یکی از وظائف اولیه و قدم های نخست شخص سالک، توبه کردن و طلب آمرزش نمودن و اظهار ندامت و پشیمانی از خطاها و لغزش ها و معاصی است.
روگردانی از خطاها و برگشتن از راه خلاف و عصیان و توجه به سوی پروردگار متعال یگانه وظیفه هر فرد خداشناس و نخستین فریضه برای هر شخص دیندار بوده و در همه حال و در هر جائی که شد، لازم و واجب فوری است.
و استغفروا ربکم ثم توبوا الیه ان ربی رحیم ودود- طلب آمرزش کنید از پروردگار جهان و برگردید به سوی او که خدای من رحم کننده و مهربان است.
جناب میرزا در این موضوع نظریه ی جدیدی داشته و می گوید: استغفار باید در جائی باشد که دیگری در آنجا حاضر نشود.
آری میرزا طبق اقتضای زمان خود (قرن نوزدهم) که دوره ی تمدن جدید و زمان تظاهر به فسق و بی دینی است، با تظاهر به خوبی و تقوی و اجتماع و هم آوازی در مقام عبادت مخالف است، اینست که نماز جماعت را تجویز نکرده و ذکر گفتن پیش دیگری را منع می نماید.
در اقدس می گوید: لیس لاحد ان یستغفر عند احد توبوا الی الله تلقاء انفسکم انه لهو الغفر المعطی العزیز التواب- جایز نیست برای کسی اینکه نزد دیگری استغفار بنماید توبه کنید به سوی خداوند در پیش خودتان و خدا بخشنده و عطا کننده و عزیز و تواب است. [1]
ولی اسلام می گوید: مردم باید در اعمال و رفتار خودشان اخلاص داشته و به نیت خالص و صاف و فقط برای خدا قدم بردارند و مخصوصا در عبادات که عبادت بی اخلاص هیچ گونه مورد قبول و پذیرفته نیست و با احراز خلوص نیت حال جلوت و میان مردم بودن با خلوت هیچ گونه تفاوتی نخواهد داشت، و گاهی وظیفه انسان به اقتضای عقل و وجدان در اینست که در حضور دیگری مشغول عبادت یا استغفار باشد (در مورد تشویق، رفع تهمت، تعلیم و تعلم، اشاعه ی دین، و غیر اینها) پس نهی کردن از استغفار در حال جلوت کاملا بی ربط و بی معنی خواهد بود. [2]

پی نوشت :

1- صفحه 10 سطر 13

2- محاکمه و بررسی باب و بهاء جلد 2 صفحه 57 و 58