دانشمندان خاورشناس که در اوستا نیک پژوهیده اند ، سرود 44یکی از شاهکارهای پرمغز گاتاها و از برجسته ترین نوشته های اندیشه ای روزگار باستان می دانند. زرتشت در این هات از پیام خود با گفتاری پرمایه می کوشد تا راز آفرینش را انگونه که با سرشت جهان و هم آمی(عامی) سازگار است روشن کند. او چنینی می اغازد: ((ای خداوند هستی بخش با فروتنی از تو پرسشی دارم.آیا انکه دلداده تو و در راه توست پرستش تو را چگونه باید بجا آورد؟ای مهین دادار. دلم از مهر تو لبریز است.بشود که ما در پرتو راستی و درستی ، از یاریت برخوردار گشته و دلمان از پرتو پاکمنشی روشن گردد.))......در بندهای دیگر زرتشت پرسشهای خود را بگونه ای بازگرش میکند که پاسخ نیز در آنها نهفته است . از اهورامزدا درباره پرسمان پیچیده زندگی، که آن روزگاران با راز و جادو پیوسته بود، پرسش هایی می کند.او می پرسد :((سرچشمه بهترین و والاترین زندگی پاک کدام است، چه کس آفریننده و سرچشمه راستی بوده و چه کس راه ستارگان و خورشید را اشکار ساخته و ماه را افزایش و کاهش می دهد(بدر و هلال ماه)؟اینها و دیگر رازهای کیاناد(ظبیعت) را از تو خواهانم.کیست نگهدارنده زمین در پایین و سپهر در بالا؟کیست افریدگار آب و گیاه ، کیست انکه به باد وزش و به تیره ابر باران زا تندروی بخشد، آفریننده و وَخش(الهام)بخشی منش پاک کیست؟کدام سازنده بزرگ، {{{تاریکی و روشنایی}}}و خواب و بیداری آفرید و شب و روز پدید آورد که هشدار دهنده ی مرد داناست.))... در این میان یک پرسش و پارسخ همراه بَرس(طرح) می شود که:((آیا راست است که اِشغ و باور به خدا در پرتو کردار نیک و راستی و درستی افزایش خواهد یافت؟و آن جهان بارور را برای این افریدی که شادی و فراوانی بما بخشد؟؟ و در پرتو منش نیک به نیروی خدایی و نیروی یازش(اراده) دست خواهیم یافت؟؟))... و دوباره دنبال میکند:(( کیست افریننده ی باور و یازش و چه کسی از روی خرد ارج و مهر پدر را در دل فرزند نهاد؟))... وسرانجام در بند هفتم نگر بُرَندهرا می گوید و به همه ی آن پرسش ها پاسخ می دهد که:((ای مهین دادار هستی بخش، می کوشم تا در پرتو خرد پاک تو را افریننده همه چیز بدانم.)) ... دربندهای دیگر زرتشت به پرسش های خود درباره باورداشت(ایمان) و اموزش های زندگی و زاوَری(خدمت)به مردم و..... دنباله می دهد که اوردنش نیاز نیست. ** در این سرود بی بروبرگرد اهورامزدا آفریننده همه پدیده های جهان و همه رخداد ها جهان هدارش(معرفی) شده و هتا کوچکترین نماری(اشاره ای) به همکار و دستیار و.... نشده. نه تنها درین سرود که در سراسر گاتاها تنها یک آفریدگار هست و انهم اهورامزداست. پس برآیند این می شود که دین زرتشت دینی یکتاپرستی است. **لومل باورمند است که هتا در زمان ساسانی نیز اهورامزدا تنها خدای زرتشتیان بوده و می نمارد(اشاره می کند) به گزارشی از یک کشیش ترسایی که از شکنجه زرتشتیان به ترساییان فراهمیده بوده است. این کشیش درباره بهرام گور مینگارد:(( او نیز به یک خدای یکتا باورمند است.)).لومل می گوید که این تایید یکتاپرست بودن زرتشتیان بسیار چشمگیر است زیر از قلم کسی تراویده که یکی از خشک اندیش ترین دشمنان دین زرتشت بشمار می رود و درباره شکنجه های زرتشتیان به همکیشان خود گزارش می دهد. **هرتسفلد باورمند است که در گاتاها زرتشت از هیچ خدایی جز اهورامزدا نام نمی برد. **بارتولمه و پتازونی ، شفتلوویتس ، پرفسور گری، شدر و ..... دین زرتشت را دین یکتاپرستی نامیده اند.(بنمایه مزدیسنا و حکومت اشتیانی رویه139 تا 142) دنباله دارد .....