پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پیروان فرقه اهل حق  پس از درگذشت سلطان اسحاق بنیان گذار آموزه های این فرقه تا به امروز حداقل هفته ای یک بار تشکیل جم داده و نذر و نیاز می دهند. جم نشینی و گرفتن جم که به صورت جمعی و با بیان اذکار و اوراد و سروده‌ های خاص این فرقه برگزار می گردد، از عبادات مهم آیین اهل حق به شمار می رود. این مراسم آئینی با چند هدف تشکیل می شود، که یکی از اهداف آن، توجه و تقرب به شخص سلطان اسحاق می باشد.

در باور این فرقه اگر چه سلطان سهاك و یارانش از حیث جسمانی در میان آنها حضور ندارند و به عالم فنا گرویده اند، ولی ذاتاً در همه جا هستند و به ویژه در کلیه جم‌ها نیز حضور دارند و به همین دلیل، جم را مقدس و مشکل گشا دانسته و تشکیل آن یکی از ضروریات آئینی و مذهبی به حساب می آید.(1)

یکی دیگر از اهداف تشکیل جم این است که جم نشانه و نماد همبستگی واتحاد پیروان یارسان است؛ بنابراین مردمان یارسان می کوشند هنگام ورود به آستان جم، همه کدورت ها و ناراحتی های احتمالی که با یکی از هم مسلکان خویش در طول زندگی اجتماعی به وجود آورده اند، در بیرون از جم به جای گذاشته و با نیت پاک وارد آن مکان شوند.(2) پیرو این رهنمودها و توصیه های پیران اهل حق، پیروان یارسان با ورود به جم و بوسیدن دست یکدیگر و نشستن در جوار هم، اگر کدورتی باشد از میان می رود و آشتی و صلح مجدد را برقرار می سازند. لذا برای این نیت، پاکیزگی و کمر بستن و سر بستن یا سر پوشاندن را لازم و نشانه تواضع و ادب نه فقط به آستان جم، بلکه به حلقه جم می دانند و این اعمال همان طوری که در پیش اشاره شد، باید قبل از ورود به جم انجام پذیرفته باشد.

هر یک از ادیان و مذاهب در بردارنده اعمال و مناسکی هستند، که در ادیان الهی این اعمال عبادی برای تقرب به خداوند تشریع شده و باید با این نیت صورت پذیرد. مراسم جم نشینی که از مهم ترین اعمال مذهبی اهل حق است، گرچه در بردارنده نکات مثبت اخلاقی از جمله صلح و آشتی و پرهیز از کینه و کدورت است ولی اصل این برنامه مذهبی صرفاً برای تقرب به شخص سلطان اسحاق بوده و رنگ و بوی عبادت خالص برای خداوند متعال در آن دیده نمی شود.

پیروان این فرقه که این مراسم را با هدف همبستگی و اتحاد و پرهیز از کینه و کدورت ها برپا می کنند، چه خوب است که به برنامه های اجتماعی وحدت آفرین و مودت بخش اسلام مانند نماز جماعت و سایر عبادات جمعی، در راستای تحقق اهداف مذکور نیز توجه نموده تا ضمن اطاعت از فرامین الهی و تقرب به خداوند، انس و الفت اجتماعی نیز حاصل گردد. 

پی نوشت:

(1). تاریخ اهل حق یارسان، مرادی، بیتا، ص174

(2). همان.