پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ لیلا سلیقه دار، مشاور و جویشگر حوزه تعلیم و تربیت در گفت و گو با خبرنگار فارس در خصوص راهکارهای انتخاب درست برای رأی اولی‌ها و پیشگیری از هیجانات کاذب در خانواده‌ها گفت: ما باید یادمان بماند که به طور کلی دوره نوجوانی همیشه دوره پر هیجانی است و زمانی که در مورد رأی اولی‌ها حرف می‌زنیم یعنی هدف ما گروه سنی نوجوان است.
وی با بیان اینکه نوجوان هر روز درگیر هیجان است، افزود: اگر نوجوان این هیجانات را در محیط اطراف پیدا نکند یا آن را در وجود خودش کشف می‌کند و یا آنچه را که ایجاد شده و کمرنگ است را پررنگ تر می‌بیند، حالا ما باید بدانیم که با چه راهکارهایی می توانیم هیجاناتی مثل جریان انتخابات را مدیریت کنیم تا تأثیر خوبی روی انتخاب نوجوان ما داشته باشد.
لزوم مدیریت درست ابزار هیجان در خانواده ها
این مشاور حوزه تعلیم و تربیت تصریح کرد: اولین نکته این است که والدین که بالغ خانواده هستند تلاش کنند تا خودشان درگیر هیجانات کاذب نشوند، گاهی ممکن است در رسانه ها یا فضای مجازی فیلمی دیده شود یا کسی در نقد دیگری چیزی بگوید و معمولاً در اینگونه مواقع هرکسی تلاش می‌کند صحبت‌ها را طوری مدیریت کند که برای مردم جالب باشد یا توجه شان را جلب کند تا هیجان زیادی را به همراه داشته باشد.
به همین جهت اگر ما در خانه نوجوان داریم باید مدیریت درستی روی ابراز هیجان داشته باشیم، این دقیقاً خودش یک الگوی عملی است که می‌تواند هیجان مخرب را برای نوجوان از بین ببرد. گاهی ممکن است که خود والدین رفتارهای هیجانی داشته باشند،‌ باید مراقب باشیم و بدانیم که محیط خانواده جایی برای تخلیه هیجان نیست و رفتارهای هیجانی به خصوص در مسائل سیاسی باید در در گروه‌های جمعی و هم سن و سال باشد،‌ در واقع ما نه فقط در ایام انتخابات بلکه تا زمانی که نوجوان داریم باید این هیجانات را کنترل کنیم.
پرهیز از دست به دست کردن اخبار هیجانی
وی ادامه داد: نکته دیگر این است که نباید اخبار هیجانی و کاذب را دست به دست کرد، چرخاندن فیلم‌هایی که موضوعات هیجانی رو مطرح می‌کند اشتباه است، مثلاً اخیراً یکی از هنرمندان در خصوص ورزش بانوان مسائلی را مطرح کرد که بحث‌های زیادی را به وجود آورد. این صحبت‌ها باعث جلب نگاه و توجه دیگران شد، قطعاً که در انتخابات صد در صد صحبت‌ها برای جلب توجه و در راستای تخریب رقبا است. به همین جهت باید مواظبت کنیم خودمان آب را گل آلود نکنیم.
کسب اطلاعات درست از منابع موثق
نکته دیگری که بسیار اهمیت دارد این است که خانواده ها باید اطلاعات خود را از منابع موثق و درست به دست بیاورند، این اطلاعات باید از یک زنجیره درست به دست بیاید،‌ مثلاً زمانی که من می‌خواهم درباره خودم نظری بدهم آنچه که خودم درباره خودم می‌گویم یک درجه اعتبار دارد،‌ آنچه که دوستانم در مورد من می‌گویند یک درجه اعتبار دارد و آنچه که نقادات می‌گویند اعتباری دیگر، از مجموع این نظرات و بررسی‌ها می‌توان فهمید که نظر درست و نهایی چیست.
سلیقه‌دار با بیان اینکه در موضوعاتی مثل انتخابات باید این زنجیره سه‌گانه لحاظ شود، گفت: موضوع دیگری که در این شرایط اهمیت دارد بحث جریان‌سازی هاست، ماهیت این جریان‌سازی طبیعی است اما گاهی ممکن است جریان‌سازی‌هایی صورت بگیرد که مسائل شخصی و ارزش‌ها را هدف قرار دهد و در آن به افراد بی‌حرمتی شود، این‌ها جریان‌سازی های مخربی است که خیلی‌ها از آن آسیب دیده‌اند.
آموزش شیوه درست انتخاب به نوجوانان
اگر ما از این جریان‌سازی‌ها که اغلب برای نوجوانان هیجان‌انگیز است آگاه باشیم می‌توانیم اثرگذاری یا مخرب بودن آن را بفهمیم و فرزند خود را از پشت پرده‌ای جریان‌سازی‌ها آگاه کنیم.
نکته مهم دیگر این است که باید شیوه درست انتخاب را به نوجوان آموزش دهیم و بهانه‌ای پیدا کنیم که نوجوان بتواند کیفیت انتخاب‌های زندگی‌اش را بالا ببرد،‌ این امر باعث می شود تا انتخاب‌گری نوجوان نه فقط در این برهه بلکه در موضوعات آتی زندگی مثل انتخاب شغل و همسر اثرگذار باشد.
حالا ما باید چگونه این انتخاب‌گری را به نوجوان آموزش دهیم؟ باید به یاد داشته باشیم که انتخاب یک فرآیند است، اجزا دارد و خودش جزئی از مهارت است، مهارت انتخاب‌گری مثل هر مهارتی نیازمند تمرین است، پس هر وقت می‌گویید مهارت یعنی تمرین نیاز دارد در تمرین هم ممکن است زمین خوردن و انتخاب اشتباه وجود داشته باشد.
انتخاب‌گری باید با چند گزینه همراه باشد، یعنی نوجوان را ترغیب کنیم که از بین کاندیداهای احراز صلاحیت شده به برنامه‌ها و فیلم‌های تبلیغاتی همه نامزدها اهمیت بدهد، آن‌ها را بررسی کند و سپس انتخاب کند.
امکان و اختیار انتخاب را به نوجوان بدهیم
وقتی می‌گوییم باید انتخاب کند باید امکان انتخاب و اختیارش را هم به او بدهیم و بگوییم خوب و بد انتخاب پای خودش است، نباید در اثر انتخاب اشتباه نوجوان را سرزنش کنیم.
وی ادامه داد: حالا که وارد پروسه انتخاب شد باید به او کمک کنیم تا اطلاعات کسب کند، نباید بگوییم فلان چیز را انتخاب نکن چون من خوشم نمی‌آید بلکه باید با دلایل منطقی به او در مسیر انتخاب‌گری کمک کنیم.
ملاک مشخصی برای خوبی و بدی گزینه‌های انتخابی داشته باشیم
بعد نوبت به تجزیه و تحلیل می‌رسد، ما باید تمام تمام ویژگی‌ها چه مثبت چه منفی را بررسی کنیم تا راحت‌تر بتوانیم بین گزینه‌های موجود غربالگری کنیم، برای اینکه از سوءگیری های شخصی و هیجانی و شهودی جلوگیری کنیم باید ملاک مشخصی برای خوبی و بدی بگذاریم. حالا نوبت به استنتاج می‌رسد چون قرار است در نهایت به یک نتیجه کلی برسیم.
یادمان نرود که ما به عنوان والدین نوجوان یا مربی باید زمینه‌ای را فراهم کنیم تا نوجوان انتخاب درست‌تری داشته باشد، باید با نوجوان وارد تعامل و گفت و گو شویم،‌ نظرش را بدانیم و نظرات خود را هم بیان کنیم،‌ این اگر برآمده از منطق والدین باشد قطعاً اثرگذار خواهد بود.
آموزش انتخابگری را نباید به گلوگاه‌های مهم موکول کنیم
این مشاور و جویشگر حوزه تعلیم و تربیت تأکید کرد: زندگی سرشار از انتخاب‌های ریز و درشت است و اگر فرزند من فرآیند انتخاب‌گری را بلد نباشد من به عنوان پدر و مادر در این زمینه کوتاهی کرده‌ام، چون میلیاردها فرصت انتخاب بوده که می‌توانستیم به او بدهیم تا با الفبای انتخاب‌گری آشنا شود.