جان دیون پورت محقق و مستشرق انگلیسی در اعترافات خود که در کتاب عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن منتشر کرده آورده است که:

اروپا بیشتر از اینها به اسلام مدیون است,همین مسلمین بودند که حلقه اتصال ادبیات قدیم و جدید شدند و در طول مدت زیادی که اروپا در تاریکی فرو رفته بود مسلمین تالیفات و تحقیقات عده زیادی از فلاسفه یونان را حفظ کرده و بسط و نشر مهمترین رشته های علوم طبیعی و ریاضیات و طب و غیره را بر عهده داشتند و این علوم به مقدار زیادی مدیون زحمات آنهاست{1}

آری در زمانی که اروپاییان در تاریکی مطلق به سر میبردند این اسلام و مسلمین بود که تمامی رشته های مهم را به عهده داشت و آن را حفظ کرد تا نسلهای بعد هم بتواند  از آن استفاده کند برای مثال رصدخانه یی که مامون ضمیمه بیت الحکمه کرد  برای مطالعه در نجوم و ریاضیات به کار برده شد و در این رصدخانه مسلمین محاسبات مهم نجومی انجام می دادند چنانکه طول یک درجه از نصف النهار را با دقتی نزدیک به محاسبات امروز اندازه گرفتند.{2}و یا تفصیل طرز عمل و محاسبه را ابن خلکان در شرح حال محمد بن موسی خوارزمی نقل می کند.ارقام معروف به هندی از همین ایام نزد مسلمین متداول شد و ظاهرا ترجمه کتاب نجومی سدهانته-معروف به سندهند-از سنسکریت به عربی که بوسیله محمد بن ابراهیم فزاری انجام شد نمونه دیگر از اقیانوس دانشمندان اسلام میباشد و همچنین کارهای خوارزمی یکی دیگر از این موارد میباشد،چنانکه جنب و جوش بازرگانی مسلمین و وسعت دامنه تجارت آنها بعدها موجب انتشار استعمال این نوع ارقام شد {3}جبر خوارزمی در قرون وسطی نزد اروپائیان فوق العاده اهمیت یافت و تا زمان ویت F.viete(متوفی ۱۶۰۳ میلادی)مبنای مطالعات ریاضی اروپائیان بود{4}وی در ریاضیات بین طریقه یونانی وهندی تلفیق گونه یی انجام داد و سیستم عدد نویسی هندی را بین مسلمین رایج کرد.

این موارد فقط قطره ای از اقیانوس علوم دانشمندان اسلام بود زیرا اسلام راجع به علم تأکید و توصیه فراوان  کرده و در کمتر موضوعی و شاید نسبت به هیچ موضوعی، این قدر توصیه و تأکید نشده،  گذشته از آیات قرآن کریم، مؤکدترین و صریح ترین توصیه های رسول خدا، درباره علم است. این جمله از مسلمات همه مسلمان هاست که رسول خدا فرمود: «تعلم و دانشجویی، بر هر مسلمانی فرض و واجب است»{5} و اختصاص به طبقه ای و جنسی خاص ندارد و هر کسی مسلمان است باید به دنبال علم برود.همچنین پیامبر فرمود: «علم را پی جویی کنید؛ گرچه مستلزم این باشد که تا چین سفر کنید؛ یعنی علم، مکان معینی ندارد و در هر نقطه جهان که علم هست، بروید و اقتباس کنید و نیز فرمود: «سخن علمی و حکیمانه و متقن، گم شده مؤمن است؛ هر جا آن را بیابید، آن را مال خودش می داند و برمی دارد»{6}؛ یعنی اهمیت نمی دهد که طرف کیست؛ مسلمان است یا کافر؛ همان طور که آدمی که مال خود را گم کرده، در دست هر کس ببیند، معطل نمی شود و برمی دارد، مؤمن نیز علم را مال خود می داند و در دست هر کس ببیند، آن را می گیرد.این سخنان گهربار پیامبر اسلام در هیچ جای دنیا یافت نمیشود و به جرات میتوان بیان کرد که یک معجزه الهی است و نشان دهنده منجی بودن اسلام برای مردم جهان است.

منابع:

1-عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن صفحه 131

2-دانشمندان اسلام صفحه 37

3-همان صفحه 38

4-همان صفحه 43

5-برگرفته از میزان الحکمه صفحه 24

6-همان صفحه 26