متن مقاله
بن باز، چهره نام آشنای وهابی مسلک، در پاسخ به سؤالی در مورد حکم تبرک به قبور اولیاء الهی، چنین می‌نویسد: «فالذي يتصل بأهل القبور، يدعوهم من دون الله أو يذبح لهم أو يتبرك بقبورهم ويتمسح بها ويقبلها؛ يرجو بركتها هذا كفر أكبر والعياذ بالله.[1] کسی‌که به اهل قبور اتصال برقرار می‌کند، آنان را می‌خوانَد، برای آنان ذبح می‌کند و به قبورشان تبرک می‌جوید و هم‌چنین قبور آن‌ها را دست می‌کشد و می‌بوسَد، دچار کفر اکبر شده است.»
ظاهراً جناب بن باز و هم‌فکرانش که تبرک را ممنوع دانسته‌اند، آشنایی کافی با روایات اسلامی، آثار صحابه و سیره بزرگان دین نداشته‌اند؛ چرا که در آثار علمای فریقین، ادله فراوانی دال بر مشروعیت تبرک‌جویی و بوسیدن قبور مطهر اولیاء الهی، وجود دارد؛ در ادامه، به برخی از این ادله اشاره می‌شود:
ابن منکدر - که ذهبی او را «شیخ الاسلام» خوانده است[2]-، با شاگردانش در جلسه ای نشسته بود که به‌ناگاه، زبانش بند آمد. در همین هنگام بلند شد و به سمت قبر مطهر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) رهسپار شد و گونه‌هایش را بر روی قبر آن حضرت قرار داد و سپس به سمت شاگردانش برگشت؛ عده‌ای از شاگردان، او را مورد سرزنش قرار دادند. ابن منکدر در پاسخ به آنان گفت: هرگاه مشکلی برایم پیش بیاید، از قبر مطهر پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) شفا می‌طلبم.[3]
هم‌چنین عبدالله بن احمد بن حنبل می‌گوید از پدرم (احمد) در مورد حکم تبرک‌جویی به قبر مطهر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و بوسیدن آن قبر نورانی پرسیدم، که پاسخ داد: اشکالی ندارد.[4]
از محب الدین طبری (عالم معروف شافعی مذهب قرن هفتم هجری) نیز در مورد حکم بوسیدن و مس کردن قبور پرسیده شد. که چنین پاسخ داد: «وعليه عمل العلماء الصالحين.[5] علمای صالح به آن عمل کرده‌اند. (یعنی عالمان صالح، قبور را می‌بوسیدند و به نیت تبرک مس می‌کردند.)»
رملی شافعی مذهب نیز تصریح کرده است: اگر به نیت تبرک‌جویی، ضریح صالحین را ببوسیم، اشکالی ندارد.[6]
با توجه به تمامی مطالب فوق، مشخص می‌شود، بر خلاف دیدگاه بن باز، تبرک جستن به قبور اولیاء الهی، نه تنها موجب کفر نمی‌شود، بلکه فعلی حرام نیز به‌حساب نمی‌آید.

پی‌نوشت:

[1]. بن باز، فتاوى نور على الدرب، ج2، ص176، بی‌جا، بی‌تا.
[2]. ذهبی، شمس الدین محمد، سیراعلام النبلاء، ج5، ص353، بیروت، موسسه الرساله، چاپ سوم، 1405ه‌ق.
[3]. «كان محمد بن المنكدر يجلس مع أصحابه قال فكان يصيبه صمات فكان يقوم كماهو حتى يضع خده على قبر النبي (صلى‌الله‌عليه‌وآله) ثم يرجع فعوتب في ذلك فقال إنه يصيبني خطرة فإذا وجدت ذلك استغثت بقبر النبي (صلى‌الله‌عليه‌وآله)»  ابن عساکر، تاریخ دمشق، ج56، ص50، دار الفكر، 1415ه‌ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. «سألته عن الرجل يمس منبر النبي (صلى‌الله‌عليه‌وآله) ويتبرك بمسه ويقبله ويفعل بالقبر مثل ذلك أو نحو هذا يريد بذلك التقرب إلى الله جل وعز فقال لا بأس بذلك.» العلل ومعرفة الرجال، ج2، ص493، ریاض، دار الخاني، چاپ دوم، 1422ه‌ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. سمهودی، وفاء الوفاء، ج4، ص218 بیروت، دار الكتب العلميه، چاپ اول، 1419ه‌ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[6]. «(سئل) عن تقبيل أضرحة الصالحين هل يكره أو لا؟  (فأجاب) بأن فعل ذلك للتبرك لا يكره.» رملی، فتاوى الرملي، ج4، ص106، المكتبة الإسلاميه، بی‌تا. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

نویسنده: محمد باغچیقی(باغچقی)