پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که از جانب وهابی‌ها مطرح می‌شود آن است که اگر فدک حق مسلم و میراث حضرت زهرا (علیهاالسلام ) بود، چرا امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در دفاع از حق حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) به اعتراض گسترده و علنی در مقابل اقدام ابوبکر نپرداخته‌اند. وهابیون معتقدند، به دلیل عدم شکایت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نسبت به غصب فدک، ادعای شیعیان بر مالکیت حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) بر فدک رد می‌شود و مشخص می‌گردد که این ادعا یک اعای باطل است.

در پاسخ به این شبهه دو نکته بیان می‌شود:
نکته اول:
فدک به وسیله رسول خدا (صلی‎الله‌علیه‎وآله) در زمان حیات خویش به حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) هدیه شده و به ملکیت ایشان درآمد؛ علاوه بر علمای  شیعه، محدثین اهل سنت نیز به آن اشاره کرده‌اند.
بخاری در کتاب صحیح خود به نقل از عایشه می‌نویسد: «فاطمه (سلام‌الله‌عليها) به ابوبكر پيغام فرستاد و از او ميراث خويش، از اموال پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) شامل سهمش از آنچه خداوند بهره رسول خدا (صلی‌الله‌عليه‌وآله) در مدينه كرده بود و فدک و باقيمانده‌ی خمس خيبر را درخواست کرد.»[1]

با توجه به اینکه مدتی هر چند کوتاه، فدک در اختیار حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) بوده است و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) تمام منافع و اختیارات آن را برای صدیقه طاهره (سلام‌الله‌علیها) قرار داده بودند. شاید در اینجا یک سؤال پیش آید؛ بنا بر اعتقادات اهل سنت انبیای الهی میراثی باقی نمی‌گذارند. در نتیجه فدک میراث نبوده و حضرت آن را بی‌جا طلب کرده‌اند و فدک از اموال حکومت محسوب می‌شود که در پاسخ به این شبهه باید گفت، آیا خانه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نیز میراث عایشه بوده است یا از اموال حکومت به حساب می‌آید؟ اگر میراث عایشه و از اموال او بوده، چرا به او ارث می‌رسد، اما به دختر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) ارثی نمی‌رسد و اگر از اموال حکومت بوده، چرا عمر بن خطاب برای دفن خود در خانه منسوب به عایشه اجازه می‌طلبد و همچنین به چه دلیلی این خانه باید در اختیار عایشه باشد؟! شاید پاسخ داده شود که این خانه در زمان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به مالکیت عایشه درآمده و حضرت به او هدیه داده باشند که در پاسخ به این مطلب نیز گفته می‌شود، روایتی دال بر این مطلب در منابع اهل سنت بیان نشده است.

نکته دوم:
امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بارها در دفاع از حق مالکیت و ملکیت حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) نسبت به فدک اقداماتی انجام دادند، اما غصب صورت گرفته از جانب ابوبکر مانع بازگشت فدک و دیگر حقوق مسلم اهل بیت (علیهم‌السلام) شد. بر این اساس وجود استدلال‌های مکرر و شکایات پیوسته امیرالمؤمنین و حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) منجر به ایجاد و بروز ضدیت مشخص و قابل رؤیت و محرز با ابوبکر و خلافت او شد. تا آنجا که حتی در صحبت‌های دیگران نیز به وضوح آشکار گردید. از جمله می‌توان به واکنش و اقرار عمر بن خطاب نسبت به این مسئله اشاره کرد.

مسلم نیشابوری محدث معروف اهل سنت در کتابش به نقل از خلیفه دوم اهل سنت می‌نویسد: «ابوبکر گفت: رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: «ما پیامبران ارث نمی‌گذاریم و آنچه بر جای می‌گذاریم صدقه است» و شما دو نفر [امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و عباس] او را خائن، دروغگو، خیانت کار و گناهکار می‌دانستید، در حالی که خدا می‌داند که او راستگو و نیکوکار و راشد و تابع حق بود. سپس ابوبکر از دنیا رفت و من جانشین رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و جانشین ابوبکر شدم؛ اما شما دو نفر من را خائن، دروغگو، خیانت‌کار و گناهکار می‌دانید.»[2]

با توجه به این روایت مشخص می‌شود اهل بیت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در موضع‌گیری خود در مقابل فدک و مسائل مهم دیگر لحظه‌ای سکوت نکرده‌اند. در اینجا شاید یک سؤال مطرح شود؛ آیا همین مقدار شکایت کفایت می‌کند؟ در پاسخ باید گفت، قطعاً محدثین و مورخین اهل سنت به دلیل تعصب، بنا بر نقل تمام واقعیت و اتفاقات ندارند. دلیل این سخن آن است که اگر به این اختلافات و اعتراضات بیشتر پرداخته شود، آثار غصب فدک به ضرر خلفای اهل سنت تمام می‌شود و این خود دلیلی متقن برای غصب خلافت و اثبات  ظلم به اهل بیت رسالت به حساب می‌آید.

پی‌نوشت:
[1]. بخاری، صحيح البخاری، دار ابن كثير، اليمامة - بيروت، چاپ سوم، 1407هـ.، ج4، ص 1549، ح:3998. «عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ فَاطِمَةَ ... مِنْ خُمُسِ خَيْبَرَ ...»
[2]. مسلم نیشابوری، صحيح مسلم، دار إحياء التراث العربي،  بيروت، ج3، ص1376، ح: 941. «فقال أبو بكر ... كاذبا آثما غادرا خائنا.»

محمدجواد مهریار