پایگاه جامع فرق، ‌ادیان و مذاهب_ با تلاش گسترده‎ای که در طول تاریخ بنی امیه و پس از آن، برای محو فضائل مولا علی (علیه السلام) و ایجاد چهره‎ای نامناسب از ایشان انجام گردیده است،‌ انتظار می‎رود لااقل در کتب اهل سنت فضائل زیادی از ایشان باقی نمانده باشد؛ اما به راستی این حجم بالای فضائل ایشان در کتب فریقین که نظیر آن برای احدی ثبت نشده است از معجزات الهی برای بقای فرقه ناجیه است.

بنی امیه‎ای که فرزندی که "علی" نام می‎گرفت را می‎کشتند؛[1] حتی علی بن جهم پدرش را به خاطر اینکه او را "علی" نامیده بوده، لعن می‎نموده است[2] و در جامعه‎ای که به گفته سیوطی، مولا علی (علیه السلام) بر روی هفتاد هزار منبر لعن می‎شده است![3] مسلم است که در این اوضاع، محدثین نمی‎توانند در آرامش به نقل فضایل آن امام همام بپردازند، فلذا مثلا عبد الله بن محمد السّقا وقتی حدیث طیر را نقل می‎نماید، او را بیرون کرده حتی محل نشستن او را آب می‎کشند(یعنی او را نجس دانسته‎اند!)[4]. حتی نسایی که نویسنده یکی از صحاح ششگانه اهل سنت است از این قاعده مستثنی نبوده و  وقتی فضایل علی (علیه السلام) را نقل و از نقل فضائل معاویه امتناع نمود،‌ آنقدر او را زدند تا از مسجد و حتی از شهر بیرون رانده شد.[5].

همچنین حاکم نیشابوری که به گفته ذهبی، دریایی از علم بود و ریاست فنون حدیث در سراسر عالم به وی منتهی گردیده بود[6]، را به همین جرم آنقدر آزار دادند و منبرش را شکستند و فضا را بر او تنگ نمودند که خانه‌نشین شد. هنگامی‎که أبو عبد الرحمن السلمی به ملاقات وی رفت و به او پیشنهاد داد تا حدیثی در فضیلت معاویه بگوید و از این محنت راحت شود، وی جواب داده است: «لا يجيء من قلبي، لا يجيء من قلبي![7] این کار از قلب من برنمی‎آید، این کار از قلب من برنمی‎آید!»

بنابراین با وجود این فضای اختناق،‌ انسان از حجم بالای فضائل مولا علی (علیه السلام) به شگفت می‎آید تا جایی که احمد بن حنبل می‎گوید: «ما لأحد من الصحابة من الفضائل بالأسانید الصحاح مثل ما لعلی (رضی الله عنه).[8] برای هیچ یك از صحابه به اندازه‌ای كه با سند‌های صحیح برای امیر المؤمنین (علیه السّلام) فضیلت نقل شده برای هیچ یك از صحابه نقل نشده است.»

پی‌نوشت:

[1]. ابن حجر العسقلاني، تهذيب التهذيب: ج ٧ ص ٢٨١، بيروت: دار الفكر.
[2]. ابن حجر العسقلاني، لسان الميزان: ج ٤ ص ٢١٠، بيروت: مؤسسة الأعلمي.
[3]. محمد بن عقيل، النصائح الكافية: ص ١٠٤، قم: دار الثقافة.
[4]. الذهبي، تذكرة الحفاظ: ج ٣ ص ٩٦٥-٩٦٦، بيروت: دار إحياء التراث العربي.
[5]. الذهبي، سير أعلام النبلاء: ج ١٤ ص ١٢٧، بيروت: مؤسسة الرسالة.
[6]. الذهبي، العبر في خبر من غبر: ج ٣ ص ٩٣-٩٤ ، الكويت: مطبعة حكومة.
[7]. الذهبي، سير أعلام النبلاء: ج ١٧ ص ١٧٥، الناشر: مؤسسة الرسالة. ابن الجوزي، المنتظم: ج ١٥ ص ١١٠، بيروت: دار صادر. الصفدی، الوافي بالوفيا ت: ج ٣ ص ٢٦٠، بيروت: دار إحياء التراث. تاج الدين السبكی، طبقات الشافعية الكبرى: ج ٤ ص ١٦٣، دار هجر للطباعة.
[8]. ابن الجوزی الحنبلی،‌ مناقب أحمد: ص۲۲۰، دار هجر للطباعة والنشر.