یکی از موضوعات و مسائل اختلافی میان مسلمانان و وهابیان، ساختن بنا و بارگاه و گنبد بر روی قبور انبیا، اولیا، صحابه و علما است. ابن‌تیمیه پیشوای فکری وهابیان گنبدها و بارگاه‌ها و بناهای ساخته شده بر روی قبور انبیا و ائمه (علیهم السّلام) را مساجد ساخته شده بر روی قبور معرفی می‌کند و با ادعای بدعت بودن و سابقه نداشتن ساختن بنا و گنبد بر روی قبور، فتوای تخریب این مکان‌ها را صادر می‌کند.[1]

این در حالی است که با مراجعه به تاریخ و مطالعه در این موضوع به راحتی درمی‌یابیم که مسلمانان در طول تاریخ اسلام از زمان صحابه تاکنون، ساختن گنبد و بارگاه و بنای بر قبور را جایز می‌دانستند و بر روی قبور صحابه، تابعین، ائمه و بزرگان اسلام قبّه و بارگاه می‌ساختند. که در این این مقاله به دو مورد از آنها اشاره می‌نماییم:

- قبور پیامبران زیادی در اطراف بیت‌المقدس قرار دارد. جنازه‌های این انبیای الهی توسط حضرت موسی (علیه السّلام) از مصر به بیت‌المقدس انتقال داده شد. قبر حضرت داود (علیه السّلام) در قدس و قبور حضرت ابراهیم، حضرت اسحاق، حضرت یعقوب و حضرت یوسف (علیهم السّلام) در شهر الخلیل قرار دارد. قبل از فتح این شهرها توسط مسلمانان، روی قبور این پیامبران الهی بناها و ساختمان‌های بلندی با سنگ‌های معمولی ساخته شده بود. پس از فتح این سرزمین‌ها توسط مسلمانان، بناها و ساختمان‌های ساخته شده بر روی قبور این انبیا توسط مسلمانان تخریب نشده و به همان شکل باقی ماند.[2] هیچ شک و تردیدی وجود ندارد که عمر بن خطاب هنگام فتح بیت المقدس این بنا را مشاهده کرده است، اما دستور تخریب آن را نداده است و اگر بنای بر قبور حرام بود، قطعا عمر بن خطاب دستور تخریب این بنا را صادر می‌کرد.

- ابن خلکان شافعی در شرح حال امام سجاد (علیه السّلام) می‌نویسد: امام سجاد (علیه السّلام) در سال 38 هجری قمری به دنیا آمد و در سال 94 و بنا به قولی 99 یا 92 هجری قمری در مدینه از دنیا رفت و در قبرستان بقیع در کنار قبر عمویش امام حسن مجتبی (علیه السّلام) و در زیر گنبد و بارگاه عباس عموی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به خاک سپرده شد.[3]

پی‌نوشت:

[1]. «بل المساجد المبنیة علی قبور الأنبیاء و الصالحین لا تجوز الصلاة فیها و بناءها محرم... .» مجموعة اللفتاوی، ابن تیمیه حرّانی، مؤسسه دارالوفا، ج 27، ص 81.
[2]. «وقد کانت البنیة التی علی قبر ابراهیم (علیه السّلام) مسدودة لا یدخل إلیها إلی حدود المائة الرابعة.» اقتضاء الصراط المستقیم، ابن‌تیمیه حرانی، دار عالم الکتب، ص 331.
[3]. «و دفن فی البقیع فی قبر عمّه الحسن بن علیّ فی القبّة التی فیها قبر العباس.» وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، ابن خلکان شافعی، دار صادر، ج 3، ص 269.