سنی
از آنجا که صوفیان نخستین همگی مذهبی مخالف مذهب ائمه اطهار (ع) داشتند لذا حداقل تا قرن پنجم یا ششم در میان شیعیان خبری از تصوف نبود. از این رو در کتب صوفیان نخستین، نامی از ائمه اطهار (ع) و بزرگان شیعه به عنوان صوفی برده نشده است.
در بین صوفیان سلطان علیشاهی نعمت اللهی، مرسوم است که خود را از شیعیان دانسته و امامان اثنی عشری را به امامت قبول دارند، ولی سران این صوفیان، که آنان را در سلسله خودشان جای داده‌اند، مذهبی غیر شیعه داشته‌اند. بنابراین بین صوفیان اختلاف شده که چه مذهبی را قبول کنند و این شیعه‌گری صوفیان فقط در ظاهر بوده و در عمل هیچ تناسبی با شیعه واقعی ندارند.
سید جمال الدین اسدآبادی در درجه اول یک مسلمان بود و بعد پیرو یک مذهب. وی با نگاهی که به اسلام داشت از بیان مذهبش و اینکه پیرو چه مذهبی است، خودداری می‌کرد.
شیعه در لغت به معنی پیرو است و در اصطلاح به کسانی گفته می‌شود که به امامت و خلافت بلافصل علی(علیه السّلام) معتقدند و بر این عقیده‌اند که امامت او از طریق نصّ ثابت شده است و امامت حق او و فرزندان او است. در مقابل این دیدگاه اهل سنت قرار دارد، آن‌ها باور دارند که درباره امامت و خلافت، نصّی از کتاب و سنت وارد نشده و تعیین خلیفه و پیشوای مسلمانان...