پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ حجاب به معنای پوشاندن برخی از نقاط بدن زنان و مردان است که در تمام اقوام و شرایع ادیان آسمانی پیش از اسلام نیز وجود داشته است و هدف از وجوب حجاب در تمام ادیان آسمانی، طهارت، عفت و پاکدامنی است.

حجاب در اسلام؛

شواهد متعددى از قرآن حاکى از این نکته است که در جامعه عرب قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسب و مطلوبى برخوردار نبودند. به همین دلیل همسران پیامبر(صلوات اللّه و سلامه علیه و آله) از متابعت آن الگو منع مى شوند و دستورهاى اصلاحى اسلام نسبت به پوشش زنان نیز حاکى از برخى نقص ها و کاستى ها در پوشش زنان آن دوره و فاصله آن با پوشش مورد سفارش اسلام است.

مسئله حجاب در دو سوره از سوره‌هاى قرآن مطرح شده است. خداوند متعال می‌فرماید: «و به زنان با ایمان بگو چشم‌های خود را (از نگاه هوس‌آلود) فروگیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را - جز آن مقدار که نمایان است- آشکار نکنند و (اطراف) روسری‌های خود را بر سینه خود افکنند (تا گردن و سینه با آن پوشانده شود)، و زینت خود را آشکار نسازند مگر برای شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدر شوهرانشان، یا پسرانشان، یا پسران همسرانشان، یا برادرانشان، یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنان هم‌کیششان، یا بردگانشان (کنیزانشان‌)، یا افراد سفیه که تمایلی به زن ندارند، یا کودکانی که از امور جنسی مربوط به زنان آگاه نیستند و هنگام راه رفتن پاهای خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانی شان دانسته شود (و صدای خلخال که برپا دارند به گوش رسد) و همگی به سوی خدا بازگردید ای مؤمنان، تا رستگار شوید!» [نور/31]

خداوند متعال در سوره احزاب می‌فرماید: «اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: جلبابها [روسرى ‏هاى بلند] خود را بر خویش فروافكنند، این كار براى اینكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، بهتر است (و اگر تا كنون خطا و كوتاهى از آنها سر زده توبه كنند) خداوند همواره آمرزنده رحیم است.»[احزاب/59]

البته این دستور الهی به دنبال محیطی که زن در آن قرار می‌گیرد، نوعی انعطاف دربردارد. مثلا فقها به استناد آیه ۶۰ سوره نور، پوشش لازم برای زنان سالخورده را که زمینه ازدواج ندارند، سهل‌تر از حجاب متعارف دانسته‌اند.

حجاب در مسیحیت؛

متأله مسیحی، تِرتولیانوس (از آباء کلیسا، متوفی ۲۲۵ میلادی)، در اثرش (درباره پوشش زنان)، زنان مسیحی را ملزم می‌کرد در لباس پوشیدن، آرایش مو، راه رفتن و استفاده از زیورآلات همانند زنان مشرک نباشند. پطرس، حواری و جانشین حضرت عیسی (علیه‌السلام) خطاب به زنان می‌گوید: «برای زیبایی به آرایش ظاهری نظیر جواهرات و لباس‌های زیبا و آرایش گیسوان توسل نجویید؛ بلکه بگذارید باطن و سیرت شما زیبا باشد. باطن خود را با زیبایی پایدار؛ یعنی با روحیه آرام و ملایم زینت دهید که مورد پسند خداست. این‌گونه خصایل، در گذشته در زنان مقدس دیده می‌شد. ایشان به خدا ایمان داشتند و مطیع شوهران خود بودند». [1]

پولس در یکی از نامه‌های خود می‌نویسد: «زنان نیز باید در طرز پوشاک و آرایش خود باوقار باشند. زنان مسیحی باید برای نیکوکاری و اخلاق خوب خود مورد توجه قرار گیرند؛ نه برای آرایش مو و یا آراستن خود به زیورآلات و لباس‌های پرزرق و برق. زنان باید در سکوت و با اطاعت کامل به فراگیری مسائل روحانی بپردازند». [2]

در تصاویر مذهبی مسیحیان نیز زنان قدّیسه همواره دارای حجاب هستند. از نظر تاریخی نیز تردیدی در این نیست که مسیحیان قرون اولیه حجاب داشته‌اند و طبق شواهدی تا حدود دو قرن پیش نیز زنان مسیحی از حجاب کامل برخوردار بودند.

حجاب در یهودیت؛

در بین یهود و ملتی که از فکر یهود پیروی می‌کردند، حجاب به مراتب شدیدتر از آنچه در اسلام مطرح بود، وجود داشته است. بر اساس فقرات بیان شده در تورات، ارزش حجاب را تا حدی دانسته که در مواردی که زنان خیانت کنند، برای تنبیه این زنان خطاکار، دستور به باز کردن موقتی حجاب آنها داده است.[3]

جالب این که در یهود به استفاده زنان از چادر، نقاب، برقع و روبند اشاره شده است و رکن بودن برقع و روبند در یهود، بهترین شاهد و گواه بر سخت گیری زیاد کتاب مقدس یهود در مسأله حجاب است. هر چند امروزه عمدتاً به آن پای بند نیستند.

علاوه بر تورات، تلمود نیز دستورهای مؤکد و سخت گیرانه نسبت به مسأله رعایت حجاب، عفت و پاکدامنی زنان دارد. بر اساس تلمود، اگر کسی حجاب از سر زنی یهودی بردارد، باید جریمه بپردازد.[4]

از نگاه تلمود، همه بدن زن عورت به شمار می‌آید.[5] و به همین خاطر شایسته نیست که دختران بنی اسرائیل در ملأعام خودشان را بی حفاظ کنند. [6]

دختران بنی اسراییل نباید بدون پوشش سر از خانه خارج شوند.[7] در تلمود صدای پاشنه زنان نیز به زهر مار تشبیه شده که موجب تحریک مردان است. [8]

البته در دوره معاصر یهودیان کمتر به حجاب اعتنا داشته ولی در دوره معاصر نیز گروهی از یهودیان راست‌کیش (ارتدکس) همچنان بر لزوم پوشیده بودن موی زنان پافشاری می‌کنند و به قوانین یهود در مسئله حجاب، پایبند هستند.

اساساً اسلام واضع قانون حجاب نبوده و صرفاً در جهت جلوگیری از افراط و تفریط‌هایی که در طول تاریخ در مورد حجاب به وجود آمده بود، آن را به صورتی متعادل و متناسب با فطرت انسانی زن و غیرتمندی مرد، ارائه نموده و به قانونمند کردن و تنظیم آن همت گماشته است.

پی‎نوشت:
[1]. نامه اول پطرس 3: 3-5
[2]. نامه اول پولس به تیموتائوس،2: 9-11
[3]. اعداد، 5: 12- 18
[4]. تلمود، باوا قاما، 90ب
[5]. همان، سُتاه، 8آ
[6]. همان، باوا باثرا، 57 ب
[7]. همان، کتوبُت، 72آ
[8]. همان، شبات، 62ب