پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ به نقل از کتب تاریخی و روایی اهل‌ سنت از جمله چیزهایی که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) آن را به حضرت علی گوشزد فرمود، این بود که یا علی این امت پس از من بیعت شکنی خواهند کرد، در کتاب مستدرک علی الصحیحین اینطور وارد شده است: «... عن علی علیه السلام ان مما عهد الی ان الامة ستغدر بی بعده.[1] از حضرت علی (علیه السلام) روایت شده که از جمله چیزهایی که پیامبر به من متذکر شدند این بود که، این امت پس از وی با من پیمان شکنی خواهند کرد».
سؤالی در این جا مطرح است که آیا تمام امت پیامبر مصداق این حدیث بودند یا خیر؟ که در جواب می‌گوئیم اکثریت مصداق آن بودند. البته این پیمان شکنی به اکثریت امت نسبت داده شده و این دلالت دارد که اگر افرادی وفادار به پیمان بوده‌اند، اقلیت بسیار محدودی بودند که وجود آنان منافی با صدق امت نمی‌باشد، مانند: سلمان، ابوذر،‌مقداد، عمار یاسر و از طرف دیگر این پیمان همان امامت و سرپرستی امت که خداوند آن را در روز غدیر و آخرین حج پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در سال دهم هجری بعد از بازگشت حجاج از موسم حج در منطقه غدیر خم قرار داده است و در آن روز همه به آن ملزم شدند، و گریه پیامبر هم به خاطر نقض همین پیمان و حوادث بعدی آن بعد از رحلت خود بود.
جوینی حموی در کتاب خود ـ فرائد السمطین ـ حدیثی را بیان می‌کند و این پیمان شکنی را توضیح داده است، در آغاز این حدیث از ابن عباس چنین روایت شده است که پیامبر(صلی الله علیه و آله) روزی نشسته بودند، خاندان گرامی پیامبر (علی، فاطمه، حسن و حسین)‌ بر او وارد شدند، با ورود هر یک رسول خدا گریان می‌شدند، اصحاب از انگیزه‌ی گریه حضرت با ورود هر یک سؤال کردند، و پیامبر در پاسخ انگیزه‌ی گریه بر هر یک را طبق سؤالی که از او کردند، این‌طور بیان داشتند که «أما علی بن أبیطالب... و انّی بکیت حین أقبل لانی ذکرت غدر الامة به بعدی حتی أنه یزال عن مقعدی و قد جعله الله له بعدی ثم لا یزال الامر به حتی یضرب علی قرنه ضربةً تخضب منها لحیته...[2] اما علی بن ابیطالب ... زیرا غدر و پیمان شکنی امت نسبت به وی به یاد ما افتاد، حتی اینکه وی را از مقام جانشینی من که خدا برای او قرار داده است، بر کنار خواهند ساخت، سپس همچنان خواهند بود تا اینکه بر فرق وی ضربتی خواهند زد که محاسن او از خون سرش خضاب خواهد شد».
آری این حوادث باعث گردید که پیامبر بر مظلومیت علی (علیه السلام) بعد از خود گریه کردند، البته شایان ذکر است که احادیث فراوان دیگری از اهل‌ سنت در کتاب‌هایشان نوشته شده است که پیامبر بارها بر مظلومیت حضرت علی (عليه السلام) گریست، مثلاً در کتاب تاریخ مدینه دمشق این قبیل احادیث به چندین طروق مختلف آمده که یکی از آنها این حدیث است که، از انس بن مالک روایت شده که گفت: ‌با پیامبر(صلی الله علیه و آله) بیرون رفتیم، آن حضرت از باغی گذشت، حضرت علی(علیه السلام) گفت: چه باغ خوبی است! پیامبر فرمود باغ تو در بهشت از این باغ بهتر است، سپس پیامبر سر خویش را روی یکی از شانه‌های علی گذاشته و گریه کرد. حضرت علی (علیه السلام) گفت: برای چه گریه می‌کنید یا رسول الله؟ فرمود: برای کینه‌هایی که قومی از تو در دل پنهان دارند که تا من از دنیا نروم آنها را ظاهر نخواهند ساخت، حضرت علی گفت: من چه کنم یا رسول الله؟ فرمود: باید صبر کنی، گفت اگر نتوانم؟ فرمود: باید نیکو برخورد کنی، گفت یا رسول الله دینم سالم می‌ماند؟ فرمود: آری یا علی، دینت سالم خواهد ماند.[3]

پی‌نوشت:
[1]. مستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالفکر، بیروت (1422 هـ ـ 2002 م)، ج 3، ص 140.
[2]. فرائد السمطین، جوینی حموی، دارالحبیب،‌ بیروت، (1428ق)، تحقیق علامه محمودی،ج 2، ص 34 و 35.
[3]. تاریخ مدینه دمشق، ابن عساکر، دارالفکر، بیروت، لبنان، ج 42، ص 323.