پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بعد از حمله مغول و آزادی مباحثات بین ادیان و مذاهب و نیز برچیده شدن حکومت عباسیان، تشیع و تصوف در حال گسترش بود. در این میان برخی از علمای شیعه تحت تاثیر اوضاع زمان یا به هر دلیل دیگر به تصوف گرایش پیدا کرده و در راه نزدیکی تصوف به تشیع کوشیدند.
گفته شده ابن میثم بحرانی (متوفی 679 ه. ق) در این‌باره پیش‌قدم شد و نخستین سنگ بنای آن را استوار کرد و در شرح نهج‌البلاغه، به سخنان امام علی (علیه السلام) رنگ صوفیانه داد. لذا قاضی نورالله گفته: «شرح نهج‌البلاغه میثم، مشتمل است بر حکمت و کلام و تصوف.» (الهامی داوود، موضع تشیع در برابر تصوف، ص 78)
بنابراین شاید بتوان گفت اولین عالمی که درصدد نزدیک کردن تصوف به تشیع تلاش کرد، ابن میثم بحرانی بود. اما در مقابل این دسته، علمای دیگری بودند که همچنان تصوف را مخالف تشیع می‌دانستند و با آن مقابله می‌کردند.

پی‌نوشت:

الهامی داوود، موضع تشیع در برابر تصوف، مکتب اسلام، قم، 1378، ص 78 به نقل از مجالس المومنین، قاضی نورالله شوشتری، ص 3239