پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مخالفان اسلام با مسخره کردن معارف اسلامی، قصد دارند اسلام را دینی خرافی و غیر حق جلوه دهند؛ مثلاً در متنی طنزآمیز آورده‌اند که: «خدا حتی در بین فرشتگانش هم عدالت را رعایت نکرده؛ این چه تقسیم کاری است؟ جبرائیل از ۱۴۰۰ سال پیش بازنشسته شده، اما عزرائیل باید روزی هزاران جا باشد و جان هزاران نفر را بگیرد! از طرف دیگر، اسرافیل از اول خلقت تاکنون شیپور به دست، معطل مانده که روز قیامت برسد که یک فوت در شیپور بکند!»

این متن که با دانسته‌های برخی از مسلمانان مطابقت دارد، نوشته تأثیرگذاری است که ممکن است بعضی را به تأیید این شبهه وادارد، ولی با اطلاعات بیشتر درباره فرشتگان، این تخریب، بی‌تأثیر می‌گردد.

در منابع و معارف اسلامی، از فرشتگان به عنوان پرتعدادترین مخلوقات خداوند نام برده شده است. فرشتگان خاصی که نام آنان در قرآن ذکر شده، عبارتند از: جبرئیل، میکائیل، مالک، هاروت و ماروت و ملک الموت. نام عزرائیل برای ملک الموت و اسرافیل برای مأمور دمیدن صور، هنگام پایان یافتن دنیا و برپایی قیامت، در روایات آمده است.[1]

خداوند در قرآن کریم، وظایف مختلفی را برای فرشتگان ذکر کرده که برخی از آن وظایف، عبارتند از:

فرشتگان محافظ. «و بی‌تردید بر شما نگهبانانی گماشته‌اند * بزرگوارانی نویسنده * که آنچه را [از خیر و شر] انجام می‌دهید، می‌دانند [و ضبط می‌کنند]»،[2] فرشتگان نویسنده. «بلی می‌شنویم و رسولان ما (فرشتگان) همان دم آن را می‌نویسند»،[3] فرشتگان نشانه‌دار یاری رسان انسان، در هر روز. «چون کافران بر سر شما شتابان بیایند، خدا پنج‌هزار فرشته را با پرچمی که نشان مخصوص سپاه اسلام است، به مدد شما می‌فرستد».[4]

فرشتگان تسبیح گوی. «و همانا ما [برای اجرای فرمان خدا] صف بستگانیم * و ما خود تسبیح کنندگانیم»،[5] فرشتگان شاهد. «خدا به آنچه بر تو فرستاده، گواهی دهد که آن را به علم خود فرستاده و فرشتگان نیز گواهی دهند و گواهی خدا کفایت است»،[6] فرشتگان ارجمند و نیکوکار. «ملائکه مقرب عالی رتبه با حسن و کرامتند»،[7] فرشتگان پیش گیرنده بر هم. «پس در پيشى گرفتن [در فرمان خدا] سبقت‌ گيرنده‌اند».[8]

فرشتگان مدبر. «و كار [بندگان] را تدبير مى‌كنند»،[9] فرشتگان نازعات. «سوگند به فرشتگانى كه [از كافران] به سختى جان ستانند»[10] فرشتگان ناشطات. «و به فرشتگانى كه جان [مؤمنان] را به آرامى می‌گيرند»،[11] فرشتگان خشن و سخت‌گیر. «و بر آن دوزخ، فرشتگانی بسیار درشت‌خو و دل‌سخت مأمورند که هرگز نافرمانی خدا را (در اجرای قهر و غضب حق) نخواهند کرد و آنچه به آنها حکم شود، انجام دهند».[12]

فرشتگان پاسدار «برای هر کس پاسبان‌ها از پیش رو و پشت سر برگماشته شده که به امر خدا او را نگهبانی کنند»،[13] فرشتگان کاتب اعمال. «که آنها نویسندگان (اعمال شما و فرشته) مقرب خدایند»[14] و فرشتگان مقسم که همه چیز را تقسیم می‌‌کنند. «قسم به فرشتگان که کار جهانیان را (به اذن خدا) قسمت کنند».[15]

اینکه گمان می‌کنیم که کار «جبرئیل»، فقط تعلیم به پیامبران بوده و اکنون 1400 سال است بی‌کار شده، درست نیست، بلکه جبرئیل، علاوه بر تعلیم انبیاء، از فرشتگان مقربی است که نقش مهمی در تدبیر امور هستی دارد؛ مثلاً یکی از امور تکوینی که توسط جبرئیل صورت گرفته، واقعه «دحو الارض» است که خداوند در آیه 30 سوره نازعات به آن اشاره کرده است.[16]

آنچه نیز درباره اسرافیل در ذهن ما است، یکی از وظایف او بوده که به علت عظمت این کار او، در تصور ما فقط همین وظیفه‌اش نقش بسته است. طبق روایات، جبرئیل، وحی را از اسرافیل می‌گرفت.[17] در برخی کتب، «اسرافیل» مظهر صفت حیات خداوند دانسته شده، همان گونه که «جبرئیل» مظهر علم و «میکائیل» مظهر اراده و «عزرائیل» مظهر قدرت خداوند[18] و در برخی روایات، او مؤذن آسمان‌ها دانسته شده است.[19]

همچنین گفته شده در هنگامی که حضرت ابراهیم خلیل علیه‌السلام، توسط منجنیق نمرود به آتش انداخته شد، «اسرافیل» اولین فرشته‌ای بود که به فرمان خدا به کمک او شتافت[20] و در سه سال اول پس از بعثت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌ و قبل از نزول وحی، با حضرت همراه بود، به گونه‌ای که حضرت صدای او را می‌شنید، ولی خودش را نمی‌دید.[21]

بنابراین شبهات، به علت علم اندک ما به معارف اسلامی، تأثیر می‌گذارد و با دانستن آن، پی به بی‌اساس بودن این اشکالات می‌بریم.

پی‌نوشت:
[1]. «فرشتگان در معارف اسلامی»
[2]. سوره انفطار، آیات 10و11و12.
[3]. سوره زخرف، آیه 80.
[4]. سوره آل‌عمران، آیه 125.
[5]. سوره صافات، آیات 165و166.
[6]. سوره نساء، آیه 166.
[7]. سوره عبس، آیه 16.
[8]. سوره نازعات، آیه 4.
[9]. سوره نازعات، آیه 5.
[10]. سوره نازعات، آیه 1.
[11]. سوره نازعات، آیه 2.
[12]. سوره تحریم، آیه 6.
[13]. سوره رعد، آیه 11.
[14]. سوره انفطار، آیه 11.
​[15]. سوره ذاریات، آیه 4.
[16]. روض الجنان، ابوالفتوح رازی، ج20، ص140.
[17]. توحید، صدوق، ابوجعفر محمد،ج1، ص264.
[18]. شرح عقیدة الطحاویة، حنفی، ابن ابوالعز، ص229.
[19]. السبیل الرشاد، صالحی شامی، ج3، ص135.
[20]. حلیة الأولیاء، اصفهانی، ج1، ص20.
[21]. تاریخ طبری، طبری، ج2، ص109.