پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از جشن های آئینی فرقه اهل حق جشن قولطاس است. این مراسم ریشه در افسانه های کهن در این فرقه دارد. براساس برخی از منابع اهل حق «قَوَل» یا «قَول» به معنی اقرار و شرط است و «طاس» به معنی کولاک برف یا سایه بانی شبیه طاس آمده است.(1)

این افسانه در متون فرقه اهل حق به دو گونه متفاوت نقل شده است. گونه ای از داستان در متون این فرقه چنین بیان شده است که زمانی جمعی از سرسپردگان سلطان اسحاق بنام‌های قلی، شهاب الدین، شاکه، شاه نظر، عیسی، شاه مراد و پیر دلاور عزمشان را جزم کرده بودند که به دیدار سلطان بروند. پس از ارشاد شدن توسط شاه ابراهیم از او تقاضا نمودند تا در آذربایجان، مردمان اهل حق را از نزدیک هدایت کند، او به یارانش گفت: فصل زمستان است و طبق اطلاع از مناطق سردسیری هم اکنون آن مناطق را کلاً برف گرفته، در تابستان آینده و با کمال میل خواهم آمد؛ اما در مراجعت به آذربایجان مشکلی سنگین در پیش دارید. بایستی بردبار بوده و تحمل داشته باشید که این یک آزمایش و آزمون باطنی است. هیچ نهراسید یاران دست یارشان را بوسیدند و جهت انجام مأموریت های محوله که از طرف شاه ابراهیم ارجاع شده بود، به طرف آذربایجان به راه افتادند، یاران چند شبانه روز در حرکت بودنـد تـا بـه گردنه و کوه سلماس آذربایجان رسیدند شدت برف چنان بود که یاران در مسیر راه، زیر کولاک برف ماندند؛ ولی چیزی مثل چتر روی سر آنها قرار گرفت که هر هفت نفر در زیر آن می توانستند با هم حرف بزنند و همدیگر را تماشا کنند این سایه بان حالت «طاس» داشت. آنان فکر میکردند که تنها چند ساعتی زیر برف مانده اند. پس از سه روز خود به خود برف روی سر آنان کنار رفت و هوا آفتابی و صاف شد و یاران به محض رسیدن به اولین قریه در مسیر راه بلافاصله نذر و جشن و شادی برپا کردند. بر اساس این داستان ساختگی عده ای از اهل حق به میمنت زنده ماندن این گروه، این سه روز را جشن و روزه می‌گیرند و آن را «قولطاس» نامگذاری کردند.(2)

هر ساله پیروان این فرقه این جشن و روزه آن را در زمستان به جا آورده که در سال جاری نیز در روزهایی از دی ماه انجام می‌گیرد. این داستان از افسانه های ساختگی فرقه اهل حق است که در هیچ کتب تاریخی معتبری مورد اشاره قرار نگرفته است. اگر قرار است که برای پاسداشت پیران و بزرگان روزه گرفت، چرا فرقه اهل حق برای سایر بزرگان از جمله حضرت علی (علیه السلام) که خود را شیفته و مرید آن حضرت می دانند، چنین کاری را انجام نمی دهند و این در حالیست که آن حضرت در ماه مبارک رمضان که گرفتن روزه در این ماه واجب است به شهادت رسیدند، ولی فرقه اهل حق حتی روزه واجب در این ماه را ترک کرده و افسانه های بی پایه را بر وحی الهی ترجیح داده اند.

پی نوشت:

 (1). بررسی تحلیلی فرقه اهل حق، حسینی، سید حسین، ذکری، ص 467.

(2). دایره المعارف تشیع، ج3، ص658 .