اثبات خلافت امیرالمؤمنین علی (ع) از قرآن کریم
آیه 55 سوره مبارکه مائده یکی از دلایل اثبات ولایت و خلافت امیرالمؤمنین علی (ع) در قرآن کریم است.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که از جانب مفتیهای وهابی مطرح میشود، عدم نزول آیهای در قرآن در جهت اثبات ولایت و امامت اهل بیت (علیهمالسلام) است. وهابیون ادعا میکنند که در قرآن کریم برای بیشتر امور مهم مسلمانان آیاتی بیان شده، اما و به چه دلیل برای مسئله مهم امامت و ولایت اهل بیت (علیهمالسلام) آیهای به صورت اختصاصی نازل نشده است؟!
در پاسخ به این شبهه چند نکته بیان میشود:
نکته اول:
بنای خداوند متعال در قرآن کریم بر توضیح کلیات نیست؛ بلکه به صورت اصل و قاعده کلی بیان شده و جزئیات و ریز آن به وسیله روایات توسط رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) و اهل بیت (علیهمالسلام) بیان میشود.
بر خلاف نظر مفتیهای وهابی، در قرآن آیاتی در اثبات امامت اهل بیت (علیهمالسلام) نازل شده است که علاوه بر شیعیان، اهل سنت نیز به آن اذعان کردهاند و وهابیون به دلیل تعصب و بغض اهل بیت (علیهمالسلام) حاضر به شنیدن آن نیستند.
نکته دوم:
در چندین جای قرآن به طور خاص به ولایت و امامت اهل بیت (علیهمالسلام) اشاره شده است؛ به عنوان نمونه، قرآن کریم با اشاره به مقام ولایت و امامت امیرالمؤمنین علی (علیهاسلام) از ایشان به عنوان «ولی» یاد کرده است.
خدای رحمان میفرماید: «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ [المائدة/55] ولىّ شما، تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى كه ايمان آوردهاند؛ همان كسانى كه نماز برپا مىدارند و در حال ركوع زكات مىدهند.»
بر اساس این آیه شریفه، ولایت و سرپرستی امت اسلام ابتدا برای خدای رحمان و سپس برای رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) و بعد از آن برای آن کسی است که در رکوع نماز، زکاتش را داده است. علاوه بر مفسرین شیعه، مفسرین و محدثین اهل سنت، شخصی که بعد از خدا و رسولش ولایت بر مسلمانان دارد و نشانهی ولایتش اعطای انگشتر در نماز بوده است را مولای عالم امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) معرفی کردهاند. ابوحاتم رازی عالم مشهور اهل سنت در تفسیر خود، این آیه را مختص به امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) میداند و مینویسد: «منظور از (والذین آمنوا) علی بن ابی طالب (علیهالسلام) است.»[1]
همچنین قرطبی در تفسیر خود با اشاره به بخشیدن انگشتر در نماز از طرف امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) مینویسد: «قسمت اول آیه [إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا] در شأن امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) نازل شده است و قسمت دوم آیه [الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَهُمْ راكِعُونَ] اشاره به حضور سائل در مسجد مدینه دارد که کسی به او چیزی اعطا نکرد و امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) مابین نماز به آن سائل انگشتر خود را هدیه دادند.»[2]
هرچند بعضی از مفسرین اهل سنت بیانصافی کردهاند و این آیه شریفه را به دو قسم تقسیم کردهاند، در حالی که قسمت دوم آیه که از [الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ ...] شروع میشود در حقیقت، بدل از قسمت اول یعنی [إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا.. ] است. در حقیقت [الذین] مفسر [آمنوا] و تبیین کننده آن و بدل است.
با توجه به آنچه بیان شد ولایت و سرپرستی بعد از خدا و رسولش برای کسی است که در نماز خود به سائل، انگشتر اعطا کرد و بر اساس روایات اهل سنت امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) بودهاند و ولایت بعد از خدا و رسولش متعلق به ایشان است.
پینوشت:
[1]. ابن أبی حاتم، تفسير القرآن العظيم، چاپ سوم، مكتبة نزار مصطفى الباز، ج4، ص1162. «حَدَّثَنَا الرَّبِيعُ بْنُ سُلَيْمَانَ الْمُرَادِيُّ ... عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ.»
[2]. قرطبی، تفسیر قرطبی، چاپ دوم، دار الكتب المصرية، چاپ دوم، ج6، ص221. «نَزَلَتْ فِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ... خَاتَمٌ، فَأَشَارَ إِلَى السَّائِلِ بِيَدِهِ.»
محمدجواد مهریار
افزودن نظر جدید