پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ موضوع حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و مهدویت یکی از مسائلی است که همواره و از زمان‌های گذشته مورد توجه علماء خاصه و عامه خصوصاً علمای اهل سنت، و حتی سایر فرق و مذاهب غیر اسلامی بوده و هست، از این‌رو کتب زیادی توسط اشخاص مختلف از مذاهب و گروه‌های مختلف راجع به امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نوشته شده است. که بر حسب آن‌چه که موجود است و به‌دست آمده متجاوز از دوهزار جلد کتاب مستقل می‌باشد.
و عجیب‌تر این‌که بعضی از این کتب قبل از ولادت حضرت مهدی نوشته شده است یعنی قبل از این‌که حضرت به دنیا بیاید، در حدود ۲۰ نفر از یاران و اصحاب ائمه درباره امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) کتاب نوشته‌اند، که قدیمی‌ترین آن‌ها که اولین کتاب شیعه درباره امام زمان نوشته است، کتاب «السقیفه» سلیم بن قیس هلالی می‌باشد (متوفای 80هجری) و در سنّ 78 سالگی در فارس وفات کرده است و رجالیون شیعه مانند ابن غضائری که در مورد آن می‌گوید: «انّ کتاب سلیم بن قیس هلالی اصل من اکبر کتب الاصول التی رواها اهل العلم ...[1] کتاب سلیم بن قیس هلالی یکی از بزرگ‌ترین کتاب اصولی است که اهل علم آن احادیث را حمل و از اهل‌بیت روایت می‌کنند». و افراد دیگری مانند نعمانی و مرحوم کشّی و شیخ طوسی هم ذیل همین نام سلیم بن قیس هلالی در کتب رجالی خود تمام مندرجات آن را صحیح و معتبر و متیقّن می‌دانند.[2] و علمای اهل سنت مانند زرکلی در کتاب خود می‌گوید: بدرالدین سبکی و ابن ندیم و ابن ابی‌الحدید و دیگران تالیف این کتاب را به سلیم نسبت می‌دهند که اولین کتاب شیعی است که احادیث اهل‌بیت در آن نوشته شده است و راویان آن افرادی مثل سلمان فارسی و ابوذر غفاری و مقداد و ... هستند، لذا می‌توان آن را توثیق و یا عبارات آن را از نظر سند حسن دانست.[3] و این شخص حدود ۱۶۵ سال قبل از تولد امام زمان درباره آن حضرت کتاب نوشته و روایاتی را درباره ایشان در آن کتاب آورده است که ابان بن ابی‌عیاش می‌گوید تمام این کتاب را نزد امام سجاد (علیه السلام) خواندم و حضرت هم تمام مطالب آن را تائید کرده است.[4]
و از طرف دیگر علمای اهل سنت هم تا به حال درباره امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در حدود ۱۵۰ جلد کتاب به‌طور مستقل نوشته‌اند والاّ کتاب‌هایی که اهل سنت به مناسبت‌های مختلف راجع به امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نوشته‌اند بیش از این مقداری است که بیان شده است. مثلاً ابونعیم اصفهانی که خود یکی از علمای اهل سنت است، به تنهایی پنج جلد کتاب درباره امام زمان نوشته است که عبارتند از: مناقب المهدی، نعت المهدی، صفة المهدی، اخبار المهدی، و اربعون حدیثاً، که در میان این کتب، کتاب اخبار المهدی روایاتی به نقل از عبّاد بن یعقوب رواجنی (متوفای۲۵۰هجری) بیان کرده، که این کتاب از قدیمی‌ترین آنهاست[5]. یعنی قبل از این‌که امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به دنیا بیاید، این عالم سنّی درباره آن حضرت کتاب نوشته است.
رواجنی از مشایخ بخاری، ترمذی، ابن ماجه، ابوحاتم، بزّاز، و... دیگر محدثان اهل سنت است که همگی از او روایت کرده و بر وثاقت او تاکید کرده‌ا‌‌‌ند و از خصوصیات رواجنی این بوده که به امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) آن‌قدر علاقه‌مند بوده که برای این‌که هر وقت آن حضرت ظهور کرد، برود و در رکاب حضرت بجنگد و او را یاری کند، لذا شمشیری بالای سرش آویزان بوده است.[6]
خلاصه مطلب این‌که بزرگان اهل سنت خصوصاً ائمه اربعه آن‌ها، روایات مربوط به حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را پذیرفته و قبول کرده‌اند، از جمله متقی هندی در این‌باره می‌گوید: علمای مذاهب چهارگانه شافعی، حنفی، مالکی، حنبلی در صحت احادیث مربوط به حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) اتفاق نظر دارند و معتقدند که واجب است تمام مسلمانان بر این موضوع ایمان بیاورند.[7]
هم‌ چنین قاضی بهلول بهجت افندی، مورخ مشهور اهل سنت در کتاب جامع خود راجع به این موضوع می‌گوید: «ظهور مهدی قائم آل محمد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در میان امت اسلامی مسئله متفق علیه بوده و محتاج به تشریح و محاکمه نیست، چون حدیث معروف از پیامبر که می‌فرماید: «من مات و لم یعرف امام زمانه، فقد مات میتة الجاهلیه[8] کسی‌که بمیرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است.» بنابراین هیچ فردی از افراد اسلام پیدا نمی‌شود که به وجود امام زمان اقرار نداشته باشد.»[9]
پس بنابراین تمام فرق مسلمین قائل به وجود حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) هستند که ابن ابی‌الحدید معتزلی حق مطلب را در این جهت ادا کرده و در کتاب شرح نهج‌البلاغه خود می‌نویسد: «قد وقع اتفاق الفرق من المسلمین علی انّ الدنیا و التکلیف لاینقضی الاّ علیه.[10] تمامی فرق مسلمین در این مطلب اتفاق نظر دارند که عمر دنیا و تکلیف (بشریت نسبت به اجرای احکام الهی) پایان نمی‌پذیرد مگر پس از ظهور حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف).»

پی‌نوشت:
[1]. رجال غضائری، ابن غضائری، نشر ابن سینا, تهران، ترجمه رضا تجدید، (1343ش)، ص142.
[2]. گامی دیگر در شناسایی و احیای کتاب سلیم بن قیس، آیت الله سبحانی، مجله آینه پژوهش، شماره 37، (1375ش)، ص20 ،ص22.
[3]. الاعلام، زرکلی، دارالعلم، بیروت، لبنان، ج4 ص127.
[4]. بحارالانوار، علامه مجلسی، موسسه الوفاء، بیروت، لبنان، (۱۴۰۳ق)، ج۱ ص۷۸.
[5]. التاریخ الکبیر، ابونعیم اصفهانی، دارالکتب العلمیه، بیروت، لبنان، (۲۰۰۹م) ج۶ ص۴۴.
[6]. میزان الاعتدال، ذهبی، دارالفکر، بیروت، لبنان، (۱۴۲۴ه)، ج۲ ص۳۷۹.
[7]. البرهان فی علامه مهدی آخرالزمان، متقی هندی، شرکه الرضوان، قم، ایران، (۱۳۹۹ق)، تحقیق علی اکبر غفاری، باب ۱۷ ص۱۷۷.
[8]. ینابیع الموده، شیخ سلیمان قندوزی، دارالاسوه، قم، ایران، ج۳ ص۳۷۲-ص۴۵۶.
[9]. تشریح و محاکمه در تاریخ آل محمد(ص)، قاضی بهلول بهجت افندی، انتشارات فردوسی، مشهد، ایران، تصحیح جلال الدین غروی آملی، الطبع السابعه، ص۱۳۹،ص۱۴۱.
[10]. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، داراحیاء الکتب العربی، بیروت، لبنان، ج۱ ص۹۶.