متن مقاله
شخصیت بی‌بدیل امام باقر (علیه‌السلام) بر کسی پوشیده نیست و نیاز به تایید ندارد، چرا که ایشان امام، معصوم و وارث علم نبوی هستند؛ با این وجود، ایشان نه تنها بین شیعیان از جایگاه بالایی برخوردارند، بلکه اهل سنت نیز ارادت زیادی نسبت به این امام (علیه‌السلام) داشته و مورد احترام است، تا جایی که در منابع روایی اهل سنت از سخنان ایشان آورده شده است. بسیاری از بزرگان اهل سنت در معرفی شخصیت امام باقر (علیه‌السلام) جملات بسیار نیکویی مطرح کرده‌اند که برای نمونه به برخی از این موارد اشاره می‌گردد:
1) نووی:
وی در مورد شخصیت امام باقر (علیه‌السلام) تصریح دارد:
«محمد بن علی بن الحسين بن علی بن أبی‌طالب، كه رضوان خدا بر آنان باد، از قبيله بنی هاشم و از قريش، از اهالی مدينه است. [کنيه ايشان] ابوجعفر معروف به باقر و به اين اسم ناميده شد؛ چرا که علم را شکافت و او اصل علم و علوم مخفی را می‌شناخت؛ ... او از تابعين و فردی با عظمت و امامی ماهر و بر جلالتش اجماع وجود دارد؛ جزو فقها و امامان مدينه شمرده می‌شد.»[1]
2) ذهبی:
وی در وصف امام باقر (علیه‌السلام) آورده است:
«ابوجعفر محمد بن علی بن الحسين بن‌علی (علیهم‌السلام)، علوی و فاطمی و از اهالی مدينه و فرزند زين العابدين بود؛ ... تنها کسی بود که بين علم و عمل و سيادت و شرافت و اعتماد و وقار جمع کرده بود؛ ... ابوجعفر به باقر مشهور گرديد، چرا که در علم وسعتی ايجاد کرده بود و او اصل علم و علوم مخفی را می‌شناخت و ابوجعفر امامی مجتهد و تالی کتاب خداوند بزرگ بود.»[2]
3) ابن کثیر دمشقی:
«او محمد بن علی بن الحسين بن علی بن أبی‌طالب قرشی از قبيله بنی هاشم بود. أبوجعفر باقر و مادرش، ام عبدالله دختر حسين بن علی بوده است. او [امام باقر سلام‌الله‌عليه] از تابعين بسيار جليل القدر و يکی از بزرگان اين امت از حيث علم و عمل و سيادت و شرف بود.»[3]
4) ابن حجر عسقلانی:
وی در باب عظمت و بزرگی امام باقر (علیه‌السلام) تصریح دارد:
«محمد بن علی بن الحسين بن علی بن أبی‌طالب، أبوجعفر باقر، فردی مورد اعتماد و صاحب فضل است.»‌[4]
این تنها بخشی از سخنان بزرگان اهل سنت در مورد این امام بزرگوار است که با تتبع در آثار اهل سنت، بیش از این می‌توان در توصیف شخصیت ایشان مستنداتی را بیان کرد که این نوشته گنجایش آن را ندارد.

پی‌نوشت:

[1]. «محمد بن علي بن الحسين بن علي بن أبي طالب رضي الله عنهم القرشي الهاشمي المدني أبو جعفر المعروف بالباقر سمي بذلك لأنه بقر العلم اي شقه فعرف أصله وعلم خفيه ... وهو تابعي جليل إمام بارع مجمع على جلالته معدود في فقهاء المدينة وأئمتهم.» نووی، يحيى بن شرف، تهذيب الأسماء واللغات، ج1، ص103، تحقيق: مكتب البحوث والدراسات، دار الفكر - بيروت، چاپ اول، 1996م.
[2]. «أبو جعفر محمد بن علي بن الحسين بن علي(علیهم‌السلام) العلوي الفاطمي المدني ولد زين العابدين ... وكان أحد من جمع بين العلم والعمل والسؤدد والشرف والثقة والرزانة وكان أهل للخلافة ... وشهرأبو جعفر بالباقر من بقر العلم أي شقه فعرف اصله وخفيه ولقد كان أبو جعفر إماما مجتهدا تاليا لكتاب الله كبير الشأن.» ذهبی، محمد، سير أعلام النبلاء، ج4، ص401-402، تحقيق: شعيب الأرنؤوط، محمد نعيم العرقسوسي، مؤسسة الرسالة - بيروت، چاپ نهم، 1413هـ. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. «وهو محمد بن علي بن الحسين بن علي بن أبي طالب القرشي الهاشمي أبو جعفر الباقر وأمه أم عبد الله بنت الحسين بن علي(علیهم‌السلام) وهو تابعي جليل كبير القدر كثيرا أحد اعلام هذه الامة علما وعملا وسيادة وشرفا.» ابن كثير دمشقی، إسماعيل بن عمر قرشی، البداية والنهاية، ج9، ص309، مكتبة المعارف – بيروت. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. «محمد بن علي بن الحسين بن علي بن أبي طالب أبو جعفر الباقر ثقة فاضل.» ابن حجرعسقلانی، أحمد، تقريب التهذيب، ج1، ص497، تحقيق: محمد عوامة، دار الرشيد - سوريا، چاپ اول، 1406.

نویسنده: علی اکبر لطفی