ابن تیمیه حرانی، دشمن نام آشنای اهل‌بیت (علیهم‌السلام) هنگامی‌که به اقامه‌ی مجالس عزاداری سیدالشهداء (علیه‌السلام) می‌رسد، در کتابش می‌نویسد: «شيطان به واسطه كشته شدن حسين (عليه‌السلام) برای مردم دو بدعت ايجاد كرده است؛ اول بدعت گريه و ناله و حزن در روز عاشوراء که این بدعت از منظر علمای اسلام نه واجب و نه مستحب است، و دوم  بدعت شادی و سرور.»[1]
او در جای دیگر بعد از توهین به شیعیان می‌نویسد: «از حماقت‌های روافض، برگزاری مجالس ماتم و نوحه برای كسی است كه سال‎‌های خیلی پیش كشته شده است.»[2]
ابن‎‌تیمیه با فرافکنی شبهات عزاداری حول مصائب امام‎ حسین (علیه‌السلام)، کینه و دشمنی خود را با فرهنگ عاشورای حسینی آشکار می‌کند و در مسائل متعددی شبهات فراوانی را مطرح می‎‌کند.

اما در جواب شبهات بی‌اساس ابن‌تیمیه باید گفت: اگر عزاداری و حزن و اندوه بدعت است و شیطان آن را ابداع کرده است، چرا پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در کنار بدن جناب حمزه، گریه‌ و حزن و اندوه شدیدی داشتند. آیا پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نیز اهل بدعت بودند.
محب الدین طبری دراین‌باره می‌نویسد: «عبدالله بن مسعود می‌گوید: در جریان جنگ احد، تاکنون ندیده بودیم که پيامبر برای كسی به شدت گريه كند، به این صورت كه در شهادت عموی خود حمزه می‌‌گریست. بعد از شهادت حمزه، بدن او را به طرف قبله گرداند. سپس كنار بدنش قرار گرفته و با صدای بلند گريه كرد تا حال بی‌هوشی به آن حضرت دست داد. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) خطاب به جسد عمويش می‌‎فرمود: ای حمزه! ای عموی پيامبر خدا! ای شيرخدا و شير پيامبر خدا!»[3]
احمد بن حنبل امام حنابله در مسند خود می‌نویسد: عبدالله بن عمر نقل می‌کند: «هنگامی‌که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) از جنگ اُحد به مدینه بازگشت، زنان انصار را مشاهده کرد كه بر همسران شهید خود گريه می‌كنند؛ در این حال پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمود: عمویم حمزه گريه‌كن ندارد. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) بعد از استراحت مختصر متوجه آن شدند كه زنان مدینه برای حمزه گريه می‌كنند.» نکته‌ی جالب توجه آن است که از آن روز به بعد، گریه‌ی مردم در مصائب‌شان ابتدا برای جناب حمزه بوده است.
ابن عمر می‌گوید: «از آن روز تاكنون زنان مدینه، ابتدا برای حمزه و سپس بر كشته‌های خود عزاداری می‌كنند.»[4]
شیبانی عالم مشهور اهل‌سنت به نقل از واقدی نقل می‌کند که تا قرن‌ها بعد از شهادت جناب حمزه، مسلمانان قبل از برگزاری مراسم عزداری برای اموات و شهدای خود، ابتدا برای مصائب جناب حمزه گریه می‌کردند. او در کتابش می‌نویسد: «از آن زمان تاكنون، زنان ابتدا برای حمزه گريه و عزاداری می‌كنند.»[5]
واقدی متوفای 207 هجری است و او ادعا می‌کند تا آن زمان، مسلمانان برای حضرت حمزه مجلس عزاداری برپا می‌داشته‌اند؛ یعنی بیش از دو قرن، اقامه‌ی عزا برای جناب حمزه، سنت حسنه‌ای بوده که در بین مردم مسلمان مشهور بوده است و حال آن‌که ابن‌تیمیه و هم‌فکرانش در فرقه‌ی ساختگی وهابیت، آن را بدعت و امری شیطانی می‌داند.

پی‌نوشت:

[1]. منهاج السنة النبوية ج4، ص554، أحمد بن عبد الحليم بن عبد السلام بن عبد الله بن أبي القاسم بن محمد ابن تيمية الحراني (المتوفى 728هـ)، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، الطبعة الأولى، 1406 هـ - 1986 م. «وَصَارَ الشَّيْطَانُ بِسَبَبِ قَتْلِ الْحُسَيْنِ - رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ - يُحْدِثُ لِلنَّاسِ بِدْعَتَيْنِ: بِدْعَةَ الْحُزْنِ وَالنَّوْحِ يَوْمَ عَاشُورَاءَ، مِنَ اللَّطْمِ وَالصُّرَاخِ وَالْبُكَاءِ.... فَإِنَّ هَذَا لَيْسَ وَاجِبًا وَلَا مُسْتَحَبًّا بِاتِّفَاقِ الْمُسْلِمِينَ. وَكَذَلِكَ بِدْعَةُ السُّرُورِ وَالْفَرَحِ.»
[2]. منهاج السنة النبوية، ج1، ص52. «وَمِنْ حَمَاقَتِهِمْ إِقَامَةُ الْمَأْتَمِ وَالنِّيَاحَةُ عَلَى مَنْ قَدْ قُتِلَ مِنْ سِنِينَ عَدِيدَةٍ.»
[3]. ذخائر العقبى في مناقب ذوي القربى، محب الدين أحمد بن عبدالله الطبري (الوفاة 694هـ)، ج1، ص181، دار الكتب المصرية – مصر. «عن عبد الله بن مسعود قال ما رأينا رسول الله صلى الله عليه وسلم باكيا قط أشد من بكائه على حمزة بن عبد المطلب لما قتل وضعه في القبلة ثم وقف صلى الله عليه وسلم على جنازته وانتحب حتى نشغ من البكاء يقول يا حمزة يا عم رسول الله وأسد الله وأسد رسوله» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. مسند الإمام أحمد بن حنبل، أحمد بن حنبل أبوعبدالله الشيباني (الوفاة 241)، ج2، ص40، مؤسسة قرطبة. «عَنِ بن عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّه صلى الله عليه وسلم لَمَّا رَجَعَ من أُحُدٍ فَجَعَلَتْ نِسَاءُ الأَنْصَارِ يَبْكِينَ على من قُتِلَ من أَزْوَاجِهِنَّ قال فقال رسول اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَلَكِنْ حَمْزَةُ لاَ بواكي له قال ثُمَّ نَامَ فَاسْتَنْبَهَ وَهُنَّ يَبْكِينَ قال فَهُنَّ الْيَوْمَ إِذاً يَبْكِينَ يَنْدُبْنَ بِحَمْزَةَ .» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. أسد الغابة في معرفة الصحابة، أبوالحسن علي بن أبي الكرم محمد بن محمد بن عبدالكريم بن عبدالواحد الشيباني الجزري (المتوفى: 630هـ)، ج2، ص67، دار الكتب العلمية، الطبعة الأولى. «قال الواقدي: فلم يزلن يبدأن بالندب لحمزة حتى الآن.» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

محمد مهریار