پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای وهابی که شبهات غیرعلمی و دور از ادب علیه شیعه مطرح می‌کند گفته شده است: «کسی که حج انجام می‌دهد، در آنجا فساد نکند و گناه نکند، مثل آخوندهای صفوی، مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل نگوید، مثل این است که تازه از مادر متولد شده است.» مفتی وهابی با این بیان، ادعا کرده است که برائت از مشرکین در ایام حج گناه است.

این شبهه علیه عملکرد حُجّاج شیعه، پس از آن ایجاد شده است که امام خمینی (رحمةالله‌علیه) با توجه به ابعاد سیاسی حج، در سال اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در پیامی به حاجیان، ضرورت رویارویی با آثار طاغوت و بازگشت به اسلام واقعی را یادآور شدند.[1] در این راستا، مراسم برائت از مشرکان در همان سال ۵۸، با راهپیمایی آرام در مدینه برگزار شد و به تدریج به شکل راهپیمایی اعتراضی درآمد و عده‌ای از حاجیان، برای اجرای این مراسم، با دولت سعودی هماهنگ می‌کردند. به علّت روابط دوستانه دولت عربستان سعودی با آمریکا، برگزاری این مراسم با وجود توافق دولت‌های ایران و عربستان و هماهنگی در کشور عربستان، با محدودیت روبه‌رو شد. بزرگان وهابی نیز با فتوای بدعت بودن این عمل، به کمک دولت سعودی آمدند و نیروهای امنیتی سعودی، از راهپیمایی وحدت در سال ۱۳۶۰ شمسی در مدینه ممانعت کردند. از آن به بعد، این چالش در زمان برگزاری حج تمتع وجود دارد.

امام خمینی (رحمةالله‌علیه) در اولین سال بعد از انقلاب اسلامی، به حُجّاج مسلمان، بُعد سیاسی حج که مغفول مانده است را متذکر شدند و با سفارش به اتحاد و وحدت کلمه، ایستادگی در برابر ظالمین را خواستار شدند و سفارش کردند که زير بار ظلم نرويد و شياطين را از كشورهاى اسلامى برانيد و اینگونه پیام دادند: «بسم اللَّه الرحمن الرحيم‌ «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا [آل‌عمران/103]؛ و همگى دست در ريسمان خدا زنيد و پراكنده نشويد.» سلام گرم بر حجاج بيت اللَّه الحرام ...؛ قابل انكار و محتاج به تذكر نيست كه اسلام بزرگ، دين توحيد و شكننده شرک و كفر و بت‌پرستی‌ها و خودپرستی‌هاست. ... دينى است كه عباداتش توأم با سياست و سياستش عبادت است. اكنون كه مسلمين كشورهاى مختلف جهان به سوى كعبه آمال و حج بيت اللَّه رو آورده و اين فريضه عظيم الهى و كنگره بزرگ اسلامى در ايامى متبركه و در مكانى متبركه برپا گرديده است، مسلمانان مبعوث از قِبَل خداوند تعالى، بايد علاوه بر محتواى عبادى، از محتواى سياسى و اجتماعى آن بهره‌مند شوند و به صِرْفِ صورت قناعت نكنند. همه‌كس مى‌داند كه برپا نمودن چنين كنگره عظيمى براى هيچ مقامى و هيچ دولتى امكان‌پذير نيست و اين امر خداوند متعال است كه اين گردهمايى بزرگ را فراهم آورده؛ مع الأسف مسلمين در طول تاريخ نتوانستند از اين نيروى آسمانى و كنگره اسلامى، استفاده شايانى به نفع اسلام‌ و مسلمين بنمايند. جهات سياسى زيادى در اجتماعات، جماعات و جُمَعات و خصوصاً اجتماع گرانبهاى حج مى‌باشد كه از آن جمله اطلاع بر گرفتاری‌هاى اساسى و سياسى اسلام و مسلمين است. ... از جمله وظايف در اين اجتماع عظيم، دعوت مردم و جوامع اسلامى به وحدت كلمه و رفع اختلافات بين طبقات مسلمين است؛ ... با وحدتِ جبهه و وحدت كلمه و شعار «لا اله الا اللَّه» از تحت اسارت قدرت‌هاى شيطانى اجانب و استعمارگران و استثمارگران بيرون آيند و با اخوت اسلامى بر مشكلات غلبه پيدا كنند. ... در هر كشورى كه هستيد از حيثيت اسلامى و ملّى خود دفاع كنيد و بى‌پروا در مقابل دشمنان خود، يعنى آمريكا و صهيونيزم بين‌المللى و ابرقدرت‌هاى شرق و غرب، بدون هيچ ملاحظه‌اى، از ملّت‌ها و كشورهاى اسلامى دفاع كنيد و مظالم دشمنان اسلام را برملا كنيد. ... تمام منافع مادى و معنوى همگى ما را، ابرقدرت‌هاى شرق و غرب مى‌برند و ما را در فقر و وابستگى سياسى، اقتصادى، فرهنگى و نظامى قرار داده‌اند؛ به خود آييد و شخصيت اسلامى خود را بيابيد. زير بار ظلم نرويد و هوشيارانه نقشه‌هاى شوم جهانخواران بين المللى را - كه در رأس آن آمريكاست- افشا كنيد. امروز قبله اول مسلمين‌ به دست اسرائيل، اين غده سرطانى خاورميانه افتاده است. برادران فلسطينى و لبنانى عزيز ما را با تمام قدرت مى‌كوبد و به خاک و خون مى‌كشد. امروز اسرائيل با تمام وسائل شيطانى، تفرقه افكنى مى‌كند. بر هر مسلمانى لازم‌ است كه خود را عليه اسرائيل مجهز كند. ... فلسفه حج بايد جواب‌گوى اين فريادهاى مظلومانه باشد. گردش به دور خانه خدا، نشان دهنده اين است كه به غير از خدا، گِرد ديگرى نگرديد. ... شما با رجم (سنگ زدن به شیطان)، با خداى خود عهد كنيد تا شياطين انس و ابرقدرت‌ها را از كشورهاى اسلامى عزيز برانيد. ... اى مسلمانان جهان، و اى پيروان مكتب توحيد! رمز تمام گرفتاری‌هاى كشورهاى اسلامى، اختلاف كلمه و عدم هماهنگى است و رمز پيروزى، وحدت كلمه و ايجاد هماهنگى است. ...»[2]

عنایت ویژه امام خمینی (رحمةالله‌علیه) به مراسم برائت از مشرکین در حج تمتع و حساسیت وهابیون به جهت رابطه خود با کشورهای استعمارگر، چالشی نسبت به برگزاری این آیین ایجاد کرد که در برخی از سال‌ها، تنش جدی ایجاد شد و حتی در سال ۱۳۶۶، در روز ۹ مرداد، باعث کشتار حجاج در مکه گردید که (عمدتاً حجاج ایرانی بودند). در این واقعه، ۳۲۵ ایرانی که بیشتر آنها زن بودند، کشته شدند. این رخداد، واکنش شدید امام خمینی (رحمةالله‌علیه) را در پی داشت و منجر به قطع رابطه سیاسی ایران و عربستان و توقف چند ساله اعزام حجاج ایرانی به حج شد.

پی‌نوشت:
[1]. صحیفه امام، امام خمینی (ره)، ج۱۰، ص۱۵۸، پيام امام به مسلمانان ايران و جهان، 7 مهر 1358/ 7 ذى القعدة 1399.
[2]. همان.