پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مسائل مهمّی که  صوفیه و عرفای مصطلح به آن مبتلا شده‌اند؛ بحث مهدویت نوعی است. آن‌ها مسئله‌ی مهدویت شخصی را با مهدویت نوعی اشتباه کرده‌اند. بحث مهدویت شخصی که شیعه معتقد به آن هست؛ به این معنی است که یعنی یک فرد، یعنی وجود مقدس حضرت صاحب العصر و الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، که فرزند امام حسن عسگری است، که مادرش حضرت نرجس خاتون است، که پدر بزرگش امام علی النقی (عليه السلام)، همین طور مشخصات تا برسد به شخص رسول الله، امیرالمؤمنین و حضرت زهرا (صلوات الله علیهم اجمعین).
ولی صوفیه معتقدند هر شخصی‌ دارای‌ گوهری‌ است‌ كه‌ در وجود اوست‌ و اگر او را بیابد هدایتگر او خواهد بود، لذا این‌ سخن‌ كه‌ ( كلّنا مهدیٌّ و كلّنا هادیّ) همه‌ی‌ ما مهدی‌ و همه‌ی‌ ما هادی‌ هستیم‌.[1] اشاره‌ به‌ عنوان‌ مهدی‌ برای‌ تمام‌ اقطاب‌ این‌ سلسله‌ است‌.
این عقیده باطل متصوفه از مسئله وحدت وجود نشات گرفته است. فردی که خدا را با تک تک موجودات اشتباه می‌گیرد، دیگر سهل است که معتقد شود که یک فرد مراتب متنوعی  داشته باشد. لذا با وحدت وجود همه‌ی این اعتقادات باطل حل می‌شود، به همین خاطر به مهدویت  نوعی معتقد شدند و پیران و سران خود را انسان کامل، ولیّ، مهدی، صاحب زمان و خاتم الاولیاء نام نهادند. و این عقیده  باطل در جای جای کتاب‌های بزرگانشان، اشخاصی چون (ابن عربی، مولوی، شاه نعمت الله ولی و...) دیده می‌شود.
از کسانی که این موضوع را به صراحت گفته مولوی است، او می‌گوید:
پس امام حی قائم آن ولی است      خواه از نسل عمر خواه از نسل علی است[2]
مولوی با این بیت، به این صراحت می‌گوید و معتقد است که مهدی یک، امامی باید باشد؛ این امام حتماً باید قیام به عدل کند و باید ولی خدا باشد، این ولی می‌خواهد از نسل عمر باشد یا از نسل علی (علیه السلام) باشد، برایشان هیچ فرقی نمی‌کند.
صوفیان با این اعتقاد( مهدویت نوعی) معتقدند كه‌ ظهور امام‌ زمان‌(علیه السلام) پدیده‌ی‌ خوش‌آیندی‌ برای‌ مؤمنان‌ و غیرمؤمنان‌ نیست‌ و مؤمنین‌ باید به‌ جای‌ انتظار ظهور امام‌ زمان‌ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) منتظر ظهور در عالم‌ خود باشند. ملاعلی‌ گنابادی‌ می‌گوید: « ظهور قائم‌ در ملك‌ خارج‌ برای‌ غیرمؤمن‌ ناملایم‌ افتد و برای‌ مؤمن‌ هم‌ از حیث‌ دنیا چندان‌ بهره‌ای‌ نباشد... و آن‌ ظهوری‌ كه‌ هریك‌ از مؤمنین‌ در آن‌ امیدوارند، ظهور در عالم‌ خود است‌.»[3]
ملا علی گنابادی با این سخن معتقد است و می‌گوید که  ظهور حضرت ولی عصر مهدی موعود برای مومنان چندان بهره و سود‌ی ندارد، در حالی که در روایات وارده از شیعه و اهل سنت علاوه بر برکت و رحمت معنوی حضرت در زمان غیبت آن امام همام، با ظهور آن حضرت خداوند متعال تمام خیرات و برکات خود را بر اهل زمین و آسمان فرو می‌ریزد و اهل آسمان و زمین از حکومت و ظهور آن حضرت راضی و خشنود می‌شوند.
به عنوان مثال در روایتی از وجود مقدس حضرت خاتم (صلی الله علیه و آله و سلم) آمده است: «امت من در عهد او(حضرت عصر) آن‌گونه در نعمت‌ها غوطه‌ ور می‌شود که هرگز چنین رفاه و گشایشی نبوده است. هر شخص نیکو کار و تبهکار از این نعمت‌ها برخوردار می‌شود؛ آسمان بارانش را سیل آسا برای آنها فرو می‌فرستد و زمین چیزی از گیاهش را ذخیره نمی کند.»[4]
این  نمی از یمی از خیرات و برکات مادی ظهور موفور السرور آن حضرت دردانه و یگانه عالم هستی است، که روزی به امر خداوند متعال ظهور خواهد کرد تا عالمیان از نور وجود او کسب فیض کنند.

پی‌نوشت:
[1]. گنابادی، ملا علی، صالحیه، انتشارات حقیقت، چاپ دوم، ص 60
[2]. بلخی مولوی، جلال الدین محمد، مثنوی معنوی، دفتر دوم، ص 815
[3]. گنابادی، ملا علی، صالحیه، انتشارات حقیقت، چاپ دوم، ص63
[4]. حموینی، ابراهیم بن محمد، فرائد السمطین، ج 2، ح 566، ص 315