نورعلی تابنده: عائشه، غمگین شهادت امام علی(ع)
.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ دیدگاه عالمان اهل سنت، در مورد عایشه این است که او برترین زن پیامبر خدا صلّیاللهعلیهوآله محسوب میشود، در صورتی که این دیدگاه بر خلاف روایتی است که در منابع اهلسنت نقل شده است و در آن روایت، حضرت خدیجه سلاماللهعلیها برترین زن پیامبر خدا صلّیاللهعلیهوآله معرفی شده است. این دیدگاه درحالی است که نقدهای جدی به عملکرد عایشه به خصوص نسبت به رفتار او با امیرالمؤمنین علیهالسلام وارد است.
نورعلی تابنده قطب سابق فرقه سلطان علیشاهی در سخنرانی خود درباره عایشه و واکنش او نسبت به شهادت امیرالمومنین علیهالسلام میگوید: «این (عایشه) هم همسر پیغمبر بود، بهاصطلاحِ امروزی، سوگلی زنان پیغمبر بود، پیغمبر هم به او علاقه داشتند، هم به خاطر خودش، هم به خاطر پدرش، پدرش هم خیلی به اسلام خدمت کرده بود، این است که یک نحوه حسادتی داشت. بعد که علی علیهالسلام شهید شد، همه به تسلیت میآمدند، بعضیها به تسلیتِ عایشه هم میآمدند... بعضیها سابقه داشتند با این عِنادی که عایشه با علی علیهالسلام دارد، گفتند: برویم ببینیم چه میگوید؟ رفتند که خدمتِ بهقول خودشان اُمّالمؤمنین، تا به او تسلیت بگویند. گفتند: نیست. رفته حرم حضرت رسول. آمدند حرم، گفتند گوش بدهیم ببینیم عایشه چه میگوید؟ آخر عایشه دشمنیها کرده بود، دیدند گریه میکند و خطاب به پیغمبر میگوید یا رسول الله! آن دامادت که از همه پیش تو عزیزتر بود (این اقرارهایش است) و بهترین زنان پیغمبر را به همسری او دادی (که حضرت فاطمه باشد) پیش تو آمد، او را هم بردی (یک چنین گِلهگی).»[1]
نورعلی تابنده بیان مینماید که عایشه سوگلی زنان پیامبر بوده است و پیامبر به او علاقه داشت؛ در حالی که این مسئله با واقعیتهای حدیثی معارض است؛ پیامبر خدا صلّیاللهعلیهوآله از بین زنان خود، به حضرت خدیجه سلاماللهعلیها علاقه بسیار زیادی داشتند، به گونهای که حاکم نیشابوری روایت نبوی در میزان عشق رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله به حضرت خدیجه نقل میکند: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَطْعِمْنِی الْخَمِیرَ، وَأَلْبَسَنِی الْحَرِیرَ، وَزَوَّجَنِی خَدِیجَةَ، وَکُنْتُ لَهَا عَاشِقًا [2] سپاس مخصوص خدایی است که مرا اطعام کرد و لباس پوشاند و خدیجه را همسر من قرار داد و من عاشق او بودم.»
عایشه در میان زنان جایگاه خاصی نداشته است؛ در منابع اهل سنت روایات متعدی در این مورد نقل شده است. احمد حنبل نقل میکند که عایشه میگفت: «روزی رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله از خدیجه یادی نمود و بسیار او را ستود، آنچه از غیرت به زنها میرسد، بر من وارد شد. گفتم: ای رسول خدا! خداوند به جای عجوزهای از عجوزههای قریش، زنی سرخرو به شما عنایت کرده است. او میگوید: در این هنگام، رنگ صورت رسول خدا چنان تغییر کرد، که تا کنون چنین تغییری را مشاهده نکرده بودم، به جز هنگام نزول وحی.»[3] این روایت دلالت بر عظمت حضرت خدیجه سلاماللهعلیها دارد و نشان میدهد که برترین زن رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله، ایشان است و عایشه از چنین جایگاهی محروم است.
سخن دیگر نورعلی تابنده درباره واکنش عایشه نسبت به شهادت حضرت علی علیهالسلام نیز با واقعیتهای تاریخی و سخن مورخان در تضاد است. چنانکه او بیان کرده است که: «... دیدند گریه میکند و خطاب به پیغمبر میگوید یا رسول الله! آن دامادت که از همه پیش تو عزیزتر بود (این اقرارهایش است) و بهترین زنان پیغمبر را به همسری او دادی (که حضرت فاطمه باشد) پیش تو آمد، او را هم بردی (یک چنین گِلهگی)». در صورتی که بنابر منابع، عملکردی که عایشه هنگام شنیدن شهادت امام علی علیهالسلام از خود بروز داده است، نشاندهنده اختلاف عمیق او با امیرالمؤمنین علیهالسلام بوده است.
ابوالفرج اصفهانى، از دانشمندان بزرگ اهل سنت، در كتاب مقاتل الطالبيين با سند صحيح نقل كرده است: «لما أن جاء عائشة قتل علي علیهالسلام سجدت؛[3] وقتى خبر شهادت على علیهالسلام به عائشه رسيد، سجده كرد.» در منابع دیگر اهل سنت همچون الطبقات الکبرى ابن سعد، تاریخ طبری و... نقل نمودهاند که: «ذهب بقتل علی علیهالسلام إلى الحجاز سفیان بن أمیة بن أبی سفیان بن أمیة بن عبد شمس فبلغ ذلک عائشة فقالت: فأَلقتْ عَصاها واستقرَّ بها النَّوى کما قرَّ عیناً بالإیابِ المُسافِرُ [4] سفیان بن أمیه، خبر کشته شدن على علیهالسلام را به حجاز برد، وقتى این خبر به عائشه رسید، عصایش را انداخت و سرجاى خودش آرام گرفت. همچنان که چشمها در هنگام بازگشت مسافر روشن مىشود.»
این بیت از شعر که از زمان جاهلیت بر جاى مانده، زمانى استفاده مىشود که بعد از سختى، اندوه و مشکلات زیاد، گشایش، راحتى و شادى نصیب انسان شود. پس سخن تابنده که در بردارنده ناراحتی عایشه در هنگام شنیدن خبر شهادت امام علی علیهالسلام است، با منابع معتبری که نشاندهنده شادی او میباشد، معارض است.
در نتیجه باید فهمید که سخنان نورعلی تابنده در مورد عایشه با اعتقادات شیعه و منابع اهل سنت ناسازگار است و نورعلی تابنده که او را ولی الله میدانستند، نسبت به سادهترین اعتقادات شیعه و نسبت به این مسائل تاریخی و حدیثی جاهل بود.
پینوشت:
[1]. نورعلی، گفتارهای عرفانی حضرت آقای مجذوبعلیشاه ،ج هفتم، قسمت ۱۰۶، ص ۱.
[2]. حاكم نیشابوری، المستدرك على الصحيحين، ح4840، دار الكتب العلمية، بيروت، اول، 1411 هـ، ج 3، ص201.
افزودن نظر جدید