منشور کوروش سند بت پرستی
در استوانه کوروش یا همان منشور کوروش، هیچ سخنی از یکتاپرستی نیست. هر چه هست، تقدیس خدایان و بتها (از جمله مَردوک، بِل، نَبو و...) است.
در این استوانه، کوروش بارها از بت مردوک خدای دروغین مردم بابِل نام برده؛ آن را ستوده است. کورش میگوید که این پادشاهی هدیهای از جانب مردوک است. میگوید که همواره مردوک را به خدایی میپرستد و از او میترسد:
استوانه کوروش، ترجمه فارسی از متن اصلی بابلی؛ شاهرخ رزمجو، بخش خاورمیانه موزه بریتانیا، بند ۱، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۹، ۲۰، ۲۲، ۲۳، ۲۶، ۲۷، ۳۳-۳۴، ۳۶-۳۷، ۴۴-۴۵ و...
The British Museum , persian translation of the text on the Cyrus Cylinder
اما قابل توجه آن اینکه مَردوک یک بُت بود و واژه مردوک هم به معنی گوساله است. چنان که در پژوهشهای معتبر زبانهای باستانی بینالنهرین، این واژه به صورتهای مختلفی همچون Solar calf (گوساله خورشیدی) یا Bull calf of the sun (گوسالهی خورشید) ترجمه میشود:
New World Encyclopedia, Marduk
The Ancient History Encyclopedia, Marduk
Dictionary of Deities and Demons in the Bible, 2nd Edition, Marduk
Helmer Ringgren, (1974) Religions of The Ancient Near East, Translated by John Sturdy, The Westminster Press, p. 66
همچنین به تازگی در حوالی تختجمشید، اثری باستانی کشف شده که نشان میدهد کوروش، بت مردوک را ستایش می کرده است:
رادیو فرانسه، 01/02/2023، عنوان نوشتار: «کشفیات جدید باستانشناختی دربارۀ باورهای دینی کوروش کبیر چه میگویند؟»
اما جالب اینکه خشایارشا نوهی کوروش، هنگامی که به حکومت رسید، بیانیهای صادر کرد و مردوک را به مورد نفری قرار داده؛ آن را "دیو" و مردوکپرستان را دیوپرست (شیطان پرست) نامید و دستور داد تا معبد مردوک را ویران و با خاک یکسان کنند:
والتر هینتس، داریوش و ایرانیان، تهران: نشر ماهی، ۱۳۹۲، ص ۳۶۶.
برخی میگویند: منظور کوروش فقط احترام به باورهای دیگران بود!
پاسخ:
- گوسالهپرستی از سنخ جهل و خرافات است. سزاوار احترام نیست.
- کوروش به صراحت میگوید که من بتها را میپرستم. این صرفاً احترام نیست. بلکه به روشنی از باورهای دینی خود سخن میگوید.
- شواهد نشان میدهد ادعای احترام کوروش به همه ادیان، دروغ است. در همین منشور، کوروش از اینکه پادشاه پیشین بابِل، دین خود را تغییر داد و از پرستش مردوک دست برداشته، ابراز خشم میکند. به عبارتی، کوروش میگوید که یکی از گناهان نبونید (پادشاه پیشین بابل) این است که او دیگر مردوک را پرستش نمیکرد: «در دلش به ترس از مردوک –شاه خدایان- پایان [داد].» (استوانه کوروش، ترجمه فارسی از متن اصلی بابلی؛ شاهرخ رزمجو، بخش خاورمیانه موزه بریتانیا، بند ۷). و از اینکه خدایانی دیگر به بابل آورده شدند، ابراز ناراحتی کرده؛ میگوید به سلامت آن خدایان را از بابل بیرون راندم! (بند ۳۳). این عبارت، دقیقاً نشانگر آن است که کوروش حضور خدایان دیگری غیر از خدایانِ خودش (مردوک و...) را در بابِل تحمل نکرد.
- در متون تاریخی آمده که کوروش، پیروان برخی ادیان را مجبور کرده بود که در نماز، برای طول عمر و بقای حکومت او دعا کنند و هر کس از این دستور سرپیچی کند، به صلیب کشیده شود ( THE ANTIQUITIES OF THE JEWS, By Flavius Josephus, Translated by William Whiston, BOOK XI, CHAPTER 1 : 3).
افزودن نظر جدید