پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب _ مخالفت معاویه با اسلام، با استناد به منابع مختلف اهل سنت، امری ثابت است. از طرفی دیگر او تلاش داشته که نام خود را به هر طریقی زنده نگه داشته باشد.
مغیرة بن شعبه چنین نقل کرده است که به معاویه گفتم: «فإنک قد کبرت، و لو نظرت إلی اخوتک من بنی هاشم فوصلت أرحامهم فوالله ما عندهم الیوم شئ تخافه، فقال لی: هیهات هیهات!... فی کل یوم خمس مرات أشهد أن محمداً رسول الله، فأی عمل یبقی مع هذا؟ والله دفنا دفنا.[1] تو دیگر پیر شده‌ای و به قدر کافی حکومت کرده‌ای. خوب است به بنی‌هاشم که فامیلت هستند، نیکی کنی. گفت: ای مغیره! ابوبکر وقتی مرد، نامش هم مرد. عمر و عثمان هم همین‌طور. ولی نام محمد روزی پنج نوبت در کنار نام خدا بر سر مأذنه‌ها (در اذان) برده می‌شود. به خدا قسم! من از پا نمی‌نشینم تا این‌که نام محمد را دفن کنم.»
معاویه نه‌تنها در محو نام رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) تلاش می‌کرد، بلکه در احیاء نام خود تلاش داشت. ابن ابی‌الحدید در شرح نهج البلاغه ماجرای نام‌گذاری فرزند عبدالله بن جعفر را چنین نقل کرده است: «ولد لعبدالله بن جعفر بین ابی طالب، ولد ذکر. فبشر به و هم عند معاویة بن ابی سفیان. فقال له معاویة: سمه بإسمی و لک خمسأئة ألف درهم فسماه معاویة، فدفعها إلیه و قال إشتر بها لسمیَّ ضیعة.[2] برای عبدالله بن جعفر پسری متولد شد. او نزد معاویه بود. معاویه گفت: به تو پنج هزار درهم می‌دهم و نام فرزندت را معاویه بگذار، و زمینی را به نام من برای فرزندت بخر.»
معاویه تنها به کراهت ذکر نام پیامبر اکتفاء نکرده، بلکه در خصوص اهل‌بیت هم شمشیر را از رو بسته و از ذکر فضائل اهل‌بیت خودداری می‌کرد.
ابن ابی الحدید در این خصوص نوشته است که معاويه پس از به‌دست آوردن خلافت، فرمانی بدين مضمون به همه عمال و كارگزاران خويش نوشت: «أنی برئت الذمة ممن روي شيئا من فضل أبي‏تراب و اهل‌بيته.[3] هر كس چيزی را در فضل ابوتراب و خاندانش بازگويد، حرمتی برای خون و مالش نيست و خونش هدر خواهد بود.»
موارد مذکور تنها بخشی از مخالفت‌های معاویه با رسول خدا و اهل‌بیت است. با همه این اوصاف برخی درصدد تبرئه او هستند و او را به‌عنوان صحابه کبار و خال المؤمنین معرفی می‌کنند.

پی‌نوشت:

[1]. مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت: ج3، ص327
[2]. شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج19، ص369
[3]. شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج11، ص45