پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ تشیع انگلیسی، یکی از جریان‌های افراطی است که با غلو در مسائل مختلفی همچون «تولی» و «تبری»، خسارات جبران‌ ناپذیری را به مذهب و دین وارد کرده است. از همین رو در ادامه این مطلب سعی می‌کنیم یکی از شاخصه‌های این جریان را بیان کنیم. لیدرها و پیروان این جریان، سعی و تلاش بسیاری جهت ترویج افراط‌گری در کیفیت و کمیت عزاداری‌ها دارند؛ یعنی از یک سو عزاداری‌ها را به سمت اعمال خشن و وهن آمیز و غیرقابل توجیه هدایت می‌کنند و از دیگر سوی، به گسترش و افزایش روزهای عزا و سوگواری در طول سال می‌پردازند؛ به گونه که در طول سال، جز ایامی معدود روزهای دیگر به‌عنوان «یوم العزاء» شناخته می‌شود.

بعضی از افراد این جریان اعتقاد دارد که: «إِنَّ الدُّنیا و مَا خَلَقَ لَأَجْلِ اقامَهُ عَزاء؛ [1] یعنی دنیا و هرچه خلق شده است به هدف برپایی عزاداری است.» پس همه چیز و از جمله حیات آنها مقدمه‌ای برای عزاداری است. با این رویکرد است که روزهای شهادت و یا وفات منسوبین به اهل‌بیت علیهم‌السلام را نیز به‌عنوان یوم العزاء معرفی می‌کنند و با برپایی کاروان‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی و سیاه‌پوش نمودن اماکن عمومی، از دیگر شیعیان می‌خواهند که ضمن همراهی با آنها از هرگونه خوشحالی و شادمانی اجتناب ورزند. افزون بر این، این جریان با تأسیس دهه‌ها و مناسبت‌های خودساخته‌ای همچون دهه «محسنیه» و یا «عاشورای شمسی» و... و یا افزایش روزهای عزا به یک دهه و یا بیشتر، دهه‌های متوالی از عزاداری را پدید می‌آورند.

درست است که شخصیت‌هایی همچون حضرت ابوطالب، حضرت ام‌کلثوم... علیهم‌السلام، در نزد شیعه قابل احترام بوده و لازم است با برپایی مجالس و همایش‌هایی اختصاصی به معرفی شخصیت آنها پرداخته شود؛ اما آیا واقعاً برای بزرگداشت آنها باید کاروان عزا، سینه‌زنی و زنجیرزنی برپا نمود؟ آیا از ناحیه شرع مقدس اسلام چنین دستوری به ما داده شده است؟

چیزی که مسلًم است این‌که چنین رفتارهایی با بسیاری از آموزهای دینی هم‌خوانی ندارد و متأسفانه گسترش و تبلیغِ فزاینده این روش‌ها و عدم مخالفت صریح علما با آن موجب شده است تا بعضی از مردمِ ناآگاه در دو راهی تفریط و افراط قرار گرفته و بی‌اطلاع از طریقِ اعتدال، یکی از این دو مسیر را دنبال کنند. چندی پیش، حضرت آیت الله شبیری زنجانی مرجع عالیقدر شیعه، ترویج دهه‌های پیاپی عزاداری را زمینه ساز رویگردانی جامعه از عزای اهل بیت علیهم السلام دانستند و گفتند: «همین طور پشت سر هم دهه درست کردن توسط جامعه، قابل پذیرش نیست و به مرور زمان زمینه انکار مجموعه عزاداری‌ها را به وجود می آورد. افراط در عزاداری ها به تفریط می انجامد.» این فقیه وارسته با تأکید بر اینکه موضوع هتک عزاداری را عرف تشخیص می دهد و مسأله‌ای شرعی نیست، خاطرنشان کردند: «حدیث خاصی راجع به مدت زمان عزاداری ها وجود ندارد. از نظر شرعی هتک حرمت عزای اهل بیت علیهم السلام، خلاف شرع است، اما این که چه کاری هتک حرمت است را خود افراد باید تشخیص بدهند.»[2]

پی‌نوشت:
[1]. دربندی، فاضل،  اِكْسیرُ الْعبادات فی اَسْرارِ الشّهادات مشهور به اسرارُ الشّهاده، ص5.
[2]. برگرفته از مقاله« عزاداری‌ خوب‌ است اما هر روز «یَوْمُ‌العَزاء» نیست»