بنای بر قبور، سنت یا بدعت؟!
مساله‌ی بنای بر قبر و ساختن مساجدی در کنار یا اطراف قبر، امری است که قرن‌ها در میان مسلمانان رایج بوده و هست.[1] اما از زمان ابن تیمیه به ناگاه این مساله رنگ و بویی دیگر به‌خود گرفت. توضیح مطلب این‌که ابن تیمیه در کتب و نوشته‌های خود این مساله را ترویج نمود، که بنای بر قبر یا ساختن مساجد بر قبور بدعت بوده و از مصادیق کارهایی است که مشرکان انجام می‌دادند، لذا این بدعت منجر به شرک و کفر می‌شود.[2]
سال‌ها بعد این بیان نامطلوب از زبان محمد بن عبدالوهاب، با حدت و شدت بیشتری شنیده شد و مدت‌هاست که وهابی‌ها به بهانه‌ی مبارزه با شرک و بت‌پرستی، با مسائلی چون ساختن مساجد بر قبر مخالفت می‌کنند و حکم به تخریب این بناها می‌نمایند.[3]
از جمله دلایل وهابیت در این مساله این است که قول یا فعل یا تاییدی در این زمینه از جانب پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نرسیده است. ضمن این‌که احدی از صحابه نیز چنین کاری انجام نداده است. لذا اگر کسی چنین کاری را مرتکب شود، مصداق بارز بدعت و خروج از چارچوب دین است.
اما سوال ما از وهابیت این است که اگر ثابت شود که صحابی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) چنین کاری انجام داده‌اند و از سوی دیگر این دقیقاً در زمان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بوده و هیچ انکاری از سوی ایشان در این مساله وجود نداشته باشد، آیا باز این مساله بدعت است؟
اگر بگویند این مطلب کجاست، پاسخ این است که با مراجعه به کتاب الوافی بالوفیات می‌بینیم پس از آن‌که ابوبصیر از صحابی بزرگ و مورد احترام پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از دنیا می‌رود. ابوجندل یکی دیگر از صحابه، او را دفن نموده و ضمناً بر سر قبر او، مسجدی نیز بنا می‌کند.[4]
حاصل کلام این‌که اگر ساختن مسجد بر سر قبر هم از سوی صحابه و هم در زمان خود نبی مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) صورت گرفته، پس مصداق بارز سنت است و کسانی‌که این را منکر می‌شوند، خود نمونه‌ی کامل بدعت‌گذار خواهند بود.
پی‌نوشت:
[1]. بنای بر قبور در سیره بزرگان صحابه و تابعین.
[2]. بنای بر قبور در شریعت.
[3]. پاسخ به دو روایت در وجوب تخریب قبور.
[4] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، تحقیق: احمد ارناووط و ترکی مصطفی، ج10، ص 108، داراحیاء التراث، بیروت، 1420ق.
افزودن نظر جدید