وما تفرق الذین اوتوا الکتاب الا من بعد ما جائتهم البینه

با اینکه صوفیه در همه جا در اقلیت هستند و این وضع طبعاً باید آنها را در مقابل مخالفین خود که اکثریت را در همه جا دارند فشرده و متحد کند در عین حال آنقدر اختلاف در بین آنها هست و آنقدر رشته ها و سلسله های مختلف با عقائد گوناکونی در بین آنها دیده می شود که شماره کردن آن راستی خسته کننده است.

بسا می شود که پیروان دو فرقه یکدیگر را آشکارا لعن و نفرین می کنند و هر یک دیگری را ننگ عالم تصوف می داند ، ضمناً مکاشفات و رویا های نا مطلوبی هم برای یکدیگر می بینند ، هر دسته برای خود خانقاه و دستگاه مستقلی دارند و از حضور در مراکز دیگران خود داری می کنند ، این وضع در میان جمعیتی که از یک طرف خود را یگانه طرفدار تهذیب نفس و اخلاق می دانند ، و از طرف دیگر طرفدار صلح کل هستند ، به راستی حیرت آور است و این خود می رساند که قضایا به این سادگی نیست و در زیر این کلاه های ترک لذت و هوس اسرار دیگری است.

سر چشمه اختلافات بیشتر از این ناشی می شود که با از بین رفتن یک قطب و مرشد در میان باقی ماندگان بر سر جانشینی او اختلافات عجیب و غریبی رخ می دهد و به مضمون  " آنچه در پرده نهان است برون خواهد شد "  گاهی کار به رسوایی و جار و جنجال میکشد و به این ترتیب یک سلسله انشعابات تازه پیدا شده و آن یک رشته به چند رشته تازه منشعب می گردد و سر انشعابات زیاد تصوف غالباً هین است.

البته در میان جانشینان هر شخص صاحب نفوذ و قدرتی ، ممکن است کشمکش هایی روی دهد ؛ ولی در صورتی که نه آن شخص و نه جانشینان او داعیه مقام خاصی را نداشته باشند  و فقط آن نام را به عنوان یک سلاح برنده برای پیشرفت های اجتماعی  یا سیاسی یا شخصی بخواهند ، خطر ایجاد احزاب و گروه های مختلف کمتر خواهد بود  ؛ اما در آنجا که مقاماتی برای خود قائل باشند و نظریات و کشفیات خود را برای دیگران واجب الاطاعه بدانند  و هر کدام عقائد مخصوص به خود داشته باشند سر از تشکیل سلسله ها و دسته های گوناگون بیرن می آورند ، و این یکی از بزرگ ترین نقاط ضعف تصوف و مایه بد بختی آنهاست.

و السلام علی من اتبع الهدی