یکی از اساسی ترین دستورات اسلام دوری از افراط و تفریط و رعایت اعتدال در زندگی است. اسلام در موضوع خواب, خوراک, پوشاک, استراحت و تفریح استفاده از لذایذ دنیا جنبه های افراط و تفریط را نکوهش می کند. و اساسا قرآن کریم می فرماید: بگو چه کسی زینتهایی را که خدا برای بندگانش آفریده و روزیهای پاکیزه را بر آنها حرام کرده است, بگو: آنها مال مردم با ایمان در این دنیاست و در قیامت فقط در اختیار آنها خواهد بود.1
لذا از منظر اسلام هیچ گونه منافاتی بین تقوی و پرهیز کاری از گناهان و تهذیب نفس و تحصیل و فضایل اخلاقی و سیر و سلوک الی الله با استفاده از نعمتهای الهی (بطور اعتدال) وجود ندارد. ولی بدیهی است که استفاده از این لذایذ مادی تا حدی تجویز می شود که انسان را برای رسیدن به کمال یاری کند و با ان منافات نداشته باشد.موضوع ریاضت و ترک لذایذ مادی و تحمل اعمال شاقه از اصولی ترین ریشه های تصوف است که چند نمونه از آن را بیان می کنیم که با ملاحظه آنها خواهید دید چقدر این رفتارها از منطق سلیم عقل و دین فاصله دارد.
یکی از کتب معروف صوفیه می نویسد: شبلی سردابه ای داشت که در آنجا آغوشی چوب با خود بردی و هرگاه غفلتی به دل او درآمدی خویشتن را بدان چوب همی زدی و گاه بودی که همه چوبهایی که بشکستی دست و پای خود بر دیوار همی زدی!!!.2
باز در مورد ابوبکر شبلی می نویسد: سالهای دراز شب نمک در چشم کشیدی تا در خواب نشود و گویند که هفت من نمک در چشم کرده بود!!!.3
در یکی دیگراز کتب صوفیه در حالات شیخ ابوسعید آمده: در جوانی شبها پس از آنکه اهل خانه به خواب می رفتند, آهسته برخاسته به مسجد می آمد در گوشه مسجد چاله آبی بود, طنابی را به وسط چوبی بسته و سر دیگر طناب را به پای خود می بست و سپس چوب را روی دهانه چاه گذارد و خود را در وسط چاه تا نزدیک طلوع صبح معلق می ساخت و قرآن می خواند و آخر شب از چاه بیرون می آمد و آهسته به خانه می آمد تا پدر و مادرش نفهمند.4
آنها در مقابل سخنان معصومین (ع) که در جلد سوم وسایل الشیعه فرمودند: کسی که چهل روز گوشت نخورد اخلاق او بد می شود, موضوع ترک  گوشت حیوانی در چهل روز یا بیشتر را مطرح می کنند که از ریاضت ساده و معمولی صوفیان است که ترک گوشت حیوانی در چهل روز یا بیشتر نه تنها انسان را به خدا نزدیک نمی کند, بلکه آثار سوئی در اخلاق و اختلالاتی را در مزاج و سلامت روح و جسم تولید می نماید.
همچنین کارهای صوفیان در ترک ازدواج و پرهیز از حلال دنیا و روی آوردن به رهبانیت برخلاف آیین اسلام است و کسانی که اینگونه بودند توسط پیامبر(ص) و معصومین (ع) بسیار مذمت شده اند.
خوانندگان خود درباره این رفتارها تحت عنوان ریاضت قضاوت کنند که با کدام مبنای عقل و شرع سازگار است؟

منابع:
1- اعراف آیه 30
2- تذکره الاولیا ج1 ص 235
3-تذکره الاولیا ج 6 ص 164
4-اسرار التوحید ص 22