پيرامون شب يلدا

  • 1401/09/28 - 21:02
باید دانست که یلدا واژه‌ای سریانی است. یعنی این کلمه از یک زبان سامی (به نام زبان سریانی) و منشأ آن در بین‌النهرین بوده است و لذا این واژه ابداً ریشه آریایی ندارد. بنا بر متنِ اَوِستا، «میترا» که نام دیگر آن، مِهر است، اصلاً یک الهه بانو نیست! بلکه مذکّر (نرینه) است. در اوستا: اَشی یشت (اَرت یشت)، بند 16 آمده است که میترا (مهر) برادر ایزد اَشی است و در نتیجه میترا پسر اهورامزدا است. همچنین در مهر یَشتِ اَوِستا که در ستایشِ ایزد مهر (میترا)...

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شب یلدا، پایان پاییز و زمزمه آغاز زمستان، بهانه‌ای است برای گرد هم نشستن خانواده‌ها، دید و بازدیدها، و گرما بخشیدن به روابط انسانی. و این امر در جای خود، لایق ستایش و پاسداشت است. لیکن دشمنان این مرز و بوم و وطن‌فروشانی که سر در آخور اجانب دارند، می‌کوشند از هر فرصتی برای ضربه زدن بر درخت عقائد و هویت راستین ملت [سوء] استفاده کنند. در همین راستا، مدتی است که با انتشار پیام‌های جهت‌دار، شب یلدا را نماد ارزشمندیِ زن ایرانی در عقائد باستانی معرفی کنند. بدین صورت که شب یلدا، شب تولد میترا (الهه بانوی خورشید) است! و ایرانیان همواره آن را قدر می‌دانستند (و سپس چنین تداعی می‌کنند که اسلام چنین رسم و رسوماتی را در ایران نابود کرد!)
در پاسخ به این ادعاهای ابلهانه باید گفت:
- اسلام، کِی و کجا با شب‌نشینی‌های این چنینی مخالف کرد؟ قرآن و سنت نبوی، این گونه گرما بخشیدن به نظام خانواده را تحت عنوان «صله‌ی رَحِم» ستوده است و آن را در برخی موارد، واجب، و در مواردی بسیاری مستحب (و موجب برکت) دانسته است.
- باید دانست که یلدا واژه‌ای سریانی است. یعنی این کلمه از یک زبان سامی (به نام زبان سریانی) و منشأ آن در بین‌النهرین بوده است. [1] و لذا این واژه ابداً ریشه آریایی ندارد.
- بنا بر متنِ اَوِستا، «میترا» که نام دیگر آن، مِهر است، [2] اصلاً یک الهه بانو نیست! بلکه مذکّر (نرینه) است. در اوستا: اَشی یشت (اَرت یشت)، بند 16 آمده است که میترا (مهر) برادر ایزد اَشی است و در نتیجه میترا پسر اهورامزدا است. [3] همچنین در مهر یَشتِ اَوِستا که در ستایشِ ایزد مهر (میترا) است، دائماً از ضمایر مذکّر برای او استفاده شده است.
- يافته‌های باستان‌شناسی نيز گويای اين است كه «ميترا» در باور ايرانيان، مانند باور يونانيان و روميان، جنس مذكر داشت. از جمله در نقش‌برجسته «اردشير دوم» در طاق بستان كرمانشاه، تصوير ميترا (مهر) به صورت مَردی كه هاله‌ی نور (اشعه نور) دور سرش وجود دارد، در «سمت چپ» نگاره ديده می‌شود.[4] تصاويری از نقش‌نگاره ميترا در طاق بستان:

ميترا در سمت چپ تصوير (با آن اشعه نور) مشخص است:

میترا در نگاره‌های يونانی-غربی:

پس اولاً «یلدا» واژه‌ای آریایی نیست و در ثانیاً ایزد «میترا» ابداً الهه بانو نبوده، بلکه به صورت مذکر (مرد) است.

پی‌نوشت:
[1]. حسن عمید، فرهنگ فارسی (فرهنگ عمید)،‌ تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، 1387. برگه 1222-1223
همچنین بنگرید به لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه یلدا، و نیز بنگرید به فرهنگ معین، ذیل واژه یلدا.
[2]. جهانگیر اوشیدری، دانشنامه مزدیسنا، تهران: نشر مرکز، 1389، ص 441-442.
[3]. اوستا، ترجمه دکتر ج. دوستخواه، تهران: انتشارات مروارید، 1391. ج 1، ص 471.
Ashi Yasht (Hymn to Ashi), translation by James Darmesteter, Sacred Books of the East, American Edition, 1898, Chapter 16
Avestan text based on edition of Karl F. Geldner, Avesta, the Sacred Books of the Parsis, Stuttgart, 1896
[4]. آرتور كرستين سن، ايران در زمان ساسانيان‏، ترجمه رشيد ياسمى‏، تهران: نشر دنياي كتاب، 1368، برگه 211

تولیدی

دیدگاه‌ها

سلام عالی بود . همراه سند و عکس . کارتون بی نقصه. سپاس از شما

کار این سایت تابوشکنی هست و حقاً موفق هم بوده است. از این حیث جای خوشحالی و تبریک دارد. اما برخی در مقابل فهم حقیقت مقاومت میکنند. هستند برخی که به هیچ وجه حاضر به پذیرش این حقایق نیستند.

الآن دخترایی که اسمشون میتراست باید چیکار کنند؟!

به نظر من حالا که میترا نام دختر شده ایرادی نداره

هر در ایرانه رو میگه مال خارجه از خارج اومده خارجی خارجیه

پسر زور بیخودی نزن. اسناد تاریخی میگن یلدا ربطی به آریایی ها نداره . حقیقت رو قبول کن و هر چی خوشت میاد رو با جعل و دروغ به اسم آریایی ها نزن

مچکرم از سایت ما که نکته جالبی گفتید و بیشتر به خاطر اینکه سند دادید . میدونید که الان اکثر حرفها در شبکه اجتماعی بی سند و مدرک هست و یه عده جاهل همین جوری هر چیزی رو قبول میکنند ولی شما تو مقاله سند دادید یعنی برای شعور مخاطب ارزش قائل شدید این خوب هست

اینکه مردم شب یلدا دور هم بشینن خوبه. باعث صفا و صمیمیت میشه. ولی اینکه درباره شب یلدا دروغ بگن کار بدیه. حرفتون درسته. یلدا کلمه آریایی نیست. میترا هم در فرهنگ ایرانی زن نبود.

برای عرب پرستی راه های بهتری از آریایی ستیزی هست.شما دینتو سفت بچسب کاری به آریایی هاو اسم و اعتقادات ما نداشته باش .ممنون میشیم.منم ی دنیا سند از مونث بودن الهه مهر دارم چون اسمم رو اجدادم رو با تمام وجود باور دارم.انسانم آروست.

با اتهام زدن (مخصوصاً اتهام عرب پرستی به دیگران زدن) حقیقت عوض نمی‌شود. فرض کنید همه فحش‍‌‌هایی که در ذهن (و درون خود) دارید لایق نویسنده متن باشد، حال وقت آن است که اسناد را بررسی کنید. گذشته از این، اگر قرار است کسی عرب پرست باشد، آن فریدون جد زرتشت است که حکیم ابوالقاسم فردوسی در شاهنامه درباره رفتارهای او و این عقیده که عرب‌ها بالیاقت‌تر از آریایی‌ها هستند سخن گفته است (هرچند این دیدگاه لزوما مورد تأیید ما نیست) ولی سخن فردوسی است. بخوانید: [http://www.adyannet.com/fa/news/12972]. دیگر اینکه اسناد مؤنث بودن میترا در فرهنگ ایرانی را ارائه کنید. اگر سندی دارید. با تشکر

خانم میترا ا!!!!!!! ز پارسال تا حالا حتی یه سند برای مؤنث بودن میترا در فرهنگ آریایی گیر نیاوردید ؟؟؟؟؟؟؟؟ پس این همه ادعات برای چیه ؟؟؟؟؟ ضمناً میدونم که تو یک یهودپرست بیش نیستی ! از همینایی که شب و روز دم از کورش میزنن بدون اینکه منطقی پشت حرفاشون باشه !

این حرف که ریشه واژه یلدا در بین النهرینه کاملا غیر منطقی و اشتباهه یلدا یک واژه لری است یل به معنی ایل در واقع دور هم جمع شدن و دا به معنی مادر ریشه این کلمه کاملا آریایی و ایرانی هست و از زمان هخامنشیان شب اول زمستان را به نام شب یلدا میدانند و آن شب را جشن میگیرند این اسم و این رسم هم فقط مربوط به ایرانیان میباشد نه یونانیان و نه اعراب..... در ضمن هیچوقت ما ایرانیها نگفتیم اسلام با این شب نشینی ها مخالفه منظور نویسنده مقاله از این تهمت چیه!!

"زنده باد ایران" ! برای حرفهای مزخرف خودت پشت ایران قایم نشو ! تو با این حرفهات میخای آبروی ایران رو ببری ! نقد حرفای تو ! 1 - اینکه میگی یل یعنی ایل و دا یعنی مادر حرفیه که خیلی از لرها قبول ندارن ! یل یعنی ایل ؟؟؟؟؟ لر کجایی ؟!؟؟!؟!؟؟!؟!؟ لرها لهجه های مختلف دارن ! حرف یک لهجه رو به اسم کل ایران سند زدی ؟؟؟؟؟؟ 2 - میتونی ثابت کنی که این کلمات در زمان هخامنشی هم دقیقا همین معنی رو میدادن ؟!؟!؟!؟!؟ 3 - اگه در لری (!) این کلمه ها این معنی رو داشته باشن خوب این چه ربطی به مردم مازندران داره ؟؟؟؟؟؟ مردم مازندران هم یلدا رو جشن میگیرن در حالی که نه "یل" و نه "دا" هیچ کدوم معنی که تو میگی رو نداری ! 4 - خوب مردم ایران نوروز هم میرن پیش مادراشون !! چرا اون روز رو یلدا اسم گذاری نکردن ؟!؟!؟!؟! 5 - کل زبان شناس های دنیا میگن یلدا کلمه بین النهرینی هست ! اون وقت تو .... !!!!!

من لر بهمئی هستم. یل معنی تجمع و ایل نداره. زنده باد ایران 1395/09/30 - 18:18 دروغ نگو. برای اثبات حرف خودت دروغ میگی یعنی شرف نداری

من هم لر هستم اهل خرم آباد ولی در گویش ما اون کلمه یل تا حالا نشنیدم به معنای ایل و طایفه باشه . من هم قبلا تو لغت نامه دهخدا دیده بودم که یلدا کلمه سریانی هست. یعنی اصلا آریایی نیست. مشکل بعضی این هست که عقده ای هستن مثل این کسی که اسم خودش رو گذاشته زنده باد ایران. تو مایه ننگ ایران و قوم لر هستی

کسانی که این مقاله را نوشته اند مغرض و بیسواد هستند.شب یلدا در ایران به شب چله مشهور است.یلدا به معنی زایش است و میلاد و تولد نیز از این رشه هستند.شب چله یا شب یلدا مربوط به گاهنگاری ایرانی است چرا که شش ماه پیش از این شب یا شش ماه پس از آن تیرگان است که بلند ترین روز است و سه ماه پیش از شب چله یا یلدا اعتدال پاییزی یا مهرگان و سه ماه پس از چله اعتدال بهاری یا نوروز است.سریانی ها یا آشوری ها و همچنین بابل ها و آکدی ها و سپس عرب ها که ریشه سامی دارند بر پایه گردش ماه سال خود را تنظیم میکنند.درباره اسم یلدا هم باید در نظر داشت که در دوره ساسانی و حتی اشکانی برخی واژه های سریانی و حتی عربی در زبان فارسی میانه یا پهلوی وجود داشت که این اثبات نمیکند که مثلا جشن و آیین شب چله از سریانی ها یا آسوری ها یا آشوری ها گرفته شده است.برای نمونه واژه عید یک واژه عربی است اما ما برای نوروز هم عبارت عید نوروز را بکار میبریم.اما آیا میتوانیم بگوییم که نوروز یا عید نوروز عربی یا سامی است؟؟؟در ضمن سالنامه های آشوری هیچ اشاره ای به آیین و شب چله ندارند کاوش های باستانشناسی بسیاری از سالنامه های اکدی و بابلی و آشوری را پس از هزاره ها آشکار کرد اما هیچ اشاره ای به آیین که هنوز هم بصورت خودجوش در میان مردم ایران برگزار میگردد در آنها یافت نشد.نکته بعد اینکه اقلیت مسیحی آشوری و کلدانی که در ایران و میانرودان و.... زندگی میکنند در اینباره یا مراسمی ندارند و یا تحت تاثیر فرهنگ ملت ایران آن را برگزار میکنند.از این جشن و جشن های دیگر ایرانی در دوره خلفای غاصب اموی و عباسی جلوگیری میشد و که کار خلفای غاصب اموی و عباسی هیچ ارتبا لذا کارشناسان مغرض و بیسواد بدانند که تاریخ ایران را نمی توانند تحریف کنند.

پاسخ به ناشناس 1395/10/07 - 11:09 که یقیناً یک شخصیت بیسواد مغرض است. 1 - آنچه در این مقاله «پيرامون شب يلدا» آمده دو بخش است. یک اینکه یلدا کلمه سریانی و غیر آریایی است و دیگر اینکه میترا در فرهنگ ایرانی اصلا مؤنث نیست. حالا در ادامه به کامنت این بیسواد مغرض نگاه کنید. 2 - ناشناس بیسواد مدعی شد: «شب یلدا مربوط به گاهنگاری ایرانی است» پاسخ: ما اول ثابت کن که این کلمه یلدا یک کلمه آریایی هست بعد مدعی شو که مربوط به کاهشماری ایرانی هست. 3 - اعتدال پاییزی و بهاری اصلا موضوع بحث نیست. بلکه سریانی بودن واژه یلدا و مذکر بودن میترا موضوع بحث هست. 4 - وقتی واژه هلیکوپتر Helicopter ریشه انگلیسی داره شما نمیتونی ادعا کنی که ایرانی ها مخترع این دستگاه یودند. وقتی یلدا ریشه سریانی داره تو بی سواد نمیتونی ادعا کنی که این این جشن از ایران به بین النهرین رفته ! بلکه به عکس... اسم هر چیز نمادی از هویت اون هست. وقتی اسم یک جشن، سریانی باشه نمیتونی ادعا کنی که این جشن ایرانی بوده ! درباره واژه عید نوروز... شما اگه کلمه عید رو هم نگی باز هم معنی عوض نمیشه. بگو نوروزتان پیروز ! میبینی که کلمه عید هم نیومده و معنی هم داره 5 - سالنامه آشوری لزوماً مساوی با فرهنگ سریانی نیست! اینو بفهم ! 6 - بحث میترا و مذکر بودنش رو هم که از قضا نظری نداری ! بیسواد مغرض ! خوش باش !

با سلام و ادب ما بختیاریها کلمات سریانی در گویشمون هست مثل دک دکو که در قران دکن دکا گفته شده یا زمهریر. خب زبان همیشه پویاست الان هم کلی واژگانذعربی و ترکی در زبان فارسی هست پس نمیشود بگویید که این اداب و رسوم از دیگر اقوام وارد قوم پارس باستان ایران شده اگر اینطور باشه که دو سوم مردم ایران باید عرب باشند چون اسامیمون عربیه!

یل در گویش لری و کوردی که گویش باستان ایران را همچنان پاسدارند بمعنای بزرگ و قدرتمند است و دا بمعنای مادر میباشد البته این را هم بگویم سریانی زبان عربی نیست و زمانی حتا در ایران کاربرد داشته همچناکه واژگان فراوانی از این زبان در اقوام کهن بازمانده از ایران میبینیم

یلدا ربطی به «یل» و «دا» ندارد. یلدا واژه ای سریانی و از ریشه سامی است و این از لحاظ زبان شناسی ثابت شده است

من کوردم و بیشترین واژگان سریانی در گویش ما کوردهاست و هرکجا کورد است همانجا ایران است!!! سوریه یا سوریا و بین النهرین زمانی از ایران بوده اند و سریانی ربطی به عربی نداره!!!!!

سلام. سریانی زیرمجموعه زبان‌های سامی است . بسیار بسیار شبیه زبان عربی است. کافی است چندجمله عربی را با چند جمله سریانی مقایسه کنید. مثلاً در سریانی میگویند: «لسانا سریانا» و در عربی میگویند: «لسان سریانی» یعنی زبان سریانی. اما کردی... آن که جناب ناشناس منظورشان است کردی سورانی است. سورانی با زبان سریانی فرق میکنند.

شب یلدا، که عامه ایرانیان هر ساله آن را جشن می‌گیرند، مربوط به تولد میترا است. پیش‌تر گفته شد که میترا، یکی از خدایان باستانی بود. که از حیث جنسیت، نَر (مذکر) شمرده می‌شد. از سویی دیگر بیان شد که واژه یلدا، اساساً یک لغت سریانی به معنی ولادت (تولد) است که شباهت زیادی به زبان عربی دارد و در زبان عربی هم واژه یلد به معنی تولد است که این نشان می‌دهد شب‌نشینی شب یلدا، ریشه غیر آریایی دارد. اما نکته جالب توجه اینکه میتراپرستی یکی از ادیان کهن دنیا است که دین زرتشتی با آن دشمن بود.[والتر هینتس، داریوش و ایرانیان، ترجمه پرویز رجبی، تهران نشر ماهی، 1392، ص 426.] چون میترا یکی از خدایان هندوایرانیان (Indo-iranians) بوده و امروز، هندوها همچنان میترا را پرستش می‌کنند و زرتشت هم علیه خدایان هندوایرانی عَلَم مخالفت برافراشت. با توجه به اینکه دین زرتشتی و میتراپرستی اساساً دشمن و مخالف هم بودند، باید گفت اینکه ایرانیان در طول تاریخ، شب تولد میترا را به شب‌نشینی و جشن و سُرور می‌گذراندند، می‌توان نتیجه گرفت که عامه ایرانیان، هیچ گاه آن گونه که برخی گمان می‌کنند، به دین زرتشتی ایمان نیاورده بودند. مانند اینکه گروهی مدعی مسلمانی، شب تولد ابولهب (دشمن سرسخت پیامبر اسلام) را جشن بگیرند، و برای بت‌های بعل و هُبَل، قربانی کنند. این رفتار آنان نشان می‌دهد که این جماعت، مسلمان نیستند و اسلام در قلب‌هایشان وارد نشده است. به همین ترتیب، جشن تولد میترا از سوی عامه ایرانیان نشانگر این نکته است.

تئوری آریایی ابتدا یک تئوری زبانی بوده است که در قرن 19 تبدیل به تئوری نژادی شده است. ولی تئوری نژاد آریایی مردود شده و همچین نژادی و جود ندارد . انسانها بر اساس رنگ پوستشان به سیاه سفید قرمز و زرد تقسیم شده اند. مراجعه به سایت استاد رضا مرادی غیاث آبادی و استاد ناصر پور پیرار شود.

با سلام. لطفا به سایت www.jscenter.ir(اندیشکده مطالعات یهود) مراجعه بکنید و مقاله "نادرستیِ فرضیه هایِ نژادیِ سامی و آریایی و ترکی" را مطالعه بکنید.طولانی و در چند بخش قرارگرفته اما همه تاریخچه بُروزِ مسائلِ نژادگونه را مطرح می کنه و واقعا باید خوندش.هرچند تمام مقالات این سایت،بسیار ارزشمند هستند.

حاجی درست که یلدا واژه ای است سامی ولی اینو باید بدونی تا 100سال پیش هیچ کسی واژه یلدا نمی گفته که همه می گفته شب چله نه یلدا پس زور بیخودی نزن که بخوای تاریخ تحریف کنی یا بخوای نوشته های دیگران را منقطع بزاری برای مخاطب و شب چله هم برای آشکار کردن خدای خورشید میترا برای انسانها بوده که به جنگی چهل روزه با تاریکی میرفته و ایرانیان به چله می‌نشیند و آنرا با بیدار موندم در شب اول تا سحر جشن می‌گرفتند

چکیده مقاله: اولاً «یلدا» واژه‌ای آریایی نیست و در ثانیاً ایزد «میترا» ابداً الهه بانو نبوده، بلکه به صورت مذکر (مرد) است. جالب است که جناب ناشناس، نتیجه را تأیید میکند و در عین حال، نویسنده مقاله را به تحریف تاریخ متهم میکند. (دقیقا حال و روز کسی که در قلب خود، واقعیت را پذیرفته است ولی نمیخواهد اقرار کند).

یعنی چیزهایی که درباره چله و تغییر نام چله به یلدا در ۱۰۰ سال اخیر نوشته درست هستند؟

با تشکر از شما .به نظر من درسته که واژه ی یلدا (متولد شد) یک کلمه ی سریانی (عربی) و در کل سامی هست ولی این دلیل نمی شه بگیم ایرانی نیست چون اقوام عرب سامی (یکتا پرست ، صابئین ،یهودی ،مسیحی) قبل از اسلام هم در ایران می زیستند و بدون شک با دیگر ایرانیان از قوم و نژادهای مختلف در ارتباط بوده اند و از هم تاثیر می گرفتند. و در ضمن از آنجا که در گذشته تاریخ برگزاری شب یلدا با میلاد مسیح دقیقا تطبیق می کرد و حتی اکنون نیز میلاد حضرت مسیح (ع) تقریبا همزمان با شب یلدا هست .میشه این نتیجه رو گرفت که دلیل نام گذاری یلدا به دلیل تولد مسیح بوده و چون عربهای سریانی این روز رو جشن می گرفتن و احتمالا از دیگر اقوام ایرانی طرفدارانی داشتند .می توانسته از این طریق بین دیگر اقوام ایرانی منتشر بشه .فقط من موندم چرا خیلی از ما ایرانیا وقتی اسم عرب میاد فکر می کنیم .منظور عرب های عربستان هست. در ضمن درکشور ما ایران حتی قبل از اسلام هم اقوام مختلفی از قوم های مختلف می زیستند و مطمئنا بر هم تاثیراتی داشته اند و همه فرزندان ایران زمین هستیم و نباید تفکرات پان پارسیسم یا پان عربیسم یا پان ترک و... داشته باشیم چون باعث نفاق و در نتیجه مانع پیشرفت کشور میشه

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.