جاحظ در مورد گفتگوی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) با ابوبکر، و ملایمت ابوبکر در برابر سخنان تند ایشان می‌نویسد: «این دلیل بر برائت از ظلم، و سلامت از جور نیست؛ زیرا مکر ظالم و سیاست مکّارانه، گاه تا آن‌جا می‌رسد که مظلوم‌نمایی کند و سخن متواضعانه و منصفانه به کار بگیرد.»
در ادامه با اشاره به اقدام عمر در تحریم متعه می‌گوید: «چگونه می‌توان عدم اعتراض صحابه را دلیل بر صحّت اقدام کسی دانست، در حالی‌که عمر در منبر گفت: «دو متعه در عهد پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بود؛ یکی متعه زنان و دیگری تمتّع در حجّ و من از آن دو نهی می‌کنم و مرتکب آن را مجازات می‌کنم.» با این وصف، کسی درصدد انکار و ردّ این اقدام عمر برنیامد و آن را تخطئه و از آن اظهار شگفتی نکرد و از او توضیحی نخواست.»
یعنی خلفا اقدامات متعدّدی داشتند که بر خلاف سنّت و سیره نبوی بود و مردم این‌ها را می‌دیدند و اعتراض نمی‌کردند، و این دلیل مشروعیت و صحت نمی‌شود؛ پس به صرف این‌که مردم ادعای ابوبکر را در مورد ارث نبردن از پیامبر انکار نکردند، دلیلی بر صحت ادعا و دلیل او نیست و این موارد، مشابه دیگر هم داشته است.
سکوت در برابر کسی‌که مسلّط بر اوضاع است و امر و نهی و قتل و عفو و حبس و یا آزادی را در دست دارد، دلیل روشن و حجّت قانع کننده نیست.
الرسائل السیاسیه، جاحظ، ص468.
مقاله: «تحلیل منصفانه جاحظ در مورد غصب فدک توسط حکومت و پاسخ به شبهات»