پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- سماع از عقاید مهم صوفیان است که به طور کلی نزد متشرعین و فقها مذموم است و گناه شمرده می‌شود، ولی نزد اکثر بزرگان صوفیه از راه‌های مهم وصول به حالت وجد شمرده می‌شود؛ به این معنی که گفته‌اند: «سماع حالتی در قلب ایجاد می‌کند که وجد نامیده می‌شود و این وجد، حرکات بدنی به وجود می‌آورد که اگر حرکات غیر موزونی باشد، اضطراب و اگر حرکات موزونی باشد، کف زدن و رقص است.» [تاریخ تصوف در اسلام، ص 342]

با این وجود عده‌ای از صوفیان همچون غزالی به وجد سماع راضی نگشته و معتقد شدند: «تاثیر سماع خوب، برای طبقه‌ای از صوفیه را بیش از تاثیر قرآن به شمار آورده است.» [عارف و صوفی چه می‌گویند؟، ص 93] بنا بر مطالب ذکر شده می‌توان فهمید سماع نزد برخی از صوفیه بیش از قرآن اهمیت داشته، همچنین اگر تنها دلیل حرام اعلام کردن سماع توسط فقها همین دلیل باشد، دیگر نیاز به دلیل دیگری برای حرمت آن وجود ندارد.

پی‌نوشت:
غنی قاسم، تاریخ تصوف در اسلام، زوار، چاپ دهم، 1386، ص 342
آقا تهرانی میرزا جواد، عارف و صوفی چه می‌گویند؟، آفاق، چاپ دوم، 1395، ص 93