صاحب کتاب «المفهم لما اشکل من تلخیص کتاب مسلم» در تفسیر حدیث ایمان محب و نفاق مبغض امیرالمؤمنین می‌گوید: کسیکه علی را دوست دارد، به خاطر سبقت او در اسلام و مقدم بودن او در ایمان، بی‌نیازی او در دین و حفاظت از دین و پیامبر، و نسبتش با پیامبر اکرم و نزدیکی نَسَبی و داماد پیامبر و عِلم و فضائلش، دلیل قاطعی است بر اینکه چنین شخصی ایمان و یقین و محبتش نسبت به پیامبر صحیح است و کسیکه به چیزی از این علت‌ها، بغض علی دارد، برعکس بوده و نشانه نفاق اوست.
وی می‌گوید: این فضیلت برای بزرگان صحابه، ححتی همه صحابه محقق است که بغض آن‌ها نشانه نفاق و محبت آنها نشانه ایمان باشد، و مختص امیرالمؤمنین نیست؛
جنگ‌هایی که بین آنان رخ داده است، گرچه بغضی از یک طرف نسبت به دیگری رخ داده است، به این دلایل مذکور نبوده، بلکه اقتضای مخالفت و جنگ بین آنان است و از جهت اکرام نکردن صحابه پیامبر نیست؛ به همین دلیل، حکم به نفاق بعضی از آنان نمی‌گردد، بلکه حال آنان مانند حال مجتهدین در احکام است که برای آنکه به حق می‌رسد، دو پاداش، و برای آنکه به خطا می‌رسد، یک پاداش لحاظ می‌گردد.
المفهم لما اشکل من تلخیص کتاب مسلم، احمد بن عمر قرطبی، ج2، ص265.
گرچه این کلام صحیح است که حب صحابه به علت یاری پیامبر نشانه ایمان و بغضشان به این دلیل نشانه نفاق است، ولی تفسیر احمد بن عمر قرطبی در حدیث فضیلت امیرالمؤمنین صحیح نیست و این حب و بغض بدون قید و شرط به شخص ایشان نشانه ایمان و کفر است.
مقاله: «ابن‌حجر و حدیث ایمان مُحِب و نفاق مُبغض»