پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ حدیثی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در فضیلت امیرالمؤمنین نقل شده است که: «... عن أبى الأزهر قال ثنا عبدالرزاق أنبأ معمر عن الزهري عن عبيدالله بن عبدالله عن ابن‌عباس رضي الله عنهما قال: نظر النبي صلى الله عليه وآله إلى علي، فقال: يا علي أنت سيد في الدنيا، سيد في الآخرة، حبيبك حبيبي و حبيبي حبيب الله، و عدوك عدوى و عدوي عدو الله، و الويل لمن أبغضك بعدي.[۱] به چند طریق از ابوالازهر نقل شده است که عبدالرزاق از استادش معمر از زهری از ابن‌عباس نقل نموده است که گفته پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به علی (علیه السلام) نگاه کرد و فرمود: ای علی! تو در دنیا و آخرت آقایی، دوست تو دوست من، و دوست من دوست خداست، و دشمن تو، دشمن من و دشمن خداست، و وای بر کسی که بعد من تو را خشمگین کند.»
ابوالازهر أحمد بن الأزهر بن منيع بن سليط از رجال حدیث
حاکم نیشابوری او را به اجماع ثقه می‌داند و می‌گوید: «اگر فردی ثقه، حدیثی را به تنهایی نقل نماید، حدیث صحیح می‌باشد.»[۲] و خطیب بغدادی از محمد بن یحیی ثنای او را حکایت می‌کند.[۳] مزی هم درباره احمد بن ازهر از مسلم بن حجاج نقل می‌کند که من روایاتش را می‌نویسم و حاكم أبوعبدالله می‌گوید: «رسم مسلم در مورد ثقات این است و این گفته ثقه بودن احمد بن ازهر را نزد مسلم را ثابت می‌کند.» و إبراهيم بن أبوطالب می‌گوید: «او از بهترین مشایخ حدیثی ما می‌باشد.» و أحمد بن سيار مروي در نام بردن از مشايخ نيشابور می‌گوید: «أحمد بن أزهر از موالي آنان است، او حسن الحديث است.»[۴] مزی و ذهبی از قول ابن‌عدی نقل می‌کنند که: «احمد بن ازهر نزد مردم از راستگویان بوده و افراد ثقه از او نقل می‌کنند».[۵] و همچنین از أبوحاتم رازي و صالح بن محمد بغدادي نقل نموده‌اند: «احمد بن ازهر راستگوست. و نسائي هم او را رد ننموده است.»[۶] و دارقطنی هم در تأیید او گفته: «از بدتر از او هم در صحیح روایت نقل شده است.»[۷] و ذهبی او را ثقه، امام، حافظ و ثبت دانسته و گناه این حدیث را از او ندانسته است.[۸] و گفته که او مشایخ کبار کوفه (ابن‌نمیر و طبقه‌اش) را درک کرده و عده‌ای از او حدیث نقل نموده‌اند و غیر از این حدیث مورد بحث در احادیث دیگرش مناقشه‌ای نشده است.[۹]
احمد بن ازهر توثیقات فراوان دارد و جرحی نسبت به او ذکر نگردیده است و هر احتمالی در مورد جرح او توسط رجالیون داده شده است، به وسیله دیگران پاسخ آن بیان گردیده است. او در منابع حدیثی، ازجمله سنن ابن ماجه، سنن دارقطنی، سنن بیهقی، سنن نسائی، صحیح ابن‌خزیمه و صحیح ابن‌حبان، دارای احادیث فقهی می‌باشد و روایات او مورد قبول بوده و اگر به بعضی از روایات جرحی وارد شده به واسطه او نمی‌باشد. البته احمد بن ازهر تنها کسی نیست که از عبدالرزاق این حدیث را نقل کرده است، بلکه محمد بن علي بن سفيان صنعاني نجار هم همین حدیث را از عبدالرزاق نقل نموده است، و این نشان دهنده این است که احمد بن ازهر که از عبدالرزاق نقل کرده، راست گفته است.[۱۰]
تنها بحث بر روی عبدالرزاق باقی می‌ماند. مزی عبدالرزاق را راستگو می‌داند.[۱۱] ذهبی هم در مورد عبدالرزاق، او را عارف به حدیث دانسته و گفته است که: «تشیع عبدالرزاق در حدیث از اسرار است و او می‌داند به چه کسی نقل حدیث می‌کند، او این حدیث را هیچ وقت برای احمد بن حنبل، یحیی بن معین، علی بن مدینی نقل نمی‌کند، بلکه برای أحمد بن أزهر و محمد بن علي بن سفيان نجار نقل می‌کند.»[۱۲] ولی با این حال یحیی در مورد عبدالرزاق می‌گوید: «اگر عبدالرزاق مرتد هم شود، ما از روایاتش دست برنمی‌داریم.»[۱۳]
بنابراین این حدیث طبق شرائط صحیحین، صحیح به شمار می‌آید.

پی‌نوشت:

[۱]. حاکم نیشابوری، المستدرك، بیروت: دارالمعرفة، ج۳، ص۱۲۷.
[۲]. همان.
[۳]. خطيب بغدادي، تاريخ بغداد، بیروت: دارالكتب العلمية، ۱۴۱۷، ج۴، ص۲۵۹.
[۴]. مزی، تهذيب الكمال، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶، ج۱، ص۲۵۶.
[۵]. همان.
ذهبی، ميزان الاعتدال، بیروت: دارالمعرفة للطباعة والنشر، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۸۲.
[۶]. مزی، تهذيب الكمال، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶، ج۱، ص۲۵۶.
ذهبی، سير أعلام النبلاء، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۳، ج۱۲، ص۳۶۳.
ذهبی، ميزان الاعتدال، بیروت: دارالمعرفة للطباعة والنشر، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۸۲.
[۷]. مزی، تهذيب الكمال، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶، ج۱، ص۲۵۶.
[۸]. ذهبی، سير أعلام النبلاء، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۳، ج۱۲، ص۳۶۳.
[۹]. ذهبی، ميزان الاعتدال، بیروت: دارالمعرفة للطباعة والنشر، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۸۲.
[۱۰]. مزی، تهذيب الكمال، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶، ج۱، ص۲۵۶.
ذهبی، سير أعلام النبلاء، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۳، ج۹، ص۵۷۴.
ذهبی، تاریخ الاسلام، بیروت: دارالكتاب العربي، ۱۴۰۷، ج۲۰، ص۴۰.
[۱۱]. مزی، تهذيب الكمال، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶، ج۱، ص۲۵۶.
[۱۲]. ذهبی، سير أعلام النبلاء، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۳، ج۱۲، ص۳۶۳.
ذهبی، ميزان الاعتدال، بیروت: دارالمعرفة للطباعة والنشر، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۸۲.
[۱۳]. ذهبی، سير أعلام النبلاء، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۳، ج۹، ص۵۷۴.