آیا به ساحت مقدس حضرت زهرا (س) اهانتی شده است
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ علمای شیعه و اهل سنت در منابع تاریخی و روایی خود، وقایع بعد از شهادت رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) را ثبت و ضبط کردهاند. یکی از وقایع تلخی که در آن ایام اتفاق افتاده و قلوب محبان اهل بیت (علیهمالسلام) را محزون کرده، واقعه هجوم به خانه حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) و تهدید به آتش زدن بیت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) است. تهدید به سوزاندن خانه، یکی از مهمترین اسناد مظلومیت حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) است. هر چند عمر بن خطاب بعد از هجوم اول به خانه حضرت، تهدید خود را عملی کرد و خانه را به آتش کشید؛ اما آنچه در این گفتار مطرح میشود، اسناد واقعه هجوم اول یا همان تهدید به سوزاندن است.
با بررسی در منابع اهل سنت، روایات این اتفاق به دو دسته تقسیم میشود:
1) تهدید به سوزاندن خانه:
طبری، مورخ مشهور اهل سنت در کتاب خود این واقعه را چنین نقل میکند و مینویسد: «عمر بن خطاب به جانب خانه حضرت علی (علیهالسلام) آمد. در داخل خانه، علی و طلحه و زبیر و بعضی از مهاجرین جمع بودند. عمر به آن جمعیت گفت: به خدا قسم! یا آنکه خانه را به آتش میکشم و یا برای بیعت با ابوبکر از خانه خارج شوید. پس زبیر از خانه خارج شد در حالی که در دستانش شمشیر داشت. در این هنگام زبیر به زمین خورد و شمشیر از دستش افتاد.»[1]
ابن ابیالحدید میگوید: «عمر به سمت آنان آمد و گفت: قسم به کسی که جانم در دست اوست. یا برای بیعت از خانه خارج میشوید و یا آنکه خانه را بر سر شما میسوزانم.»[2]
2) آوردن آتش و اعتراض مردم به این کار:
ابن قتیبه عالم مشهور اهل سنت در کتاب خود با اشاره به این موضوع مینویسد: «عمر بن خطاب به پشت درب خانه آمد و گفت: قسم به کسی که جان عمر در دستانش است، یا خارج میشوید و یا آنکه خانه و هر کس که در آن است را به آتش میکشم. کسی به او گفت: ای اباحفص! در داخل خانه فاطمه حضور دارد! او گفت: باشد!»[3]
همچنین بلاذری به صراحت، از آوردن آتش به پشت درب خانه حضرت یاد میکند و مینویسد: «ابوبکر افرادی را به دنبال على (علیهالسلام) فرستاد تا بیعت کند، اما على (علیهالسلام) از بیعت امتناع کرد. عمر همراه با فتیله (آتشزا) از راه رسید و با فاطمه (سلاماللهعلیها) در مقابل درب خانه روبهرو شد. فاطمه به او گفت: اى پسر خطاب! مىبینم تصمیم به سوزاندن خانه من دارى؟! عمر گفت: بله! این کار کمک به چیزى است که پدرت براى آن مبعوث گشته است!»[3]
همچنین ابوالفداء با اشاره مستقیم به آتش زدن خانه حضرت در شرح این واقعه مینویسد: «عمر با مقداری از آتش پیش آمد تا خانه را به آتش بکشد، در این هنگام با فاطمه (سلاماللهعلیها) روبرو شد. حضرت به او فرمود: به کجا میروی فرزند خطاب؟! آیا میخواهی خانه مرا بسوزانی؟! عمر گفت: بله!»[4]
در سه روایت بالا اثبات می شود، عمر بن خطاب به همراه عدهای به جانب خانه حضرت آمد و با آتشی که در دستانش داشت، قصد سوزاندن بیت وحی و خانه حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) را داشته است.
پینوشت:
[1]. طبری، تاریخ طبری، دار التراث - بیروت، چاپ سوم، ج3، ص202. «عن زیاد بن كلیب قال: أتى عمر بن الخطاب منزل ... مصلتاً بالسیف فعثر فسقط السیف من یده.»
[2]. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، دار احیاء الكتب العربیة، ج6، ص48. «وابن أبی الحدید: عن سلمة بن عبد الرحمان قال: فجاءعمر الیهم فقال: «والذى نفسى بیده لتخرجنّ إلى البیعة أو لأحرقنّ البیت علیكم.»
[3]. ابن قتیبه دینوری، الامامة والسیاسة، دار الكتب العلمیة - بیروت، ج1، ص16. «وقال عمر: والذى ... فقال: وإن.»
[4]. ابوالفداء، المختصر فی أخبار البشر، المطبعة الحسینیة المصریة، ج1، ص107. «فأقبل عمر بشیء من ... أجئت لتحرق دارنا؟ قال: نعم.»
محمدجواد مهریار
افزودن نظر جدید