پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در سیره اهل بیت (علیهم‌السلام) آمده است که روزه دو ماه شعبان و رمضان را به هم متصل می‌کردند؛ از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نقل شده است که رسول خدا (صلی‌الله‌‌عليه‌وآله) ماه شعبان و رمضان را به هم متصل می‌کرد و می‌فرمود: «این دو ماه، ماه خداست و کفاره آنچه قبل از آن و آنچه بعد از آن بوده است.»[1]
امام سجاد (علیه‌السلام) نیز روزه ماه شعبان و رمضان را به هم‌ديگر وصل مى‌كرد و مى‌فرمود: «روزه دو ماه پشت سر هم موجب پذيرش توبه از طرف خداست.»[2] این کلام از امام صادق (علیه‌السلام) نیز نقل شده است.[3]

اما از امام صادق (علیه‌السلام) این روایت نیز نقل شده است که فرمود: «روش پدرم اين بود كه بين «روزه» شعبان و ماه رمضان يك روز فاصله مى‌انداخت (يك روز روزه نمى‌گرفت).»[4] واز امام باقر (علیه‌السلام) نیز نقل شده که فرمود: «رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) شعبان و ماه رمضان را روزه مى‌گرفت و روزه اين دو ماه را به يكديگر وصل مى‌کردند، ولى مردم را نهى مى‌كرد كه اين دو را به يكديگر وصل کنند و مى‌فرمودند: اين دو، دو ماه خداوند هستند و روزه اين دو ماه، كفاره گناهان قبل و بعد از اين دو ماه است.»[5]
شیخ صدوق در ادامه این حدیث می‌نویسد: «کلام امام صادق (علیه‌السلام) در نهی روزه کامل دو ماه شعبان و رمضان توسط مردم از طرف رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بیان یک وظیفه نیست، به این معنا که مردم نباید کل این دو ماه را روزه بگیرند؛ بلکه به این معناست که هر که خواست این دو ماه را روزه بگیرد و هر که نخواست نگیرد»[6]
که این روایات نشان از این دارد که مردم را به اعتدال در عبادت سفارش می‌کردند و به گونه‌ای برای مردم بیان می‌شد که گمان نکنند این روزه‌ها واجب است.

امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: «هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند، خداوند ثواب روزه دو ماه پی در پی را برایش محسوب می‏‌کند.»[7]
سید بن طاوس در نقل این حدیث، تذکر می‌دهد که ممکن است این سفارش برای کسانی است که کل ماه شعبان را روزه نگرفته‌اند،[8] وگرنه سفارش ائمه (علیهم‌السلام) به مردم برای روزه شعبان این است که اگر کل ماه شعبان را روزه می‌گیرید، یک یا دو روز آخر را افطار کنید.

اباصلت می‌گوید: در آخرین جمعه ماه شعبان خدمت امام رضا (علیه‌السلام) رسیدم. فرمود: «ای اباصلت! بیشترِ ماه شعبان سپری شده و امروز آخرین جمعه شعبان است؛ پس در روزهای باقیمانده، کوتاهی‌های روزهای گذشته را جبران کن و باید به آن‌چه برای تو نافع است اقدام کنی و از آن‌چه برای تو مضر است دست برداری؛ پس:
- زیاد دعا کن.
- زیاد استغفار کن.
- زیاد قرآن تلاوت کن.
- از گناهانت به درگاه خدا توبه کن تا خالصانه به ماه خدا وارد شوی. 
- هر امانتی که گردنت هست ادا کن.
- تمام کینه‌هایی که در دلت نسبت به مؤمنان داری، از دل بیرون کن.
- هر گناهی که به آن مبتلا هستی، از آن دست بردار و تقوای خدا پیشه کن و در آشکار و پنهان بر خدا توکل کن...
- در روزهای باقیمانده این ماه بسیار بگو: «اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنَا فِیمَا مَضَی مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ.» خداوندا! اگر در روزهای گذشته شعبان ما را نیامرزیدی، پس در روزهای باقیمانده بیامرز.
به درستی‌که حق تعالی در این ماه بنده‌های بسیاری را از آتش جهنم آزاد گرداند، به جهت حرمت ماه مبارک رمضان.»[9]

پی‌نوشت:
[1]. دعائم الإسلام، قاضی نعمان، ج1، ص284. «قَالَ عَلِيٌّ ع كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَصُومُ شَعْبَانَ وَ رَمَضَانَ يَصِلُهُمَا وَ يَقُولُ هُمَا شَهْرَا اللَّهِ هُمَا كَفَّارَةُ مَا قَبْلَهُمَا وَ مَا بَعْدَهُمَا.»
[2]. اصول کافی، کلینی، ج4، ص92. «كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع يَصِلُ مَا بَيْنَ شَعْبَانَ وَ رَمَضَانَ وَ يَقُولُ صَوْمُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةٌ مِنَ اللَّهِ.»
[3]. اصول کافی، کلینی، ج4، ص92. «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ‌ صَوْمُ شَعْبَانَ وَ شَهْرِ رَمَضَانَ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةٌ مِنَ اللَّهِ.»
[4]. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، شيخ صدوق، ص60. «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: كَانَ أَبِي ع يَفْصِلُ مَا بَيْنَ شَعْبَانَ وَ شَهْرِ رَمَضَانَ بِيَوْمٍ.»
[5]. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، شيخ صدوق، ص60. «عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَصُومُ شَعْبَانَ وَ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ يَنْهَى النَّاسَ أَنْ يَصِلُوهُمَا وَ كَانَ يَقُولُ هُمَا شَهْرَا اللَّهِ وَ هُمَا كَفَّارَةٌ لِمَا قَبْلَهُمَا وَ مَا بَعْدَهُمَا مِنَ الذُّنُوبِ.»
[6]. من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج2، ص93. «قَوْلُهُ ع وَ يَنْهَى النَّاسَ أَنْ يَصِلُوهُمَا هُوَ عَلَى الْإِنْكَارِ وَ الْحِكَايَةِ لَا عَلَى الْأَخْبَارِ وَ كَأَنَّهُ يَقُولُ كَانَ يَصِلُهُمَا وَ يَنْهَى النَّاسَ أَنْ يَصِلُوهُمَا فَمَنْ شَاءَ وَصَلَ وَ مَنْ شَاءَ فَصَلَ وَ تَصْدِيقُ ذَلِكَ.»
[7]. من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج2، ص94. «قَالَ الصَّادِقُ ع‌ مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ مِنْ آخِرِ شَعْبَانَ وَ وَصَلَهَا بِشَهْرِ رَمَضَانَ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ صَوْمَ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ.»
[8]. إقبال الأعمال، سيد بن طاووس، ج2، ص723. «فضل هذه الأيام الثلاثة من آخره و لعلها يختص لمن لم يصم شهر شعبان كله.»
[9]. عیون اخبار الرضا، شیخ صدوق، ج1، ص56. «عن عبد السلم بن صالح الهروی قال دخلت على ابی الحسن على بن موسى الرضا علیه السلام فی آخر جمعه من شعبان فقال لی یا أبا الصلت ان شعبان قد مضى اكثره وهذا آخر جمعة منه فتدارك فیما بقى منه تقصیرك فیما مضى منه وعلیك بالاقبال على ما یعنیك وترك ما لا یعنیك واكثر من الدعاء والاستغفار وتلاوة القرآن وتب الى الله من ذنوبك لیقبل شهر الله الیك وأنت مخلص لله عز وجل ولا تدعن امانة فی عنقك إلا ادیتها ولا فی قلبك حقدا على مؤمن إلا نزعته ولا ذنبا أنت مرتكبه إلا قلعت عنه واتق الله وتوكل علیه فی سر امرك وعلانیتك (ومن یتوكل على الله فهو حسبه ان الله بالغ امره قد جعل الله لكل شئ قدرا) واكثر من ان تقول فیما بقى من هذا الشهر " اللهم ان لم تكن قد غفرت لنا فی ما مضى من شعبان فاغفر لنا فیما بقى منه " فإن الله تبارك وتعالى یعتق فی هذا الشهر رقابا من النار لحرمة شهر رمضان.»