پایگاه جامع فرق‌، ادیان و مذاهب_ اسرائیلیات[1] یکی از انحرافاتی است که در جامعه اسلامی ایجاد شده و این امر، باعث نفوذ تعالیم اُمت‌های پیشین در منابع اسلامی گردیده است؛ از پیشتازان این جریان در صدر اسلام، می‌توان از افرادی همچون کَعبُ الأَحبار، عبدالله بن سَلام، عبید بن شریه جُرهُمی و وَهَب بن مُنَبَّه نام برد.

نورعلی تابنده قطب سابق دراویش سلطان‌علی‌شاهی، در ضمن سخنانی گفته است: «حضرت یحیی، حضرت عیسی را غسل تعمید داده است؛ در صورتی‌ که می‌توان در این امر مناقشه کرد. حضرت یحیی بعد از آنکه عیسی را غسل تعمید داد، او را برای ریاضت فرستاد و برگشت. می‌گویند آن ممتحن کل آمد که امتحانش کند که این چهل روز در او اثر کرده یا نه؟ شیطان، یعنی ممتحن کل آمد... خلاصه عیسی از امتحان بیرون آمد. ما در زندگیِ اینجای خود ممتحن را خیلی مهم می‌دانیم، از ممتحن حساب می‌بریم... آن کسی که درس خوانده، همیشه خوب بوده، شاید هم اصلاً دلش می‌خواهد که خودی نشان بدهد، چطوری نشان بدهد؟ ممتحن می‌آید امتحان می‌کند، خوب جواب می‌دهد. این است که اینطور شاگردان الهی که خوب امتحان دادند، شیطان مطیع‌شان است. پیغمبر که فرمود: «شَیْطَانِی اَسْلَم بِیَدی»، «شیطانِ من، به دست من تسلیم شد.» همانجا که به حضرت عیسی گفت و بعد عیسی آن جواب‌ها را داد، شیطان دیگر تسلیم شد».[2]

داستانی که نورعلی تابنده نقل می‌کند در کتاب عهد جدید (انجیل متی) وجود داشته، اما نورعلی بیان کرده که حضرت یحیی علیه‌السلام بعد از غسل تعمید، حضرت عیسی را برای ریاضت فرستاده است؛ درصورتی که ارسال توسط حضرت یحیی علیه‌السلام وجود نداشته، بلکه در کتاب مقدس نوشته شده است: «آنگاه عیسی به دست روح به بیابان برده شد تا ابلیس او را تجربه نماید».[3]

نورعلی تابنده که مدعی قطبیت و علم لدنی بوده چگونه مطلبی را بیان می‌کند که در کتاب مقدس مسیحی‌ها وجود ندارد و داستان را غیر از آن چیزی که در این کتاب بیان شده است، نقل کرده است.

نورعلی تابنده داستانی را برای توضیح معارف اسلامی بیان می‌کند که در منابع اسلامی وجود ندارد و او، از داستان‌های کتاب مقدس استفاده می‌کند. این کار نورعلی تابنده، مصداق استفاده از اسرائیلیاتی است که از منظر عالمان اسلامی نقد شده است و عیناً همان کاری است که افرادی همچون کَعبُ الأَحبار و...، در طی تاریخ انجام می‌دادند و اسرائیلیات را وارد متون دینی ما کرده‌اند.

ابن‌کثیر در مورد نفوذ اسرائیلیات، توسط کَعبُ الأَحبار و... می‌نویسد: «این‌گونه مضامین و روایات گرفته شده از یهود و نصارا می‌باشد که توسط کعب الاحبار و وهب بن منبّه از صفحات کتاب‌های تحریف شده بنی‌اسرائیل گرفته و با تحریف و تبدیل نقل شده، در حالی که مسلمانان هیچ نیازی به این روایات نداشته و خود صحیح‌تر، با منفعت‌تر، واضح‌تر و بلیغ‌تر از این روایات را داشتند».[4]

همان‌گونه که ابن‌کثیر به درستی اشاره کرده، ظرفیت منابع اسلامی از حیث مطالب نابی که از معصومین علیهم‌السلام نقل شده، غنی است و دیگر جایی برای امثال نورعلی تابنده باقی نمی‌گذارد تا برای تبیین معارف‌ اسلامی از مطالب عهد قدیم و جدید [5]  استفاده کنند و زمینه نفوذ اعتقادات آنها را در جامعه اسلامی فراهم سازند.

پی‌نوشت:
[1]. اسرائیلیات، اصطلاحی در معارف اسلامی، ناظر به روایات، قصص و مفاهیمی که نه در قرآن و احادیث نبوی، بلکه در تعالیم امت‌های پیشین به ویژه بنی‌اسرائیل ریشه دارند و حاصل جریانی است از داستان‌سرایی، اسطوره‌پردازی و وجوهی دیگر از تعالیم غیر اصیل که به ویژه در سده‌های نخست هجری توسط گروهی (بیشتر از یهودیان اسلام آورده) ساخته شده و به حاشیه آموزش‌های مسلمانان راه یافته است.
[2]. تابنده، نورعلی، گفتارهای عرفانی حضرت آقای مجذوب‌علیشاه، ج هفتم، قسمت ۹۰ ، ص ۲.
[3]. انجیل متی، 4: 1.
[4]. ابن‌کثیر، تفسیر القرآن‌ العظیم، بیروت، دارالفکر، ج3، ص 367.
[5]. عهد قدیم، بخش مورد اعتقاد یهودیان و قسمتی از کتاب مسیحیان است، حدود سه‌چهارم کتاب مقدس را در بر می‌گیرد؛ عهد جدید مجموعه ۲۷ کتاب است که سالها بعد از حضرت مسیح به زعم مسیحیان توسط ۸ تن از شاگردان و یا پیروان اولیه آن حضرت در طول ده‌ها سال نگاشته شده است. چهار کتاب آغازین این بخش انجیل نامیده می‌شود.