پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یوسف مردانی با لقب طریقتی صدقعلی از قدیمی‌ترین مشایخ فرقه صوفیه گنابادی بود که چند ماه بعد از فوت نورعلی تابنده از دنیا رفت و به اقطاب سلف خویش پیوست. یوسف مردانی چهار قطب این فرقه را درک کرده بود و از باسوادترین و قدیمی‌ترین مشایخ این فرقه به شمار می‌رفت. حضور او در این سلسله به زمانی برمی‌گردد که امثال علیرضا جذبی و حتی نورعلی تابنده قطب قبلی این فرقه هنوز پای در جرگه درویشی نگذاشته بودند. زمانی که ایشان در قید حیات بودند در یکی از جلسات خود به این نکته اشاره کردند که حضرات معصومین (علیهم السلام) نیز کار می‌کردند. اما نحوه بیان این مطلب به قدری بد و توهین آمیز بود که ذهن هر انسان متدین و آزاده‌ای را مکدر و درگیر این سخنان توهین آمیز می‌کرد.

وی در سخنرانی خود بدون رعایت شأن و جایگاه حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) و حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) با توهین و جسارت، ایشان را نعوذبالله نوکر و کنیز یهود و نصارا معرفی کرده و می‌گوید: «علی (علیه‌السلام) نوکری یهود و نصارا را انجام می‌داد، در حقیقت علی نوکر یهودی‌ها و بسیاری از مسیحیان بوده! و رسیدگی می‌کرد. حضرت فاطمه (سلام‌الله علیها) کنیز یهودی‌ها بود کنیزی و کلفتی برای یهودی‌ها و نصارا می‌کرد!» وقتی این سخنان توهین آمیز یوسف مردانی مورد نقد ما واقع شد، برخی از دراویش پیرو این فرقه به حمایت از وی پرداختند. برخی این سخنان را تکذیب کردند و برخی دیگر این سخنان را تأیید کردند و برای سرپوش گذاشتن بر این سخنان، سعی در توجیه این سخنان داشتند. یکی از پیروان این فرقه در توجیه و دفاع از این سخنان مردانی گفت: «این سخنرانی آقای مردانی را من گوش دادم اینطور نبود که به ساحت مقدس امیرالمؤمنین (علیه السلام) جسارت کرده باشند. این سخنرانی پیرامون فعالیت و کار و کوشش و رزق حلال بود. یک تکه از این سخنرانی این بود که گفتند حضرت برای یهودی‌ها باغبانی و کارگری می‌کرد. اما زیر بار دیگران و منت کسی نمی‌رفت. منظور این مردانی بیچاره هم همین بود که بار خودتان را روی دوش کسی نندازید و مولا علی (علیه السلام) الگوی شما اینطور زندگی می‌کرد.»

گذشته از اینکه منظور مردانی چه بوده است آیا شیخی که چهار قطب را درک کرده بود و حتی بسیاری منتظر به قطبیت رسیدن وی بودند باید اینگونه و با این ادبیات سخیف در مورد اولیاء الهی سخن بگوید؟ درحالی که اصل این ادعای مردانی در مورد حضرت علی (علیه السلام) حضرت زهرا (سلام الله علیها) درست نیست و کذب محض است. آنچه در روایات حضرات معصومین (علیهم السلام) آمده این است که امام صادق (علیه السلام) فرمود: «امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام)‌ در کودکی، بیمار شدند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به همراه اصحاب به عیادت آنها آمد. یکی از آنها گفت: ای أبوالحسن! اگر برای دو فرزندت نذری می‌کردی، خدا آنها را شفا می‌داد. فرمود: "سه روز به شکرانه خدا روزه می‌گیرم". حضرت فاطمه (س) هم، چنین گفت و حسنین (علیهما السلام) هم گفتند: "ما هم سه روز روزه می‌گیریم" و کنیزشان فضّه هم، چنین نذری کرد. خدا آنها را شفا داد و آنها روزه گرفتند در حالی‌که هیچ خوراکی نداشتند. امام علی (علیه السلام) نزد همسایه یهودی خود شمعون که شغل پشم‌ریسی داشت رفت و فرمود: می‌توانی مقداری پشم به من بدهی که دختر محمد (صلی الله علیه و آله) برای شما بریسد و سه صاع جو در عوض آن بدهی او پذیرفت و مقداری پشم به همراه مقداری جو به آن‌حضرت داد». [1]

این روایت نشان می‌دهد که اولاً حضرت علی (علیه السلام) با این مرد یهودی معامله کردند و در ازای ریسیدن پشم، جو گرفتند، پس نمی‌توان اسم این را نوکری گذاشت. ثانیاً کاری که حضرت زهرا (سلام الله علیها) انجام دادند در منزل خویش انجام دادند و در راستای همان دریافت جو بود، در نتیجه نمی‌توان اسم این کار را کنیزی یا کلفتی گذاشت. چراکه کلفتی در خانه صاحب کار انجام می‌شود و کنیزی یعنی این که نعوذبالله حضرت (سلام الله علیها) بَرده آن یهودی بوده است.

برفرض که قصد و نیت یوسف مردانی این بوده که به اهمیت کار کردن اشاره کند، آیا از یوسف مردانی به عنوان شیخ طریقت گنابادیه که ادعای سلوک و عرفان را دارد پذیرفته است که این چنین گستاخانه در مورد خاندان عصمت و طهارت (علیهم السلام) صحبت کند و نه تنها سخنان دروغی را به ایشان نسبت دهد، بلکه با سخنان توهین آمیزی ایشان را وصف کند؟ چطور می‌توان گفت که نعوذبالله کنیز خواندن حضرت زهرا (سلام الله علیها) توهین به ایشان نیست. آیا شیخ فرقه صوفیه گنابادی فرق بین کنیز و آزاده را نمی‌دانست که این چنین بی ادبانه به حضرت زهرا (سلام الله علیها) جسارت می‌کنند و ایشان را کنیز خطاب می‌کنند؟

پی نوشت:
[1]. صدوق، محمد بن علی، الأمالی، اعلمی، بیروت، 1400 ق، چاپ پنجم، ص 257