دیدگاه علمای اهل سنت در رابطه با خطر تکفیر مسلمانان
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ قرنهاست که مسلمین، بهخاطر دوری از تعالیم الهام بخش اسلام، روی خوشبختی را ندیدهاند. در جهان اسلام و کشورهای اسلامی، هر روز، جنگ و خونریزی و قتل و غارت است. این در حالی است که جهان اسلام، روزی پرشوکتترین و با قدرتترین حکومت را در جهان تشکیل داده بود، اما امروز و در قرن تعالی و پیشرفت، مسلمانان، بدبختترین افراد در روی کرهی زمین هستند.
روزی نیست که خبری از قتل و غارت در کشورهای سوریه، عراق، فلسطین، یمن، بحرین، لیبی، تونس، ترکیه و... بهگوش نرسد. علت چیست؟ چرا مسلمین به این روز سیاه، گرفتار شدهاند؟ چرا مسلمانان با وجود ثروت عظیم خدادادی، (نفت و معادن و...) این چنین با فقر و بدبختی، دست و پنجه نرم میکنند؟
قطعاً این مصائب و گرفتاریها در جهان اسلام، علل مختلفی دارد، اما شاید مهمترین علت، ایجاد شکاف و تفرقه در امت اسلام باشد. اگر امت اسلام، بهخود آید و متحد شود، قطعاً به یک قدرت جهانی تبدیل میشود. اما افسوس که جهان اسلام، در آتش تفرقه میسوزد. ابن تیمیه، هیزم این آتش را، در قرن هفتم آماده کرد و قرنها بعد، این آتشِ نفاق و دورویی، بهدست افرادی مثل محمد بن عبدالوهاب افروخته شد. افرادی که بهجای مقابله با دشمنان اسلام، به بهانههای مختلف به مسلمانان، حملهور شدند و آنان را به خاک و خون کشیدند. امروز نیز همان تفکر ابن تیمیه با قالبهای جدید، و با ورژنهای متنوع، با نامهای داعش، النصره، بوکو حرام، سپاه صحابه و... سر از خاک بیرون میآورند و با سلاح تکفیر، مسلمانان را به خاک و خون میکشند. این در حالی است، که علمای اسلام، از شیعه و سنی، همیشه و همهوقت، در طول سالیان متمادی، پرچمدار وحدت و یکدلی بین مسلمانان بودهاند و با اینگونه رفتارها مخالفت کردهاند.
اکنون به سخن چند نفر از علمای اهل سنت، در سفارش به وحدت مسلمانان و پرهیز از تفرقه اشاره میشود:
1-تفتازانی متوفای 791 هجری قمری میگوید: «نمیشود اهل قبلهای را كه مخالف حق باشد، كافر دانست، مگر اينكه ضروريات دين (همانند: حدوث عالم و قيامت و حشر موجودات) را انكار نمايد. زيرا پيامبر گرامی (صلی الله عليه و آله) و صحابه، بعد از آن حضرت، از عقايد مردم تفتيش نمیكردند و آن چه را كه به ظاهر حق بود، از مردم میپذيرفتند.»[1]
2-ابن حزم در باب کفر و ایمان میگوید: «فقیهانی، مانند ابنلیلی و ابیحنیفه و شافعی و سفیان ثوری و داوود بن علی و بیشترین کسانیکه ما میشناسیم، هیچ مسلمانی را تکفیر و تفسیق نمیکردند و میگفتند: مسلمان اگر هم در مسئله عقیدتی یا رفتاری، مخالفتی داشته باشد، نتیجه اجتهاد اوست و او نه تنها نکوهش نمیشود، بلکه پاداش نیز در پی دارد، ضمن اینکه اختلاف فتوا در بین صحابه، سبب تکفیر و تفسیق آنها توسط یکدیگر نمیشد.»[2]
3-محمد رشيد رضا، متوفای 1354 قمری، در تفسیر المنار مینويسد: «إنّ من أعظم ما بُلِيت به الفِرَقُ الإسلامية رَمْيُ بَعضُهُم بعضا بالفسق والكفرِ مع أنّ قَصْدَ كُلٍّ، الوصولُ إلي الحقِّ بِما بَذَلوا جُهْدَهم لتأييده واعتقاده والدعوة إليه، فالمجتهد وإن أخطأ معذور.[3] از بزرگترين بلاهايی كه ملّت اسلامی، گرفتار آن است، متّهم ساختن همديگر به فسق و كفر میباشد، با اينكه هدف تمام آنان، از تلاش و اجتهاد و دعوت، رسيدن به حق است، و مجتهدان گرچه خطا كنند، مأجور هستند.»
به امید آن روز که امت اسلامی، از خواب غفلت برخواسته و دست از تکفیر یکدیگر بردارند و با اتکاء به قدرت خداوند و پیروی از آموزههای پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله)، دست وحدت به یکدیگر داده، تا شاهد شکوفایی امت اسلام شوند.
پینوشت:
[1]. سبحانی جعفر، الایمان و الکفرفی الکتاب و السنه، موسسه امام صادق، قم، 1385ش، ص61-62.
[2]. ابن حزم، الفصل فی الملل، ج3، ص143، به نقل از مجموعه مقالات کنگره جهانی جریانهای تکفیر، انتشارات دارالاعلام، قم، 1393ش، ج5، ص107 مقاله «بررسی اندیشه های شاه ولی الله دهلوی با تاکید بر مسئله تکفیر» نویسنده: احمد رضا باوقار زعیمی.
[3]. کتاب وهابیت از منظر عقل و شرع، «تكفير مسلمان مخالف نظريه علماي اهل سنّت.»
افزودن نظر جدید