پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از ایراداتی که مخالفین اهل‌بیت بر عزاداران امام حسین (علیه السلام) وارد می‌کنند این است که با وجود کراهت پوشیدن لباس سیاه، چرا عزاداران ابی‌عبدالله (علیه السلام) لباس مشکی می‌پوشند؟
شکی نیست که پوشیدن لباس مشکی خصوصا در حال نماز نزد مشهور امامیه کراهت دارد. ولی بحث در این است که آیا این کراهت ذاتی است یا به جهاتی دیگراست؟
از ظاهر برخی ادله می توان استفاده کرد که کراهت پوشیدن لباس مشکی ذاتی نیست و لذا در صورتی که عنوان دیگری به خود بگیرد مثل اینکه شعار حزن بر اولیای الهی شود، نه تنها کراهت ندارد بلکه به عنوان احیای شعائر الهی مستحب نیز می‌باشد. با رجوع به مصادر حدیثی پی می‌بریم که اهل بیت (علیهم السلام) هنگام عزا در مصیبت فقدان بزرگان، لباس مشکی بر تن می‌کردند. برای اثبات مدعای خود به چند نمونه از احادیث که در منابع فریقین آمده است اشاره می‌کنیم:
الف) روایات شیعه
1. برقی به سندش از عمر بن علی (فرزند امام سجاد) نقل می‌کند که فرمود: «چون جدم حسین (علیه السلام) کشته شد، زنان بنی‌هاشم در ماتم او لباس سیاه پوشیدند و آن را در گرما و سرما تغییر ندادند و پدرم علی بن الحسین (علیهما السلام) برای آنان در هنگام عزاداری غذا آماده می‌کرد».[1]
2. ابن‌قولویه به سندش نقل کرده است که «فرشته‌ای از فرشته‌های فردوس بر دریا فرود آمد و بال‌های خود را بر آن گستراند. آنگاه صیحه‌ای زد و گفت: ای اهل دریاها لباس حزن بر تن کنید زیرا فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ذبح شده است...».[2]
ب) روایات عامه
1. ابن ابی‌الحدید از مدائنی نقل می‌کند «چون علی (علیه السلام) وفات یافت،عبدالله بن‌ عباس نزد مردم آمد و گفت: همانا امیرالمومنین وفات یافت او کسی را به عنوان جانشین خود انتخاب کرده است، اگر او را اجابت می‌کنید نزد شما بیاید ولی اگر کراهت دارید کسی بر دیگری اصرار ندارد؟ مردم گریستند و گفتند که او به سوی ما بیاید. امام حسن (علیه السلام) در حالی که لباس مشکی بر تن داشت نزد آنان آمد و خطبه‌ایی ایراد نمود».[3]
2. مولف کتاب عیون الاخبار و فنون الآثار از ابی‌نعیم اصفهانی به سندش از ام‌سلمه نقل کرده است که «چون خبر کشته شدن امام حسین (علیه السلام) به او رسید خیمه‌ایی سیاه در مسجد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بنا کرد و لباس مشکی بر تن نمود».[4]
3. اسماء‌ بنت عمیس مى‌گوید «هنگامى‌ که جعفر به شهادت رسید، رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) به من فرمود:‌ مادر من! سه روز جامه عزا در بر کند پس از آن هرچه خواستى انجام بده».[5]

پی‌نوشت:

[1]. «لما قتل الحسين بن علي  لبسن نساء بني هاشم السواد و المسوح‏ و كن لا يشتكين من حر و لا برد و كان علي بن الحسين ع يعمل لهن الطعام للمأتم».المحاسن، البرقی، قم: دارالکتب الاسلامیة،1371،ج2، ص420.
[2]. «اَخْبَرَنِی الْمَشِیخَةُ أَنَّ الْمَلَکَ الَّذِی جَاءَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صل الله و علیه و آله وَ أَخْبَرَهُ بِقَتْلِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِی کَانَ مَلَکَ الْبِحَارِ وَ ذَلِکَ أَنَّ مَلَکاً مِنْ مَلَائِکَةِ الْفِرْدَوْسِ نَزَلَ عَلَى الْبَحْرِ وَ نَشَرَ أَجْنِحَتَهُ عَلَیْهَا ثُمَّ صَاحَ صَیْحَةً وَ قَالَ یَا أَهْلَ الْبِحَارِ الْبَسُوا أَثْوَابَ الْحُزْنِ فَإِنَّ فَرْخَ الرَّسُولِ مَذْبُوحٌ ثُمَّ حَمَلَ مِنْ تُرْبَتِهِ فِی أَجْنِحَتِهِ إِلَى السَّمَاوَاتِ فَلَمْ یَلْقَ مَلَکاً فِیهَا إِلَّا شَمَّهَا وَ صَارَ عِنْدَهُ لَهَا أَثَرٌ وَ لَعَنَ قَتَلَتَهُ‏وَ أَشْیَاعَهُمْ وَ أَتْبَاعَهُ». کامل الزیارات، ابن قولویه، نجف: دارالمرتضویة،1356ش. ص67.
[3]. «و لما توفي علي خرج عبد الله بن العباس بن عبد المطلب إلى الناس فقال إن أمير المؤمنين ع توفي و قد ترك خلفا فإن أحببتم خرج إليكم و إن كرهتم فلا أحد على أحد فبكى الناس و قالوا بل يخرج إلينا فخرج الحسن ع فخطبهم» شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، قم: مکتبة آیت الله مرعشی، 1404ق، ج16، ص22
[4]. عیون الاخبار و فنون الآثار،ص109
[5]. «عن أَسْمَاءَ بِنْتِ عُمَیْسٍ قالت لَمَّا اصیب جَعْفَرٌ أَتَانَا النبی صلى الله علیه وسلم فقال أمى ‌البسی ثَوْبَ الْحِدَادِ ثَلاَثاً ثُمَّ اصنعی ما شِئْتِ».مسند احمد، احمد بن حنبل، بیروت: دار الکتب، ج 6، ص438 ح 27508

نویسنده: محمد یاسر بیانی