نامه سرگشاده یکی از علمای بزرگ سلفی به ابن تیمیه
نظرات و فتاوای شاذ و خلاف مشهور ابن تیمیه ، رعایت نکردن ادب و نزاکت در مباحث علمی ، توهین و جسارت به فرقه ها و مذاهب اسلامی و پیشوایان آنان ، نگاه منفی وی به عقل و علوم مرتبط با حوزه عقل از جمله منطق و فلسفه و کاربرد عقل در استدلالات علمی ، مخالفت و دشمنی با عرفا و صوفی مسلکان ،و مهم تر از همه ، بی احترامی او به ساحت مقدس پیامبر اکرم ص و اهل بیت ایشان ، همه و همه باعث به وجود آمدن موجی از اعتراض ها و انتقادهای شدید نسبت به او و حتی کافر ، فاسق ، منافق ، سفیه و مرتد دانستن ابن تیمیه از جانب علمای اسلام به ویژه اهل سنت شد .
انحرافات و تعصبات مفرطانه ابن تیمیه و پیروانش تا جایی ادامه یافت که حتی شمس الدین ذهبی که خود یکی از سلفیون بزرگ بود نیز نسبت به وی موضع گرفته و اقدام به نگارش نامه ای سرگشاده به او کرد
ذهبی سلفی ( 673 - 748 ه ق ) با این که خود در ابتدا یکی از شاگردان و اصحاب ابن تیمیه بود و در بعضی از آثارش از وی تجلیل می کرد (1) ولی در نامه ای سر گشاده معروف به ( النصیحة الذهبیة لابن تیمیه ) که در اواخر عمر ابن تیمیه نوشته به انتقاد از او و پیروانش پرداخت .
ذهبی با اعتراض به خودستایی و عیب جویی های ابن تیمیه می نویسد :
استخوان در چشم برادر مومن خود می بینی اما تنه درختی را که در چشم خود داری فراموش کرده ای . خود ستایی تا کی ؟ مذمت و نکوهش علما و عیب جویی از مردم تا کی ؟ مگر نمی دانی پیامبر خدا فرمود : مردگان خود را جز به نیکی یاد نکنید ؟
ذهبی با انتقاد از طرح مسائل بیهوده و برداشتهای اشتباه از دین توسط ابن تیمیه در جامعه به حدیث نبوی ( ان اخوف ما اخاف علی امتی کل منافق علیم اللسان ) استناد کرده و تلویحا ابن تیمیه را منافق می خواند و معتقد است پیامبر اکرم ص نیز از رفتار ابن تیمیه ناراضی است .
ذهبی با انتقاد از اوضاع به وجود آمده توسط ابن تیمیه و قرار دادن ابن تیمیه در کنار شمشیر حجاج بن یوسف ثقفی و زبان تند ابن حزم اندلسی ظاهری از رفتار و گفتار وی شدیدا انتقاد می کند .
ذهبی در ادامه نامه با تردید در ایمان ابن تیمیه در مورد پیروان وی می گوید :
ای شکست خورده ، هر کس از تو پیروی کند خود را در معرض کفر و فروپاشی دینش قرار داده است ، به ویژه اگر انسانهای بی سواد و بی پروایی باشند که دین را به خاطر هواهای نفسانی و ارضای شهوت خود پذیرفته اند . این چنین پیروانی گرچه به ظاهر از تو دفاع می کنند اما در باطن از دشمنان تو هستند . مگر نه این که اکثر پیروان تو انسان هایی ناتوان ، سبک مغز ، بی سواد ، درغگو ، کودن و یا فریبکار هستند ؟ اگر در میان پیروانت افراد صالحی باشند آن ها نیز خشک مقدسان کوته فکر هستند . برای پی بردن به درستی گفته های من ، می توانی پیروانت را بیازمایی .
ای ابن تیمیه تا کی با سوار شدن بر مرکب افسار گسیخته خود بینی و خودستایی به علما ، نیکان و پرهیزگاران می تازی ؟
ذهبی در ادامه نامه خود نیز مرگ را برای ابن تیمیه یاد آوری کرده و نصائحی به او می نماید . . . (2)
منابع :
1- ذهبی ، تذکره الحفاظ 2/192و193 در شرح حال ابن تیمیه- الطبقة الحادیة و العشرون ش 7/21/1175
2- سیر اعلام النبلاء 1/38 مقدمه شعیب الارنووط
افزودن نظر جدید