متن مقاله
تبیین مواضع و دیدگاه نظرات عالمان اسلامی، یکی از راه‌هایی است که بطلان ادعاهای وهابیون را بیش از پیش آشکار می‌کند. به‌دیگر سخن اگر محققین حوزه نقد وهابیت، به مناسبت‌های مختلفی، نگاهی تطبیقی به آراء علمای اسلامی و مفتیان وهابی داشته باشند، به‌خوبی انحراف وهابیون از راه و رسمِ جمهور عالمان اسلامی مشخص می‌شود؛ به‌عنوان نمونه در آیین وهابیت، مسئله ارتباط اموات با عالَم دنیا مورد انکار واقع شده است، حال آن‌که جمهور پیشوایان مذاهب اسلامی نظر دیگری دارند و با استناد به ادله فراوان، این مسئله را اثبات کرده‌اند؛ چنان‌که شیخ جعفر کاشف الغطاء (رحمه‌الله‌علیه) از عالمان معروف مکتب تشیع، در نامه‌ای که به عبدالعزیز بن سعود نوشته است با تمسک به روایات متعددی، اثبات می‌کند که ارتباط انسان‌ها با دنیا، پس از مرگ نیز قطع نمی‌شود. در ادامه به برخی از ادله مورد نظر مرحوم کاشف الغطاء (رحمه‌الله‌علیه) اشاره می‌شود:
1) روایتی از ام سلمه نقل شده است که می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را در خواب دیدم که خبر شهادت امام حسین (علیه‌السلام) را به من دادند.[1]
2) از امیرالمومنین (علیه‌السلام) روایتی بدین صورت نقل شده است: شخصی اعرابی، به مقبره مطهر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مشرف شد و از آن حضرت درخواست کرد تا برایش استغفار کند. از عالَم قبر به او ندا شد که بخشیده شدی.[2]
3) روایات متعددی نیز وارد شده است که وقتی کسی به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) سلام می‌دهد، آن حضرت، سلام را پاسخ می‌فرمایند.[3]
4) در روایات فراوانی نیز داریم که وقتی مسلمانان بر پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) صلوات می‌فرستند، آن صلوات به ایشان عرضه می‌شود و حضرت متوجه صلوات فرستادن افراد می‌شوند.[4]
5) متقی هندی نیز در کنزالعمال چنین روایت می‌کند: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: علم من بعد از وفاتم، همانند علمی است که در حیات زندگانی و حیاتم داشته‌ام.[5]
6) روایات عرضه اعمال مسلمانان بر نبی مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بعد از وفات آن حضرت، بخش دیگری از روایاتی است که مرحوم کاشف الغطاء (رحمه‌الله‌علیه) بدان استناد کرده است.[6]
7) در برخی از روایات منقول در آثار محدثین اهل سنت نیز روایاتی ذکر شده است که طبق آن روایات، برخی از افراد، در هنگام فرا رسیدن وقت نمازهای یومیه، صدایی از قبر مطهر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) شنیده‌اند.[7]
8) مرحوم کاشف الغطاء (رحمه‌الله‌علیه) علاوه بر روایاتی که صرفاً بر ارتباط رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌‌وآله) با عالَم دنیا دلالت دارد، هم‌چنین روایات و ادله دیگری را نیز ذکر می‌کند که نشان از ارتباط سایر اموات با این دنیا دارد. چنان‌که در برخی از روایات وارد شده است که وقتی انسانی از کنار قبری می‌گذرد و به صاحب قبر سلام می‌کند، آن میت، پاسخ سلام شخصِ سلام کننده را می‌دهد.[8]
9) روایات دیگری نیز بیان شده است که دلالت می‌کند اموات، صدای زندگان را می‌شنوند؛ نظیر روایتی که از انس بن مالک نقل شده و در آن، پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با کشته شدگان جنگ بدر سخن گفته‌اند. البته برخی از اصحاب به حضرت اعتراض کردند که ایشان تصریح فرمودند که مردگان، صدای زندگان را می‌شنوند.[9]
از مجموع مباحث فوق مشخص می‌شود اموات، با عالَم دنیا ارتباط دارند و لذا خطاب قرار دادن ایشان هیچ منعی ندارد.

پی‌نوشت:

[1]. کاشف الغطاء، جعفر، منهج الرشاد لمن اراد السداد، ص85، قم، موسسه دائره المعارف الفقه الاسلامی، 1384ه‌ش.
[2]. منهج الرشاد لمن اراد السداد، ص86.
[3]. همان.
[4]. همان.
[5]. منهج الرشاد لمن اراد السداد، ص87.
[6]. همان.
[7]. همان.
[8]. منهج الرشاد لمن اراد السداد، 91.
[9]. منهج الرشاد لمن اراد السداد، ص89.

نویسنده: محمد باغچیقی(باغچقی)