پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های متعدد خود در ماه رمضان، به این نکته اشاره می‌کنند که این ماه، ماه تقواست؛ خداوند می‌فرماید که این ماه رمضان را تشریع کردیم تا زمینه و بستری باشد برای رواج تقوا. ایشان در سخنرانی‌های خود از تقوا به عنوان هدف ماه رمضان، نام می‌برند و اثر تقوا را از معارف اسلامی بیان می‌کنند. ایشان می‌فرماید: «ماه رمضان، ماه تقابل شیطان و رفتارهای شیطانی از یک سو و رفتارهای رحمانی و اطاعت و عبودیّت از سوی دیگر است. گفته می‌شود که شیطان در ماه رمضان لگام‌زده است (این از یک طرف) و گفته می‌شود که ماه رمضان، ماه اطاعت و عبودیّت است، که کوتاه‌ترین کلمه و پُرمغزترین کلمه، کلمه تقوا است.»[1]

ایشان سفارش کردند که باید در جهت تقوا کوشش کنیم؛ «در ماه رمضان در حد توان خودمان باید مراقبت کنیم، رفتار خودمان را تصحیح کنیم؛ فکرمان را، قولمان را، عملمان را تصحیح کنیم؛ بگردیم اشکالاتش را پیدا کنیم، آن اشکالات را برطرف کنیم. این تصحیح در چه جهتی باشد؟ در جهت تقوا. در آیه شریفه روزه می‌فرماید: «لعلّکم تتّقون» [بقره/183] روزه برای تقواست. بنابراین، این تلاشی که در راه ماه مبارک رمضان انجام می‌گیرد، در جهت تقوا باشد.»[2] «توصیه می‌کنم به رعایت تقوای الهی، که برترین محصول و نتیجه این ماه مبارک است.»[3]

ایشان در تبیین اثر تقوا بر فرد متقی فرمودند: «محصول ماه رمضان، تقواست؛ به خود پرداختن، به خود رسیدن و ذخیره تقوا را برای خود فراهم کردن؛ ماه رمضان در ما ذخیره تقوا ایجاد می‌کند. این تقوا هم خود وسیله‌ای برای منازل عالی‌تر است. تقوا مرکبی است که می‌تواند ما را به آن منازل عالی برساند؛ «و اتّقوا الله لعلّکم تفلحون»؛ «فاتّقوا الله لعلّکم ترحمون»؛ «و اتّقوا الله و یعلّمکم الله». علم و هدایت و رحمت الهی بر اثر تقوا از سوی خداوند به انسان عطا می‌شود. از همه بالاتر، فلاح است. فلاح و رستگاری بر اثر تقوا به دست می‌آید.
ذخیره تقوا که در ماه رمضان به دست آوردیم، ... باید حفظ کنیم؛ این محصول بسیار ارزشمندی است؛ ... که تهدید می‌شود؛ وسوسه‌ها هست، زرق و برق‌ها هست، شهوات و هواهای نفسانی هست و گناهان؛ این‌ها همه آفت این ذخیره ارزشمندند. از این ذخیره برای مقابله با آن آفت‌ها استفاده کنید و این ذخیره را حفظ کنید.»[4] «تقوا به شما فرقان، یعنی آگاهی برای جدا کردن حق از باطل را می‌دهد؛ ... تقوا موجب این است که خدای متعال دریچه‌های دانش را، آگاهی را، دانایی را به روی شما باز کند.»[5]

رهبر انقلاب با بیان دیگر اثر تقوا را چنین بیان می‌دارند: «ماه رمضان ماه تقوا است؛ ... در آیه شریفه «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُم لَعَلَّکُم تَتَّقُون» [بقره/183] این «لَعَلَّکُم تَتَّقُون» (شاید تقوا پیشه کنید) به معنای امید است، یعنی امید این هست که این اتّفاق بیفتد. خوب! امید در مورد خدای متعال معنا ندارد؛ خدا، عالم به سرّ ‌و خفیّات و همه چیز است، امید معنی ندارد؛ بنابراین مراد این است که این ماه رمضان را، این تشریع الهی را قرار دادیم تا زمینه‌ای باشد، بستری باشد برای رواج تقوا؛ خطاب هم خطاب به عموم است، یعنی بین شما مردم تقوا رواج پیدا کند. بنابراین ماه رمضان، ماه رواج تقوا است.
اگر از این راه رفتید، آن وقت نتایج خوبی به دست شما خواهد رسید که آن نتایج را هم خدا در قرآن مکرّر در آیات متعدّد قرآنی بیان کرده: «اِتَّقُوا اللهَ لَعَلَّکُم تُرحَمون» [حجرات/10] رحمت الهی «لَعَلَّکُم تُفلِحون» [آل‌عمران/200] اگر تقوا بود، رستگاری برای انسان پیش می‌آید؛ «لَعَلَّکُم تَهتَدون» [آل‌عمران/102و103] تقوا موجب هدایت است، وقتی تقوا پیشه کردید، مشکلات، کوره‌راه‌ها از جلوی شما عقب خواهد رفت و راه درست برای شما روشن خواهد شد. اگر تقوا داشته باشید، موجب فرقان است؛ «یَجعَل لَکُم فُرقانًا» [انفال/29] فرقان یعنی قدرت تشخیص؛ [این] خیلی مهم است. ما در همه مسائل زندگی نیاز داریم به قدرت تشخیص که راه درست را از نادرست، حق را از باطل تشخیص بدهیم؛ با «تقوا» فرقان به وجود می‌آید، قدرت تشخیص به وجود می‌آید. یک چیز دیگر: «وَ مَن یَتَّقِ اللهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجاً» [طلاق/2] («مَخرَج» یعنی بن‌بست‌شکنی) اگر تقوا باشد، بن‌بستی وجود ندارد، بن‌بست در کارتان نیست. در همه زمینه‌ها اگر تقوا داشته باشید، مراعات کنید، همان پروای مورد نظر و ملاحظه‌ی از خدای متعال را داشته باشید، بن‌بستی در مقابل شما وجود ندارد و بصیرت [هم به انسان می‌دهد]. این‌ها وعده‌های قرآنی است برای تقوا. «وَمَن اَصدَقُ مِنَ اللهِ قیلًا» [نساء/122] هیچ کس، هیچ وعده‌ دهنده‌ای صادق‌تر از خدای متعال نیست؛ وقتی خدای متعال وعده می‌دهد، تحقّق پیدا می‌کند، قطعی است و در این شکی نیست.»[6]

ایشان ترس از غیر خدا را نیز از اثرات تقوا بر می‌شمرند: «خوب! در حاشیه دعوت به تقوا در قرآن، به همین حقیقت کارساز و راهگشا و در قبال این، تقوای از غیر خدا هم مطرح شده: «وَ لَهُ الدّینُ واصِبًا اَفَغَیرَ اللهِ تَتَّقون» [نحل/52] آیا از غیر خدا ملاحظه می‌کنید؟ خوب! غیر خدا یعنی چه؟ ملاحظه پدر انسان، مادر انسان که خوب است، ملاحظه برادر مؤمن که خیلی خوب است، این‌ها مراد نیست؛ یعنی قدرت‌های غیر خدایی، قدرت‌های ضدّ خدایی. پس وقتی ما پایبند تقوا شدیم، از قدرت خدا پروا می‌کنیم، از قدرت‌های غیر خدا پروا نمی‌کنیم؛ «پروا نمی‌کنیم» یعنی ملاحظه آنها را نمی‌کنیم. نه اینکه حواسمان را جمع نمی‌کنیم؛ چرا! باید حواسمان جمع باشد، امّا از آنها نمی‌ترسیم، فکر نمی‌کنیم که زندگی ما، سعادت ما، آینده‌ ما، سرنوشت ما دست آنها است؛ این لازمه تقوا است. ببینید؛ اینها همه راه‌های پیروزی یک ملّت است‌، یعنی در یک امّت اسلامی، وقتی تقوا بود و این جور اندیشیدن و این جور عمل‌ کردن بود، قهراً شکوفایی پیش می‌آید، حرکت پیش می‌آید و پیشروی، اعتلا، ارتقاء و آن وقت «لِیُظهِرَهُ عَلَی الدّینِ کُلِّه» [توبه/33] می‌شود که [از سوی] خدای متعال، مکرّر و چند بار در قرآن آمده  است.»[7]

پی‌نوشت:
[1]. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان نظام، ۱۶ تیر ۱۳۹۳.
[2]. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار کارگزاران نظام، ۲۷ مرداد ۱۳۸۹.
[3]. بیانات مقام معظم رهبری در خطبه‌های نماز جمعه تهران‌، ۲۳ شهریور ۱۳۸۶.
[4]. بیانات مقام معظم رهبری در خطبه‌های نماز عید فطر، ۲۴ آبان ۱۳۸۳.
[5]. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان نظام، ۱۶ تیر ۱۳۹۳.
[6]. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان نظام، ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸.
[7]. همان.