پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ تلاش معاویه برای محو نام پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم) و ناراحتی وی از شنیده شدن نام آن حضرت در اذان و برخورد وی با سنت‌های ثابت پیامبر گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلم) و سبّ و لعن امیرالمؤمنین، علی بن ابی‎طالب (علیه السلام) توسط وی و کارگزارانش، نمونه‌هایی از دشمنی معاویه با پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم) و اهل‌بیت آن حضرت، مخصوصاً امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) است. معاویه اولین کسی بوده که حضرت علی (علیه السلام) را لعن کرد و مردم را نیز به این کار تشویق کرد. در پی این بدعت‌گذاری، حضرت علی (علیه السلام) هزار ماه به دستور معاویه، بر فراز منبرها لعن شد.[1] آیا کتاب خدا یا سنت رسول الله (صلّی الله علیه و آله و سلم)  یا اجماع مسلمانان، سبّ و لعن حضرت علی (علیه السلام) خلیفه مسلمانان را تجویز کرده بود؟

سبّ و لعن امیرالمؤمنین، علی (علیه السلام) در طول دوران حکم‌رانی بنی‌امیه و بر فراز بیش از هفتاد هزار منبر ادامه پیدا کرد و حکم سنت را یافت. زمانی که عمر بن عبدالعزیز از این بدعت امویان ممانعت کرد، با اعتراض شدید حاضرین در مسجد مواجه شد و متهم به ترک سنت شد.[2] معاویه در راستای اهداف شوم خود و مبارزه با اسلام اصیل و ترویج فرهنگ دشمنی با اهل‌بیت پیامبر و تنقیص حضرت علی (علیه السلام)، به سعد بن ابی وقاص نیز دستور لعن حضرت علی (علیه السلام) را داد و او را بر لعن نکردن آن حضرت مؤاخذه کرد، اما سعد بن ابی وقاص با یادآوری فضایل آن حضرت، از لعن کردن امیرالمؤمنین (علیه السلام) خودداری کرد.[3] معاویه طبقه نامه‌ای به مغیره بن شعبه دستور سبّ و شتم و تنقیص حضرت علی (علیه السلام) را داد و چنین نوشت: «أظهر شتمَ علی و تنقّصه.[4] دشمنی با علی را ظاهر و مقام او را تنقیص کن.» معاویه با بی‌شرمی تمام و با زیر پا گذاشتن مفاد پیمان نامه‌ای که با امام حسن (علیه السلام) بسته بود، آشکارا و در حضور امام حسن و امام حسین (علیهما السلام)، به سبّ و لعن حضرت علی (علیه السلام) می‌پرداخت.[5]
ابن حزم اندلسی ظاهری با اشاره به منشأ و علت تقدیم خطبه‌های نماز عید فطر و قربان توسط امویان، می‌نویسد: «امویان در خطبه‌های نمازهای عید، حضرت علی (علیه السلام) را لعن می‌کردند. مسلمانان این عمل امویان را نپسندیده و پس از خواندن نماز متفرق می‌شدند و به خطبه‌های نماز گوش نمی‌دادند. امویان نیز با تقدیم خطبه‌های نماز، مردم را وادار به استماع سخنان خود می‌کردند.»[6]

دشمنی بنی‌امیه با حضرت علی (علیه السلام) به جایی رسیده بود که هر نوزادی را که اسمش علی بود، به قتل می‌رساندند.[7] ابن قتیبه فضای ایجاد شده توسط امویان و مروانیان علیه اهل‌بیت (علیهم السلام) را به  تصویر کشیده و می‌نویسد: بسیاری از محدثان از بازگو کردن فضایل حضرت علی (علیه السلام) و اظهار مواردی که شایسته مقام آن حضرت بود، خودداری می‌کردند. هر محدثی را که نامی از حضرت علی (علیه السلام) می‌برد یا حدیثی درباره فضایل ایشان بیان می‌کرد، طرد می‌کردند. بسیاری از محدثان از بازگو کردن فضایل حضرت علی (علیه السلام) خودداری نموده و به جمع آوری فضایل ساختگی معاویه و عمرو بن عاص پرداختند. هدف اصلی آنان از جمع آوری فضائل ساختگی معاویه و عمر بن عاص تنقیص حضرت علی (علیه السلام) بود، نه جمع آوری فضیلت ساختگی معاویه و عمر بن عاص.[8]

ضرب و شتم حاکم نیشابوری شافعی، نسائی و محکوم شدن نصر بن علی به هزار ضربه شلاق و به شهادت رساندن محمد بن یوسف گنجی شافعی، نمونه‌های بارز دیگری از دشمنی امویان و مروانیان و  پیروان این تفکر با اهل‌بیت (علیهم السلام) می‌باشد.

پی‌نوشت:

[1]. «ثمّ استفاض لعن علیّ علی المنابر ألف شهر و کان ذلک بأمر معاویة.» تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة، سبط بن جوزی، مرکز الطباعة و النشر للمجمع العالمی، لأهل‌البیت، قم، ج 1، ص 360.
[2]. شرح نهج‌البلاغه، ابن ابی الحدید، دار إحیاء الکتب العربیة، ج 4، ص 56.
[3]. صحیح مسلم، مسلم، دارالفکر، بیروت، ج 4، ص 108.
[4]. أنساب الأشراف، بلاذری، دارالفکر، بیروت، ج 5، ص 30.
[5]. الکامل فی التاریخ، ابن اثیر جزری شافعی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج 2، ص 446
[6]. المحلّی، ابن حزم اندلسی، دار الآفاق الجدیدة، بیروت، ج 5، ص 86.
[7]. تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، مزی، دارالفکر، بیروت، ج 13، ص 266.
[8]. فتح الملک العلی بصحة حدیث باب مدینة العلم علی، غماری، قم، ص 274.