پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مسائلی که باعث رشد و حفظ یک جریان و مکتب می‌شود، وجود مسائل مالی است، گاهی حقانیت و عدم حقانیت و مفید یا نامفید بودن یک جریان تحت‌الشعاع درآمدهای مالی قرار می‌گیرد. به عنوان نمونه در انرژی درمانی هیچ دلیل علمی معتبری بر اثرگذاری و درمانگری آن وجود ندارد و کسی نتوانسته این موضوع را با روش علمی اثبات کند، اما مشاهده می‌شود که یوگا و انرژی درمانی هر روز بیشتر از قبل توسعه می‌یابد؛ یکی از این علل رشد، گردش مالی بسیار بالا در این جریان عنوان شده است.

خیلی از افرادی که باعث گسترش جریانات انحرافی می‌شوند، دنبال کسب درآمد هستند و به ماهیت و آسیب‌زا بودن آن توجهی ندارند، همانند کسی که فروشگاه عرضه محصولات پلاستیکی دارد، صاحب این فروشگاه دنبال تجارت و کسب سود خود است و ممکن است اصلاً توجهی نداشته باشد که برخی از این محصولاتی که عرضه می‌کند، ممکن است به افرادی آسیب بزند؛ برخی افراد هم با علم به ماهیت وسایل، ابزارآلات و کالاهای یک جریان، آن را عرضه می‌کنند و پندار باطل دارند که این جریان مفید است؛ بخشی هم علم به آسیب‌زا بودن یک جریان دارند و ترویج وسایل آن را با انگیزه مالی انجام می‌دهند و برایشان آسیب خوردن دیگران اهمیتی ندارد، همانند کسانی که عالمانه و عامدانه محصولات تقلبی به مردم می‌فروشند.

یکی از جریانات اصلی که در ایران بسیار فعال بوده و با پوشش ورزش، سلامت‌بخشی و درمانگری فعالیت می‌کند، جریان یوگا می‌باشد؛ این جریان رویکرد معنوی انحرافی دارد، یوگا مکتب عملی پرستش بت‌های هندی می‌باشد، اما با پوشش ورزش و آرامش‌بخشی و ... در حال فعالیت است. در این جریان نیز گردش مالی سرشار و سود فراوانی برای افراد ذینفع وجود دارد و این مسئله باعث می‌شود که این جریان حفظ شده و رشد داشته باشد؛ از جمله منافع مادی این جریان، شهریه‌هایی است که پرتوجویان(دانش‌پژوهان) یوگا باید برای شرکت در کلاس‌های آموزشی پرداخت کنند، مبالغی که برای حق عضویت و صدور گواهی‌ها گرفته می‌شود و خرید و فروش کالاهای مخصوص یوگا نیز بخش بزرگی از گردش مالی زیاد این جریان است؛ شاید تصور شود که یوگاکاران در زمینی نشسته و مدیتیشن می‌کنند، این کار نیاز به وسایل خاصی ندارد، وسایل زیادی برای یوگا اختراع شده است که چند مورد از این کالاها را معرفی می‌کنیم:

1.پوستر ماساژ تای؛ قیمت: ۲,۲۰۰,۰۰۰ تومان  2. یوگا ویل Yoga Wheel [1]، قیمت: ۱,۴۰۰,۰۰۰ تومان 3. صندلی یوگا با نشیمن چرم، قیمت : ۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان 4. اریال یوگا HAMMOCK قیمت: ۳,۸۰۰,۰۰۰ تومان[2]

همچنین مشاوره‌های خصوصی برخی مربیان که برای رفع استرس و ایجاد آرامش و ... عرضه می‌کنند، درمانگری‌های خاصی که برخی در یوگا مدعی هستند و مبالغ زیادی از بیمار گرفته می‌شود نیز گردش مالی بزرگی در این حوزه رقم می‌زند؛ قبلاً که دلار قیمت پایین‌تری داشت، تورهای معنوی دیدار با یوگاکاران، بازدید از معابد، طی کردن دوره مربی‌گری یوگا در برخی کشورها همانند هند زیاد بود و این نوع فعالیت با درآمد‌زایی خود، برای برخی افراد ایجاد جاذبه زیادی می‌کرد که جریان یوگا در ایران را حفظ و آن را توسعه دهند؛ البته در حال حاضر این نوع تورهای گروهی به خاطر گران شدن دلار، بیشتر در داخل کشور برگزار می‌شود و البته همچنان درآمد مناسب خود را دارد.

برخی گسترش یوگا را به خاطر عملکرد مثبت و اثرگذار آن می‌دانند، ولی باید دانست که یکی از علل پایداری و رشد جریانات این‌چنینی در ایران، گردش مالی زیاد آن‌ است، باید با آگاه‌سازی و تصمیمات متناسب در حوزه اقتصادی، جلوی رشد یوگا به خاطر کسب درآمد را گرفت. نگاه برخی افراد به یوگا یک صنعت پولساز است.

پی‌نوشت:
[1]. چرخ یوگا؛ وسیله‌هایی شبیه لاستیک اتومبیل ولی بزرگتر، توخالی که وضعیت‌های یوگا با آن انجا م می‌شود.
[2]. اریال یوگا Hammock وسیله‌ای که توسط آن گرانش زمین را به چالش می‌کشید. به نقل از: سایت دانش یوگا، بخش لوازم یوگا و پیلاتس

محمد جواد نصیری