پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ گاهی دیده می‌شود در عرصه‌ی مقابله با آسیب‌های مجالس اهل بیت (علیهم السّلام) دو برخورد متفاوت صورت می‌گیرد، که هر دو محکوم است.
برخورد افراطی؛
گاهی به گونه‌ای از مجالس عزاداری انتقاد می‌شود که گویا هیچ نکته‌ی مثبت و نیکویی در آن‌ها وجود نداشته و همه، آگاهانه و مغرضانه مرتکب خطا و اشتباهند و ما موظفیم یک‌سره با زبان گزنده و نیش‌دار به امر و نهی بپردازیم و آنان را از لغرش‌های بزرگی که همواره مرتکب می‌شوند، بازداریم؛ به یقین این رویه باعث دلسردی و کم‌رنگ شدن مجالس اهل بیت (علیهم السّلام) می‌گردد و این خود از بزرگ‌ترین گناهان و در تعارض با روایات اهل بیت (علیهم السّلام) و توصیه‌های مؤکّد علمای شیعه در لزوم رونق و شکوه هر چه بیشتر این مجالس است.[1]
برخورد تفریطی؛
برخی هم بر این عقیده‌اند که چون عزاداری، امر مقدّسی است و مربوط به امام حسین (علیهم السّلام) می‌باشد، اساساً نباید به هیچ‌وجه در این عرصه وارد شد و باید اجازه داد، تا مردم هرگونه می‌خواهند عزاداری کنند؛ چرا که ورود در این عرصه و نقد آن، موجب آسیب اصل عزاداری می‌گردد و برای این‌که مبادا مردم از اصل عزاداری دلسرد شوند، هیچ نگوییم و نقدی نداشته باشیم. متاسفانه برخی افراد در مجالس و محافل علمی، به محض آن‌که سخن از تحریفات عاشورا می‌شود، می‌گویند: «آقا دستش نزنید که اگر بنا باشد، بفهمیم کدام قسمت واقعه‌ی کربلا درست است، کدام نادرست و دنبال صحت و سقمش بگردیم، چیزی از آن باقی نمی‌ماند.» به خوبی روشن است که این رویه هم اشتباه است، چرا که با آن‌چه در گذشته خصوصاً در سال‌های اخیر دیده شده، اگر از عزاداری‌ها آسیب‌زدایی نشود، چیزی نخواهد پایید که عزاداری‌ها به‌قدری دست‌خوش آسیب‌ها و انحرافات خواهد گردید، که همه چیز در آن یافت خواهد شد، جز عزاداری.
هر دو نظریه، در دو طرف، افراط و تفریط، نادرست می‌باشد، نظریه درست در این‌باره، نظریه سوم یعنی حد وسط و اعتدال است که توجه به چند نکته در این راستا ضروری است:
الف) آسیب‌های مجالس عزاداری و نقد‌های آن، عام است و مخاطب آن قشر خاصی نیست؛ همه دست‌اندکاران مجالس، اعم از روحانیون، مداحان، رؤسای هیئات و شرکت‌‌کنندگان دینی، چه در مجالس عزاداری، چه جشن‌های ولادت اهل بیت (علیهم السّلام) و دیگر مراسم مذهبی مخاطب مباحث معرفتی در آسیب‌شناسی‌ها می‌باشند.
ب) تجلیل و ارج‌گذاری به همه‌ی تلاش‌های مخلصانه سخنرانان، مدّاحان، رؤسای هیئات و دست‌اندرکاران عزیز به پاس جایگاه ارزشمندشان در احیاء مکتب سیدالشهداء (علیه السّلام) و معارف اهل بیت (علیهم السّلام).
ج) انتقاد‌هایی که ذکر می‌شود خدای ناکرده موجب خدشه‌دار شدن اصل عزاداری سیدالشهداء (علیه السّلام) و سخنرانان ارزشی و مداحان مخلص نگردد.
د) نقد صحیح و آرام به خرده‌گیری‌های تند و گزنده تبدیل نگردد، تا اصل عزاداری آسیب دیده و برگزار کنندگان مجالس، مداحان عزیز، خطبای بزرگوار و شرکت‌کنندگان، دلسرد شوند؛ چرا که بسیاری از آسیب‌ها به آرامی و به‌تدریج با نصیحت، موعظه و منطق، قابل حل است و مقابله با آسیب‌ها نباید لجاجت برانگیز باشد.
ه) از سخنرانان و مداحان عزیز و... بخواهیم تا در عین انجام رسالت خود، نسبت به انحرافات و کج‌روی‌ها هوشیار بوده و در صورت بروز چنین رخداد‌هایی هم خود نصیحت‌پذیر باشند و هم نسبت به کج‌روی‌های دیگران برخورد روشن‌گرانه و ناصحانه داشته باشند و آسیب‌ها را جدی گرفته و کمک کنند تا آسیب‌زدایی شده و این مجالس نورانی، نورانی باقی بماند.

پی‌نوشت:

[1]. «پاسخ به سوالات شرعی مخاطبان درباره احکام عزاداری»
سایت مشرق، کد خبر:۶۳۹۴۹۴، تاریخ نشر: 13 مهر 1393، «فتاوای چهار مرجع تقلید درباره مهم‌ترین احکام عزاداری»
سایت تبیان، تاریخ نشر: 29 بهمن 1386، «پرسش‎هایی در مورد عزاداری حضرت سیدالشهدا علیه السلام»