پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که از جانب مفتی‎های وهابی مطرح می‌شود، سخن گفتن حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) با ملائکه الهی است. وهابیون معتقدند شیعیان به غلو می‌گویند بعد از شهادت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) با جبرئیل امین صحبت می‌کرد و آن ملک الهی، اخبار عالم را به اطلاع حضرت می‌رساند. آنان در حقیقت منکر وقوع چنین اتفاقی هستند و می‌گویند، چگونه ممكن است ملائكه با غیر پیامبران الهی صحبت كنند؟! آیا این مطلب با خاتمیت پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در تعارض نیست؟!

در پاسخ به این شبهه نکاتی بیان می‌شود:
نکته اول:
با بررسی منابع معتبر اهل سنت مشخص می‌شود که هر مسلمانی با رعایت انجام واجبات و مقید بودن به ترک محرمات، می‌تواند به طور مستقیم با ملائكه رابطه برقرار کند و با آنان حتی مصافحه نیز داشته باشد. مسلم نیشابوری محدث مشهور اهل سنت در صحیح خود نقل می‌كند: «رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: قسم به خدایی كه جانم در دست او است،‌ اگر شما همان حالتی را كه اكنون دارید، حفظ کنید و بر آن استقامت ورزید، ملائكه با شما مصافحه خواهند کرد.»[1] همچنین مسلم در روایت دیگری به امکان مصاحبت با ملائکه اشاره می‌کند و به نقل از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌نویسد: «اگر قلبتان را به همان حالی كه در حال راز و نیاز با خداوند دارید محافظت كنید، ملائكه به شما دست خواهند داد و حتی در راه‌ها به شما سلام خواهند كرد.»[2]
با توجه به این نکته مشخص می‌شود که از منظر محدثین مشهور اهل سنت، امکان مصافحه و مصاحبت با ملائکه در افرادی که مقید به انجام واجبات و ترک محرمات باشند، وجود دارد.

نکته دوم:
خدای رحمان در قرآن کریم از حضرت مریم (علیهاالسلام) یاد می‌کند و او را به عنوان یکی از برترین زنان عالم معرفی می‌کند. پروردگار عالم در این باره می‌فرماید: «وَ اذْكُرْ فىِ الْكِتَابِ مَرْیمَ‏َ إِذِ انتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَكاَنًا شَرْقِیا * فَاتخَّذَتْ مِن دُونِهِمْ حِجَابًا فَأَرْسَلْنَا إِلَیهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِیا * قَالَتْ إِنىّ‏ِ أَعُوذُ بِالرَّحْمَانِ مِنكَ إِن كُنتَ تَقِیا * قَالَ إِنَّمَا أَنَا رَسُولُ رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلَامًا زَكِیا * قَالَتْ أَنىَ‏ یكُونُ لىِ غُلَامٌ وَ لَمْ یمْسَسْنىِ بَشَرٌ وَ لَمْ أَكُ بَغِیا * قَالَ كَذَالِكِ قَالَ رَبُّكِ هُوَ عَلىَ‏َّ هَینِ‏ٌّ وَ لِنَجْعَلَهُ ءَایةً لِّلنَّاسِ وَ رَحْمَةً مِّنَّا وَ كاَنَ أَمْرًا مَّقْضِیا [مریم/16 الی21] و در این كتاب (آسمانى) مریم را یاد كن، آن هنگام كه از خانواده‌اش جدا شد و در ناحیه شرقى (بیت المقدس) قرار گرفت‏ و میان خود و آنان حجابى افكند (تا خلوتگاهش از هر نظر براى عبادت آماده باشد) * در این هنگام، ما روح خود را به سوى او فرستادیم و او در شكل انسانى بى‌‏عیب و نقص، بر مریم ظاهر شد. او (سخت ترسید و) گفت: «من از شرّ تو، به خداى رحمان پناه مى‏‌برم اگر پرهیزکارى! ملک الهی گفت: «من فرستاده پروردگار توام (آمده‌‏ام) تا پسر پاكیزه‏اى به تو ببخشم!» * مریم گفت: «چگونه ممكن است فرزندى براى من باشد؟! در حالى كه تاكنون انسانى با من تماس نداشته و زن آلوده‏اى هم نبوده‏‌ام!» ملک گفت: «مطلب همین است! پروردگارت فرموده: این كار بر من آسان است! (ما او را مى‌‏آفرینیم، تا قدرت خویش را آشكار سازیم) و او را براى مردم نشانه‌اى قرار دهیم و رحمتى باشد از سوى ما! و این امرى است پایان یافته (و جاى گفتگو ندارد)!»

نکته سوم:
بنا بر استدلال به آیات قرآن کریم و روایات بیان شده در صحیح مسلم، مصاحبت و سخن گفتن انسان‌های با ایمان و متقی با ملائکه‌ی الهی در این دنیا امری امکان پذیر به حساب می‌آید. پس با این حساب، این امر مهم برای حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) احتمال وقوع دارد.

پی‌نوشت:
[1]. مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، دار إحیاء التراث‎ العربی – بیروت، ج4، ص2106. «وَالَّذِی نَفْسِی بِیدِهِ إِنْ لَوْ تَدُومُونَ ... وَفِی طُرُقِكُمْ، وَلَكِنْ.» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. صحیح مسلم، ج4، ص2104. «وَلَوْ كَانَتْ تَكُونُ قُلُوبُكُمْ ... تُسَلِّمَ عَلَیكُمْ فِی الطُّرُقِ.» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

محمدجواد مهریار