أبونصر محمد بن عبدالله الإمام، از شيوخ سلفی يمن، در کتابی که به‌طور مفصل در زمینه ازدواج بین انسان و جن نوشته، خود به حرمت ازدواج انسان و جن متمایل شده است؛ وی معتقد است که این اتفاق در عصر سلف صالح صورت نگرفته است، ولی وقوع آن برای وی محرز شده است، که قول بسیاری از عالمان اهل سنت نیز هست.[1]
وی در پاسخ به این سؤال که آیا در ازدواج بین انسان و جن، فرزندی متولد می‌شود یا نه، گفته است که این مسأله اختلافی است و مشهورترین اقوال سه قول است:
- در این ازدواج فرزند به‌وجود می‌آید؛ صاحبان این قول دلیل عقلی و نقلی برای قولشان ندارند و به قصه و حکایت متداول بین مردم، استدلال کرده‌اند، و اگر استناداتشان صحیح باشد، اثبات به‌وجود آمدن فرزند از این ازدواج سخت است.[2]
- در این ازدواج فرزند به‌وجود نمی‌آید؛ ماوردی نقلی که مادر بلقیس را جن می‌داند، معقول نیست، به خاطر تباین دو جنس و اختلاف طبع آن‌ها و با این اختلاف تولید نسل محال است. ذهبی نیز در میزان الاعتدال قصه‌ای از ابن‌عربی طائی نقل کرده که شخصی با یک جنی ازدواج کرده و خدا سه فرزند به او داده، و پس از آن این قضیه را انکار کرده است.[3] آلوسی هم در روح المعانی می‌گوید که ای کاش می‌دانستم (هنگامی‌که زن جنی با مرد انسی ازدواج کرد و حامله شد) آیا آن زن بر لطافت اجنه باقی می‌ماند و دیده نمی‌شود، و جنین او به صورت انسان قابل مشاهده است و دیده می‌شود؛ یا این‌که جنین مانند جن در زمان حاملگی دیده نمی‌شود و پس از زایمان به شکل انسان، قابل رؤیت می‌شود؛ یا این‌که زن جنی مانند زن انسی، در زمان حاملگی، جنین را در رحم می‌پروراند و جنین از او تغذیه می‌کند و رشد می‌یابد و ... که همه این حالت‌ها قابل تصور است و دور از ذهن نیست.[4] البانی هم سؤال می‌کند که چه دلیل عقلی و شرعی در تولید نسل در این ازدواج داریم.
محمد بن عبدالله الإمام می‌گوید: از ظاهر برخی آیات، این قول تقویت می‌شود، ازجمله آیه 1 سوره نساء که پدر و مادر بشر را آدم و حواء می‌داند و آیه 64 سوره نساء نیز که مشارکت شیاطین را در مال و اموال انسان‌ها بیان کرده، منظور سعی فاسد کردن نطفه با دمیدن در آن است، نه انجام جماع مانند جماع انسان‌ها، و آنان قادر به این کار نیستند، مگر این‌که به شکل انسان درآیند.[5]
- قول به تفصیل: برخی می‌گویند اگر انسان با یک زن جنی ازدواج کند، امکان تولید نسل هست و برعکس آن نیست؛ برخی شکل اول را نیز تفصیل داده‌اند و می‌گویند اگر زن جنی سنگین باشد، می‌تواند تحمل فرزنددار شدن بکند و اگر سبک باشد، نه! و می‌گویند اگر جن با زن انسی ازدواج کند، نطفه‌اش عبارت است از باد؛ بعضی کتاب‌ها هم نوشته‌اند که کسی فرزند مرد انسی از زن جنی را ندیده است، مگر پدرش.[6]
محمد بن عبدالله الإمام می‌گوید: ظاهر احادیث وارد شده در تولید نسل حاصل از ازدواج جن و انس، تولید نسل در هر دو صورت است، چه زن از جن باشد، چه مرد؛ مانند حدیثی که مادر بلقیس را از جن، و در حدیث دیگری پدرش را از جن می‌داند؛ در حدیث دیگری آمده که روزی فرا می‌رسد که فرزندان جن از زنان شما بسیار می‌گردند، مگر این‌که این روایات منکر است و غیر قابل اعتماد.[7]

پی‌نوشت:

[1]. «آیا ازدواج بین انسان و جن صورت پذیرفته است؟»
[2]. « القول الأول: حصول التوالد بين الجن والإنس، قال شيخ الإسلام بن تيمية كما في "مجموع الرسائل المنيرية" ص (125): وقد يتناكح الإنس والجن ويولد بينهما ولد، وهذا كثير معروف" وأصحاب هذا القول لا أعلم لهم دليلا نقلياً ولا عقليا يدل على هذا، وإنما يستدلون بقصص وحكايات يتداولها الناس، قلما يصح منها شيء وأيضا لو صحت القصة بإفادة التوالد بين الإنس والجن يبقى صعوبة إثبات التوالد المذكور.» البرهان على تحريم التناكح بين الإنس والجان، أبونصر محمد بن عبدالله الإمام، ص57. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. «ونقل رفيقنا أبو الفتح اليعمرى وكان متثبتا، قال: سمعت الامام تقي الدين ابن دقيق العيد يقول: سمعت شخينا أبا محمد بن عبد السلام السلمي يقول: وجرى ذكر أبي عبد الله بن العربي الطائي - فقال: هو شيعي سوء كذاب.
فقلت له: وكذاب أيضا؟ قال: نعم، تذاكرنا بدمشق التزويج بالجن، فقال: هذا محال، لان الانس جسم كثيف والجن روح لطيف، ولن يعلق الجسم الكثيف الروح اللطيف. ثم بعد قليل رأيته وبه شجة، فقال: تزوجت جنية فرزقت منها ثلاثة أولاد، فاتفق يوما أنى أغضبتها فضربتني بعظم حصلت منه هذه الشجة، وانصرفت، فلم أرها بعد هذا ... أو معناه.
قلت: نقله لي بحروفه ابن رافع من خط أبي الفتح، وما عندي أن محيى الدين تعمد كذبا، لكن أثرت فيه تلك الخلوات والجوع فسادا وخيالا وطرف جنون.» میزان الاعتدال، ذهبی، ج3، ص659.
[4]. «وقال الآلوسي في "روح المعاني" (19/189): ثم ليت شعري إذا حملت الجنية من الإنسي هل تبقى على لطافتها، فلا تُرى، والحمل على كثافة قيُرى أو يكون الحمل لطيفا مثلها قلا يُرَيان، فإذا تم أمره تكثف وظهر كسائر بني آدم أو تكون متشكلة بشكل نساء بني آدم ما دام الحمل في بطنها وهو فيه يتغذى وينمو بما يصل إليه من غذائها وكل من الشقوق لا يخلو عن استبعاد كما لا يخفى.» روح المعانی، آلوسی، ج19، ص189.
[5]. «قلت: ومما يقوي هذا القول قوله سبحانه: { وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالاً كَثِيراً وَنِسَاء } النساء1] فأفادت الآية أن بث البشرية يثبت عن طريق التوالد بينها دون شريك لها من غيرها، وقد يشكل على القراء قوله تعالى: { وَشَارِكْهُمْ فِي الأَمْوَالِ وَالأَوْلادِ } الإسراء64] وقد أوضحنا معنى المشاركة بعموم أفرادها في فصل (الرد على الشبه) ومنها أن الشيطان يسعى لإفساد النطفة بالنفخ فيها، وما أشبه ذلك عند الجماع لا أنه يجامع كما يجامع الرجل لأنه لا يقدر على هذا إلا إذا تشكل بصورة الإنسي وسلطه الله على المرأة.» البرهان على تحريم التناكح بين الإنس والجان، أبونصر محمد بن عبدالله الإمام، ص58. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[6]. «القول الثالث: التفصيل، فمنهم من قال: يقع التوالد إذا نكح الإنسي جنية، ولا يقع إذا نكح الجني إنسية، ومنهم من فصل تفصيلا آخر ألا وهو: إن كانت الجنية ثقيلة تستطيع أن تحمل من الإنسي، وإن كانت خفيفة فلا تستطيع أن تحمل منه، وقالوا: إن نكح الجني إنسية فنطفته عبارة عن ريح، وشغب بعض الكتاب فقال: ولا أحد يرى إبن الإنسي من الجنية إلا أبوه.» البرهان على تحريم التناكح بين الإنس والجان، أبونصر محمد بن عبدالله الإمام، ص58. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[7]. «قلت: الأحاديث الواردة في التناسل بين المتناكحين من الجن ظاهرها أن التوالد حاصل من كلا الجهتين كحديث "إن أبا بلقيس كان جنياً" وفي رواية: أن أمها كانت جنية، وحديث : "لا تقوم الساعة حتى يكثر فيكم أولاد الجن من نسائكم" إلا أنها أحاديث منكرة لا يجوز الاعتماد عليها بحال.» البرهان على تحريم التناكح بين الإنس والجان، أبونصر محمد بن عبدالله الإمام، ص58. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

مهدی منصورسمائی