از دیگر افراد موثر در صوفیه و اقطاب ایشان مجذوب علیشاه است. حاجی محمد جعفر فرزند حاج صفر خان از طایفه قراگوزلو که لقب طریقتی وی مجذوب علی است، در سال 1175 ه ق متولد شد.
وی در اصفهان به خدمت حسین علیشاه رسید و به دست او در جرگه صوفیان وارد شد. در سال 1207 ه ق از سوی نورعلیشاه دست خطی که حاج محمد جعفر را به سمت پیر ارشاد و حاج ملا رضا کوثر علیشاه همدانی را پیر دلیل او تعیین می کرد، صادر شد.
پس از حسین علیشاه او به مدت پنج یا شش سال قطب سلسله نعمت اللهیه در ایران بود و در زمان او طریقه نعمت اللهیه از انشعاب مصون ماند زیرا وی بسیار سیاست مدار بود و با زیرکی توانست فقر خود را پنهان کرده و در غالب عالمان دین و علماء به کار خود ادامه دهد. وی سرانجام درسال 1213 ه ق در تبریز به دلیل بیماری وبا درگذشت(1).
مست علیشاه
بعد از مجذوب علیشاه، حاج زین العابدین شیروانی ملقب به مست علیشاه در سال 1194 ه ق در شماخی شیروان متولد شد. وی از بزرگان صوفیه معصوم علیشاه و نورعلیشاه را درک کرد و به جرگه صوفیان درآمد. شیروانی پس از مرگ مجذوب علیشاه ادعای قطبیت کرد که کوثر علیشاه همدانی به مخالفت با او برخواست و برای نخستین بار طریقه نعمت اللهیه در ایران دچار انشعاب شد. شیروانی مدعی جانشینی مجذوب علیشاه بود، در حالی که مجذوب علیشاه کسی را به جانشینی خود معین نکرد و این اولین دعوای میان فرقه ای میان صوفیه بود که پیروان صوفیه را دچال تزلزل کرد.
صاحب حدیقة الشعرا می نویسد: علی التحقیق مرحوم حاج محمد جعفر مجذوب علیشاه تصریح بر وصایت ایشان (مست علیشاه) نکردند و بسیاری از بزرگان قوم امضاء نداده، اختلاف به هم رسید. لکن چون شاهزادگان و امرا میل به جانب ایشان کردند و نیاز بسیار می دادند، ایشان هم کریم الطبع بودند، هر چه می رسید بذل می فرمودند،‌ غالب رو سوی ایشان کردند(2) البته باید به کریم الطبعی وی هم اشاره شود که با فریب شاهزادگان و امرا اموال فراوانی از سوی ایشان به جانب مست علیشاه سرازیر شد و مست علیشاه برای جذب شاهزادگان و امرا و فریب آنان و تثبیت مقام خود بیشتر آن اموال را بذل و بخشش می نمود .
از آنجا که مست علیشاه مرد جهان دیده ای بود، توانست اعتماد شاهزادگان را به خود جلب کند و از آنان سوء استفاده مالی کند و با بذل و بخشش فراوان اسباب ریاست خود را فراهم آورد و ملا رضا همدانی کوثر علیشاه - که از سوی نورعلیشاه به سمت پیر دلیل مجذوب، منصوب شده بود- را به بوته فراموشی بسپارد و پانزده سال بر مسند قطبیت سلسله نعمت اللهی تکیه زند و از خوان شاه قاجار نیز بهره مند شود. در سال 1244 ه ق شاهِ درویش پرور ایران قریه کشن را به او بخشید .
وی سرانجام در سال 1253 ه ق در 59 سالگی دیده از جهان فرو بست اما با این کار خود دچار از هم گسستگی صوفیه نعمت اللهیه در ایران شد و توانست با حس قدرت طلبی خود ضربه ای سنگین بر پیکر این سلسله وارد سازد و کوثر علیشاه را که مدعی قلبیت بود کنار بزند و باعث کدورت بین خود و پیروان و اکابر صوفیه شود.
ارتباط نعمت اللهیه با فرقه آقاخانیه
در دوران قطبیت مست علیشاه طریقه نعمت اللهیه با فرقه آقاخانیه (اسماعیلیه) ارتباط برقرار کرد که این ارتباط بعدها هم برای بقاء این فرقه ادامه یافت. چنان که در زمانی که حاجی شیروانی از عراق و فارس رانده شد، آقا خان محلاتی ( امام اسماعیلیه) از او استقبال کرد و مدتی او را در ملک خود در محلات پناه داد. همچنین رحمت علیشاه از دوستان نزدیک آقاخان اول بشمار می آمد. حتی پس از فرار وی از ایران به هندوستان،‌ این روابط ادامه یافت. بین صفی علیشاه و آقاخان نیز ارتباط دوستانه برقرار بوده است(3).

.............................
1-معصوم علیشاه طرائق الحقائق ج3 ص 259
2- سید احمد دیوان بیگی حدیقة الشعرا ج2 ص 1056
3- نورالدین چهاردهی سیری در تصوف ص 24