پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از درس‌‌های شاهنامه، بیان ویژگی‌های کارگزار و فرمانروای لایق است.

حکیم ابوالقاسم فردوسی در شاهنامه روایت می‌کند:

پس از اردشیر بابکان، شاپور بر تخت نشست و از مردم خواست که از او پیروی کنند، اما برخی از شهرهای روم که در تصرف ساسانیان بودند، سر به شورش گذاشته، حاضر به پرداخت باج و خراج نشدند. پس شاپور، لشکری به سوی آن شهرها روانه کرد، بسیاری را کُشت و باجی سنگین از آنان گرفت:

همى بود شاپور تا باژ و ساو
فرستاد قيصر ده انبان گاو

غلام و پرستار رومى هزار
گرانمايه ديبا نه اندر شمار[1]

شاپور، پس از مدتی فرزندش اورمزد را اندرز داد و از دنیا رفت. اورمزد پسر شاپور نیز حدود يك سال پادشاهی کرد. آنگاه به فرزندش بهرام وصیت کرد که با سپاه و لشکر، دشمنان و بدخواهان خود را بترسان و ژرف‌نگرانه، همه را زیر نظر داشته باش:

به لشكر بترسان بدانديش را
به ژرفى نگه كن پس و پيش را[2]

در ادامه به فرزندش وصیت کرد که با دوستان، مهربان و گشاده‌رو باش و با دشمنان، سخت‌گیر و خشمگین:

اگر دوست يابد تو را تازه روى
بيفزايد اين نام را رنگ و بوى‏

تو با دشمنت رو پُر آژنگ دار
بدانديش را چهره بى‏‌رنگ دار [3]

مشابه این سخن در قرآن آمده است که اهل ایمان باید در برابر دوستان خداوند، مهربان و گشاده‌رو باشند و علیه دشمنان خدا، سخت‌گیر و مقاوم: «مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ ۖ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا ۖ سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ۚ ذَٰلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ ۚ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ ۗ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا ‎ [فتح: 29] محمد [ص‌] پیامبر خداست؛ و کسانی که با اویند، بر کافران، سختگیر [و] با همدیگر مهربانند. آنان را در رکوع و سجود می‌بینی. فضل و خشنودی خدا را خواستارند. علامت [مشخصّه‌] آنان بر اثر سجود در چهره‌هایشان است. این صفت ایشان است در تورات، و مثَل آنها در انجیل چون کشته‌ای است که جوانه خود برآورد و آن را مایه دهد تا ستبر شود و بر ساقه‌های خود بایستد و دهقانان را به شگفت آورد، تا از [انبوهی‌] آنان [خدا] کافران را به خشم دراندازد. خدا به کسانی از آنان که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، آمرزش و پاداش بزرگی وعده داده‌است.»

امید است که در انتخابات پیش رو، مردم ایران، شخصی را برگزینند که چنین ویژگی‌هایی داشته باشد.

پی‌نوشت:

[1]. ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه، بر اساس نسخه مسکو، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و مرکز خدمات کامپیوتری نور، 1389، شماره ثبت کتابخانه ملی: 815279، ص 895.
میترا مهرآبادی، شاهنامه کامل فردوسی به نثر پارسی، تهران: انتشارات روزگار، 1379، ج 2، ص 823-827.
[2]. فردوسی، همان، ص 898.
[3]. فردوسی، همان، ص 898.