پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سؤال: آیا این آیه انجیل متي: «برويد قومها را به اسم پدر ، پسر و روح القدوس تعمديد دهيد» به آموزه تثلیث و وجود سه شخص در یک ذات تصریح می‌کند؟

پاسخ: در مورد آموزه تثلیث باید گفت: حتی اگر در در عهدین هم صراحتا به وجود سه خدای کامل در یک ذات تصریح می‌شد، اعتبار کتاب (بیش از این) زیر سؤال میرفت زیرا در آنصورت کتاب به یک تناقض عقلی قائل شده بود.
اما هیچ آیه ای که تصریح داشته باشد به وجود سه خدای کامل در یک ذات، در کتاب مقدس مسیحیان مشاهده نمی شود؛ و آیاتی که مسیحیان به آن برای تثلیث استناد میکنند، آیاتی هستند که تنها به وجود سه موجود به نام پدر، پسر و روح القدس تصریح می‌کنند نه اینکه این سه هر کدام یک خدای کامل باشند و دارای یک ذات.
این آیه مورد بحث (متی، 28 : 19) هم از آیاتی است که آتاناسیوس (اولین کسی که به آن استناد کرد) و دیگر مسیحیان، پشت سر هم آمدن و در کنار هم ذکر شدن پدر پسر و روح القدس در آن را اثبات کننده تثلیث میدانند و همینطور مفرد ذکر شدن واژه «نام» را دلیل بر یکی بودن این سه نام میدانند. اما همانطور که گفته شد، ذکر کردن سه اسم مجزا پشت سر هم و همینطور مفرد بودن واژه «نام» دلیل بر یکی بودن این سه نفر نیست و در مکالمات روزمره هم به همین صورت سخن میگوییم مثلا میگوییم: «نامِ» علی حسن حسین زیبا هستند. هیچ وقت از این جمله فهمیده نمیشود که این سه یک دات دارند.

حتی برخی از منابع مسیحی و طرفدار تثلیث هم در مورد این آیه (متی، 28 : 19) میگویند: «با وجود این، این متن به خودی خود، به طور قاطع، نه شخصیت سه نهاد مذکور را ثابت میکند و نه برابری و یا الوهیت آنان را. باری از پطرس و یعقوب یوحنا نیز در کنار هم نام برده میشود، در حالیکه آنان یک نفر نیستند به علاوه، روح خدا در هنگام تعمید عیسی بر او نازل شد همین نشان می دهد که روح خدا تا آن هنگام بر او مسح نشده بوده است؛ حال آنکه طبق آموزه تثلیث عیسی و روح القدس شخص واحدی هسستند که از ازل با یکدیگر بوده اند»[1]
تثلیث، همانند توحید در اسلام و یهودیت، از اصلی ترین رکن اصول دین مسیحی است. اما سؤال اینجاست که چطور تا قبل از سال 200 میلادی هیچ کس این سه شخصیت (پدر پسر و روح القدس) را مساوی ندانسته و سالها پس از عیسی (ع) یعنی در سال 381 میلادی در شورای قسطنطنیه، الوهیت شخص سوم یعنی روح القدس، رسمی شد؟!! چگونه این مهم را هیچ کدام از پیامبران قبل از عیسی (ع) و همینطور خود حضرت عیسی (ع) بر آن تصریح و تأکیدی نداشته تا مردم گمراه نشوند؟!!
آیات فراوانی در عهدین وجود دارد که صراحتا به وجود خدای قادر واحد تصریح می کند: ای‌ اسرائیل‌ بشنو، یهُوَه‌، خدای‌ ما، یهُوَه‌ واحد است‌. [2] که عیسی (ع) نیز به آن اشاره می کند: عیسی او را جواب داد که اوّل همة احکام این است که بشنو ای اسرائیل، خداوند خدای ما خداوند واحد است. [3] و در انجیل آیاتی وجود دارد که نه تنها عیسی را مساوی خدای پدر نمیداند بلکه کمتر از خدا میداند: ولی از آن روز و ساعت غیر از پدر هیچ‌کس اطّلاع ندارد، نه فرشتگان در آسمان و نه پسر هم. [4] وعیسی (ع) خود را فرستاده خدا میداند: و حیات جاودانی این است که تو را خدای واحِد حقیقی و عیسی مسیح را که فرستادی بشناسند. [5]

پی‌نوشت:

[1]. تثلیث در قرآن وعهدین، محمد کاشانی، قم، نشر دلیل ما، 1392، ص 114
[2]. کتاب مقدس مسیحیان، تثنیه 6 : 4
[3]. انجیل مرقس 12 : 29
[4]. انجیل مرقس 13 : 32
[5]. انجیل یوحنا 17 : 3